Sự Chuẩn Bị Trước Khi Diễn Thuyết
Chủ Đề: Phân Tích Một Câu Chuyện Ngụ Ngôn Và Rút Ra Bài Học Sống.
Tìm Hiểu và Sắp Xếp: Tổ Chức Bài Diễn Thuyết Theo Các Ý Cụ Thể:
- Câu Chuyện Ngụ Ngôn Thường Mang Tính Chất Phê Phán Và Châm Biếm Đối Với Một Tầng Lớp Trong Xã Hội, Đồng Thời Nó Cũng Phản Ánh Những Đức Tính Xấu Xa Của Con Người Như Sự Kẹo Kéo, Sự Xu Nịnh, Sự Huyễn Hoặc, Sự Tham Lam, Gây Ra Những Hậu Quả Tiêu Cực.
- Đầu Tiên, Bài Học Triết Lí Được Thể Hiện Trong “Chân Tay Tai Mắt Miệng”. Câu Chuyện Này Muốn Chúng Ta Rút Ra Bài Học Về Sự Đoàn Kết, Không Nên Tin Người Khác Làm Chúng Ta Sai Lầm, Gây Hậu Quả Cho Bản Thân.
- Thứ Hai, Là Hình Thức Thể Hiện Bài Học Triết Lí Nhân Sinh Trong Các Câu Chuyện Ngụ Ngôn Nói Chung Và “Chân Tay Tai Mắt Miệng” Nói Riêng. Hình Thức Này Thường Là Nền Tảng, Đặc Điểm Cơ Bản Để Nhận Diện Các Câu Chuyện Ngụ Ngôn Với Tục Ngữ.
- Câu Chuyện Này Có Tác Động Mạnh Mẽ Đến Cuộc Sống Hiện Đại: Mang Lại Bài Học Quý Báu Về Sự Sống Đoàn Kết.
Mẫu Diễn Thuyết
1. Đặt Vấn Đề
Câu Chuyện Ngụ Ngôn Là Một Loại Hình Văn Học Dân Gian. Mỗi Câu Chuyện Ngụ Ngôn Đều Chứa Đựng Những Bài Học Sống Giống Như Tục Ngữ, Nhưng Lại Được Thể Hiện Ở Hình Thức Khác Biệt, Mang Đặc Điểm Riêng Mà Chỉ Có Ở Ngụ Ngôn.
2. Giải Quyết Vấn Đề
Câu Chuyện Ngụ Ngôn Là Loại Truyện Có Ngụ Ý Đằng Sau Cốt Truyện, Được Xây Dựng Nhằm Mục Đích Đem Lại Bài Học Triết Lí, Bài Học Sống Cho Các Thế Hệ. Thường Có Tính Đả Kích Và Châm Biếm Sâu Sắc Đối Với Một Tầng Lớp Trong Xã Hội, Phê Phán Những Đức Tính Của Con Người Như Kẹo Kéo, Xu Nịnh, Huyễn Hoặc, Tham Lam, Gây Ra Những Hậu Quả Xấu.
Đầu Tiên, Bài Học Triết Lí Được Thể Hiện Trong Chân Tay Tai Mắt Miệng. Câu Chuyện Này Muốn Nói Đến Bài Học Về Sự Đoàn Kết, Không Nên Tin Người Khác Làm Chúng Ta Sai Lầm, Gây Hậu Quả Cho Bản Thân. Trong Một Tập Thể Sống, Mỗi Thành Viên Không Thể Sống Tách Biệt Mà Phải Nương Tựa, Gắn Bó Vào Nhau Cùng Tồn Tại, Phải Biết Hợp Tác Và Tôn Trọng Công Sức Của Nhau.
Chân, Tay, Tai, Mắt Trong Câu Chuyện, Ai Cũng Cho Là Mình Có Nhiều Công Lao. Từ Đó, Họ Xúm Lại Chê Trách Lão Miệng Chỉ ăn Mà Không Làm. Trước Kia, Họ Vẫn Dựa Vào Nhau Mà Cùng Tồn Tại. Nhưng Cô Mắt Đã Khởi Xướng Một Cuộc Tẩy Chay, Kêu Gọi Cậu Chân, Cậu Tay “Nay Chúng Ta Đừng Làm Gì Nữa, Thử Xem Lão Miệng Có Sống Được Không”. Và, Cậu Chân Cậu Tay Cũng Nghe Theo Cô Mắt, Kéo Theo Cả Bác Tai Đến Nhà Lão Miệng.
Chân, Tay, Tai, Mắt Đã Xúm Lại, Cùng Nhau Chê Trách Lão Miệng, Chỉ ăn Mà Không Làm, Để Rồi Nhận Lấy Hậu Quả Thích Đáng. Tất Cả Mọi Người Đều Phải Chịu Sự Mệt Mỏi. Bác Tai Đã Nhận Ra Sai Lầm, Giải Thích Với Mọi Người, Cùng Nhau Đến Xin Lỗi Miệng. Lão Miệng Cũng Không Khấm Khá Hơn, Khi Cậu Chân Và Tay Đi Tìm Thức Ăn Cho Lão, Lão Dần Tỉnh Lại, Và Tất Cả Đều Cảm Thấy Đỡ Mệt Mỏi.
