Khi làm bài Nói và nghe: Trình bày quan điểm, nhận xét về một vấn đề xã hội trên các trang 95, 96, 97 trong sách Ngữ văn lớp 11 Kết nối tri thức, học sinh sẽ có cơ hội trả lời câu hỏi và viết bài văn 11 một cách dễ dàng.
Soạn bài (Nói và nghe trang 95) Trình bày quan điểm, nhận xét về một vấn đề xã hội - Liên kết tri thức
* Điều kiện
- Phải chỉ ra vấn đề xã hội cần nhận xét, nhận xét.
- Phải làm rõ bản chất và vai trò của vấn đề trong xã hội.
- Phải trình bày được quan điểm, nhận xét cá nhân về vấn đề; biết phân tích, nhận xét quan điểm của người khác.
- Hiểu được ý nghĩa của việc đánh giá, bình luận về vấn đề.
- Biểu hiện sự tôn trọng ý kiến, quan điểm của người khác đối với vấn đề được thảo luận.
* Chuẩn bị để nói
1. Chọn chủ đề
Khi lựa chọn chủ đề cho bài nói, bạn có thể tham khảo các vấn đề được đề xuất trong phần Viết hoặc các chủ đề sau đây:
- Việc thể hiện trách nhiệm đối với cộng đồng liệu có mâu thuẫn với quyền cá nhân không?
- Thanh niên và vấn đề hiến máu từ thiện.
- Quan điểm về việc du học được định hình như thế nào là đúng?
- Việc học đại học có phải là lựa chọn duy nhất để xây dựng tương lai?
2. Tìm ý và sắp xếp
Nếu chọn vấn đề đã được giải quyết trong phần Viết, cần xem lại cấu trúc ý đã lập, so sánh với nội dung bài nói để xác định cấu trúc ý. Ghi chú bằng cách đánh dấu đầu dòng hoặc đánh số thứ tự các ý để xây dựng cấu trúc ý cho bài nói.
Nếu chọn vấn đề khác, cần nghiên cứu kỹ về chủ đề, hiểu rõ bản chất của vấn đề, các nội dung cụ thể cần được đánh giá, bình luận. Có thể đặt ra một số câu hỏi, suy nghĩ tự trả lời để tìm ý:
- Vấn đề này có đáng chú ý không? Tại sao?
- Bản chất của vấn đề là gì? Vấn đề có những khía cạnh nào? Liên quan đến những khía cạnh nào trong đời sống xã hội?
- Vấn đề mang tính tích cực hay tiêu cực? Có đáng được khích lệ hay chỉ trích? Có những quan điểm đối lập nào về vấn đề này?
- Việc quan tâm đánh giá, bình luận về vấn đề có ý nghĩa gì đối với cuộc sống của cá nhân và cộng đồng?
Sau khi thu thập được các ý, cần sắp xếp lại theo trật tự hợp lý, kết nối với các phần Mở đầu, Triển khai, Kết luận của bài nói.
3. Thực hành nói
Tuân thủ dàn ý đã chuẩn bị để thực hiện bài nói một cách điều chỉnh, tự tin, tích cực tương tác với người nghe, đảm bảo tuân thủ thời gian quy định.
Mở đầu |
Nêu vấn đề xã hội cần đánh giá, bình luận. |
Triển khai |
+ Phân tích, diễn giải để làm rõ bản chất vấn đề. + Nêu rõ ràng, cụ thể ý kiến đánh giá của bản thân về vấn đề (có lí lẽ và bằng chứng cụ thể). + Đối thoại với những ý kiến khác biệt để củng cố quan điểm của mình về vấn đề. |
Kết luận |
Nêu ý nghĩa của việc đánh giá, bình luận về vấn đề. |
Lưu ý: Điều chỉnh giọng điệu phù hợp, kết hợp giữa lời nói và các phương tiện trực quan; sử dụng PowerPoint (nếu có) và các phương tiện kỹ thuật hỗ trợ khác.
Bài nói tham khảo:
Xin chào quý thầy cô và các bạn. Tôi là............, một học sinh của trường.........
Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển và công nghệ ngày càng tiến bộ, cuộc sống con người cũng trở nên phức tạp và đôi khi không chân thành. Gần đây, khái niệm sống ảo đã xuất hiện và trở nên phổ biến, đặc biệt là đối với giới trẻ. Có thể nói, việc sống ảo có thể làm mất đi những giá trị thực tế. Ý kiến này là hoàn toàn chính xác đối với hiện tượng này.
Sống ảo là khi con người sống không giống với bản thân mình, không giống với thực tế. Có thể coi sống ảo như một loại hiện thực giả. Sống ảo thường được thể hiện thông qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, Zalo, Twitter, Weibo. Trên những trang mạng xã hội này, mọi người thường xuyên chia sẻ những hình ảnh không phản ánh thực tế, và những dòng trạng thái cũng không trung thực để làm mờ sự nhận thức của mọi người.
Có thể thấy rõ nhất việc sống ảo khi các bạn trẻ sử dụng các công cụ trang điểm, chụp hình, chỉnh sửa ảnh để đăng tải lên mạng xã hội, khiến mọi người hiểu lầm về vẻ đẹp và hình ảnh của họ. Họ cũng thường chia sẻ những dòng trạng thái không trung thực để gây ấn tượng và gây sự chú ý từ mọi người.
Sống ảo có tính chất lây lan và gây nghiện. Những người sống ảo lâu dần trở nên phụ thuộc và khó thoát khỏi. Họ luôn muốn chụp ảnh trước khi ăn, trước khi đi đâu đó để chia sẻ lên mạng xã hội. Thế giới ảo bao quanh chúng ta, khiến chúng ta dần mất đi sự phân biệt giữa thực tế và hư cấu.
Do số lượng người sống ảo ngày càng tăng, nên người ta cũng trở nên hoài nghi với mọi thứ xung quanh. Mọi người thường hỏi “Đó có phải là sự thật không?”, “Ở ngoài thế nào?”. Vì sống ảo nhiều, con người cũng dần mất niềm tin vào thế giới xung quanh.
Mạng xã hội là một công cụ hữu ích, và việc làm đẹp bản thân cũng là điều tốt. Nhưng nếu sống ảo quá đà, giả dối, chúng ta sẽ mất đi giá trị thực sự của bản thân. Vì vậy, mỗi người cần phải tỉnh táo và tránh xa khỏi việc sống ảo, để cho những điều thực sự trở lại.
Trên đây là bản trình bày của tôi về bài thuyết trình về một vấn đề xã hội. Xin cảm ơn thầy/cô và các bạn đã lắng nghe. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ phía thầy/cô và các bạn.
4. Trao đổi, đánh giá
Người nói |
Người nghe |
- Nắm bắt được những thắc mắc của người nghe để giải đáp thỏa đáng; tiếp thu ý kiến của người nghe để có những điều chỉnh cần thiết. - Khẳng định lại những quan điểm mà bản thân cho là có đầy đủ cơ sở. |
- Chủ động nêu ý kiến thảo luận (thắc mắc cần được giải đáp; cách hiểu khác về bản chất vấn đề; quan điểm khác với người nói trong đánh giá, bình luận về vấn đề;…). - Ý kiến thảo luận của người nghe cần hướng vào cả hai khía cạnh: nội dung và cách thức trình bày của người nói. |
Việc tự đánh giá và nhận xét về bài thuyết trình có thể thực hiện dựa trên các hướng dẫn được liệt kê trong bảng dưới đây:
STT |
Nội dung đánh giá |
Kết quả |
|
Đạt |
Chưa đạt |
||
1 |
Chọn được vấn đề thu hút được sự quan tâm của xã hội để nêu ý kiến. |
||
2 |
Ý kiến đánh giá, bình luận về vấn đề được trình bày mạch lạc, rõ ràng. |
||
3 |
Trình bày đúng bản chất của vấn đề. |
||
4 |
Kết hợp được phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ khi trình bày, sử dụng có hiệu quả các phương tiện công nghệ hỗ trợ (nếu có). |
||
5 |
Thể hiện bài nói một cách chủ động, tự tin, tạo hứng thú cho người nghe; làm chủ thời gian; duy trì tương tác với người nghe. |