Với bài Nói và nghe: Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội (văn học trong cuộc sống hiện nay) trang 81, 82 Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức, học sinh sẽ dễ dàng trả lời câu hỏi và soạn văn 8.
Soạn bài (Nói và nghe trang 81) Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội (văn học trong cuộc sống hiện nay) - Kết nối tri thức
Qua thời gian, văn học luôn gắn bó chặt chẽ với con người và cuộc sống xã hội. Tuy nhiên, ở mỗi thời điểm và với mỗi người, cách nhìn nhận và suy nghĩ về vai trò của văn học có thể khác nhau. Hiện nay, nhiều người cho rằng văn học vẫn giữ vai trò quan trọng, nhưng cũng có người cho rằng giá trị của văn học đã giảm đi trước sự cạnh tranh từ các phương tiện truyền thông khác. Hãy trình bày ý kiến của bạn về vấn đề này.
1. Trước khi phát biểu
- Xác định nội dung phát biểu về văn học trong cuộc sống hiện nay.
- Thu thập tài liệu và tìm ý kiến:
+ Tìm hiểu về vai trò, vị thế của văn học; cơ hội và thách thức mà văn học đối mặt trong cuộc sống hiện nay.
* Tập trung suy nghĩ về một số vấn đề và đặt ra các câu hỏi để tìm hiểu như: học vẫn còn quan trọng trong cuộc sống hiện nay không? Trước sự lan rộng của các phương tiện truyền thông, văn học gặp những thách thức gì? Văn học mang lại cho độc giả nhận thức gì về cuộc sống, xã hội, con người? Văn học ảnh hưởng đến thái độ của con người trước sự đúng, sai, tốt, xấu như thế nào? Tại sao có thể nói văn học có khả năng thức tỉnh những cảm xúc trước vẻ đẹp của con người?...
- Xây dựng kế hoạch bài nói: xác định các luận điểm, sử dụng lý lẽ, chứng cứ để làm rõ vấn đề.
- Dự đoán các ý kiến phản biện của người nghe để chuẩn bị trao đổi, thảo luận.
2. Thuyết trình bài nói
Thể hiện bài nói dựa trên nội dung đã chuẩn bị:
+ Bàn về vấn đề, xác nhận tầm quan trọng của văn học trong cuộc sống và những thách thức đối diện với văn học trong tình hình hiện nay.
+ Trình bày các điểm chính của vấn đề (có thể xác định các điểm dựa vào
vai trò, vị thế của văn học, những thách thức đối mặt với văn học trong cuộc sống hiện nay....).
+ Sử dụng lý lẽ, chứng cứ để làm rõ các điểm chính.
- Điều chỉnh giọng điệu, cử chỉ, biểu cảm, ánh mắt,... phù hợp với nội dung nói; có thể sử dụng các phương tiện trợ giúp (hình minh họa, hình ảnh, video ngắn,...) để làm cho phần trình bày trở nên sống động hơn.
Bài nói tham khảo
Như chúng ta đã biết, văn học bao gồm mọi thứ về nghệ thuật ngôn ngữ. Nó có thể là kiến thức về lịch sử, địa lý, tri thức, … Theo nghĩa hẹp hơn, đó là tác phẩm văn học, nghệ thuật từ vựng, … Hẹp hơn nữa là sự nghệ thuật, vẻ đẹp của câu văn, từ ngữ. Văn học có rất nhiều khía cạnh để hiểu biết và từ đó nó đã mang lại nhiều giá trị cho mọi người trong việc thưởng thức nghệ thuật văn học đó. Như trong văn bản “Ý nghĩa của văn học” của tác giả Hoài Thanh đã chứng minh rất rõ giá trị quý báu của văn học. Đó là hình ảnh và sự tạo ra của mọi sự sống với mọi hình dạng; là nguồn gốc cơ bản của tình yêu thương cho con người, thú vật thực sự cao cả. Cuộc sống của con người ngày càng trở nên bận rộn, hối hả để đuổi kịp cuộc đua vật chất và tinh thần trong xã hội nên việc nhận biết những vẻ đẹp trong cuộc sống trở nên khó khăn và hạn chế hơn. Do đó, có không ít quan điểm cho rằng, giá trị của văn học đã bị giảm bớt trước sự cạnh tranh của các phương tiện truyền thông. Tuy nhiên, thực tế đã phản bác điều đó. Vì văn học đã giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn, thực tế hơn những cảm xúc mà chúng ta chưa trải qua hoặc chưa khai thác được do nhu cầu của cuộc sống xã hội. Văn học là sự biểu hiện của mọi trái tim thi sĩ, yêu đời và cực kỳ tươi đẹp.
3. Sau khi nói
Người nói và người nghe cùng thảo luận về những điều sau:
- Nội dung và cách trình bày của người nói (đánh giá sự thuyết phục của hệ thống luận điểm, lý lẽ, bằng chứng; nhận xét về cách diễn đạt, giọng điệu, cách sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ,...)
- Ý kiến và cách phản biện của người nghe (đánh giá tính chính xác, hợp lý của ý kiến; nội dung của phản biện; cách tiếp nhận ý kiến của người nói).
- Thái độ và tương tác giữa người nói và người nghe (đánh giá sự tôn trọng đối với đối thoại, mức độ tương tác,...