Cũng Giống Như Các Bộ Phận Được Nhân Hóa Sinh Động Này, Con Người Chúng Ta Cũng Không Thể Tách Mình Sống Riêng Biệt Mà Tồn Tại Được. Mỗi Người, Như Một Bộ Phận Trong Một Cỗ Máy Hoàn Chỉnh, Nên Dù Thiếu Bất Cứ Bộ Phận Nào Dù Là Nhỏ Nhất, Cũng Đều Có Hại. Thay Vì Gan Hững, Chia Rẻ Mọi Người, Chúng Ta Cần Thay Đổi Suy Nghĩ Ngay Từ Bên Trong, Tập Sống Có Ích, Sống Vì Mọi Người, Vì Tập Thể. Và, Cũng Đừng Học Theo Thói A Dua, Nghe Lời Dèm Pha Từ Một Phía Mà Không Suy Xét, Đưa Ra Hành Động Đúng Đắn, Nếu Không Sẽ Nhận Được Hậu Quả Thích Đáng.
Thứ Hai, Là Hình Thức Thể Hiện Bài Học Triết Lí Nhân Sinh Trong Các Câu Chuyện Ngụ Ngôn Nói Chung Và “Chân Tay Tai Mắt Miệng” Nói Riêng. Hình Thức Này Thường Là Nền Tảng, Đặc Điểm Cơ Bản Để Nhận Diện Các Câu Chuyện Ngụ Ngôn Với Tục Ngữ.
Nhân Vật Ngụ Ngôn Thường Là Những Nhân Vật Hư Cấu Tưởng Tượng Từ Đặc Tính Của Loài Hay Từ Tính Cách Của Một Hạng Người. Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng, Được Nhân Hóa Từ Những Bộ Phận Trên Cơ Thể Người, Nhưng Lại Có Sự Liên Hệ Với Đặc Điểm, Tính Cách Của Một Loại Người Trong Xã Hội, Đó Là Loại Người Hay Gan Hững, So Bì, Hay A Dua, Hùa Theo Người Khác Mà Chưa Biết Đúng Sai.
Cốt Truyện Ngụ Ngôn, Thường Ngắn Gọn Và Rất Hàm Súc. Xoay Quanh Những Nhân Vật Hư Cấu, Xoay Quanh Hoàn Cảnh, Tình Huống Truyện, Người Ta Rút Ra Được Những Ý Nghĩa. Cốt Truyện Của Thể Loại Ngụ Ngôn Thường Là Cốt Truyện Ẩn Dụ, Chứa Đựng Những Bài Học Sâu Sắc. Sự Đình Công Của Chân, Tay, Tai, Mắt, Là Ẩn Dụ Cho Sự Mất Đoàn Kết Trong Xã Hội Và Hậu Quả Mà Họ Nhận Được, Tất Cả Đều Bị Ảnh Hưởng Nặng Cũng Chính Là Sự Ẩn Dụ Cho Tinh Thần Đoàn Kết Bị Chia Rẽ.
Ngôn Ngữ Trong Câu Chuyện Ngụ Ngôn Cũng Rất Hàm Súc Và Ngắn Gọn. Với Sự Kết Hợp Lối Cảm Nghĩ Ngây Thơ Hồn Nhiên Của Trẻ Em Và Lối Nhìn Nhận Sâu Sắc Của Người Lớn, Truyện Ngụ Ngôn Vừa Gần Gũi, Nhưng Cũng Có Gì Đó Xa Lạ Khiến Người Ta Phải Suy Ngẫm. Ẩn Dưới Lớp Vỏ Ngôn Từ, Dưới Những Hình Ảnh Sinh Động, Chính Là Những Bài Học, Kinh Nghiệm Sống Triết Lí Mà Nhân Dân Đúc Kết Qua Bao Thế Hệ.
Và Nghệ Thuật Đặc Sắc Trong Ngụ Ngôn, Chính Là Phương Pháp Tỉ Dụ. Tỉ Dụ Là Phương Pháp Đặc Trưng Và Quan Trọng Nhất Trong Sáng Tác Ngụ Ngôn. Thiếu Tỉ Dụ, Câu Chuyện Ngụ Ngôn Sẽ Không Hình Thành Và Tồn Tại, Mà Chỉ Là Những Câu Chuyện Cười Vô Nghĩa. Tỉ Dụ Khiến Ngụ Ngôn Trở Nên Sinh Động Và Sâu Sắc Hơn. Nhưng Tỉ Dụ Trong Ngụ Ngôn Cũng Cần Phổ Biến, Dễ Hiểu Và Thông Dụng. Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng, Là Những Bộ Phận Gắn Kết Trên Cơ Thể Người Và Không Thể Tách Rời. Người Ta Chú Ý Đến Mối Quan Hệ Khăng Khít Này, Vì Thế Mà Ngụ Ngôn “Chân Tay Tai Mắt Miệng”, Thường Được Dùng Để Nói Về Bài Học Đoàn Kết Trong Xã Hội.
3. Kết Luận
Điều Làm Nên Đặc Sắc Và Riêng Biệt Của Ngụ Ngôn, Chính Là Nhờ Tính Triết Lí Và Biểu Hiện Của Tính Triết Lí Độc Đáo, Mang Màu Sắc Rất Riêng Khác Với Tục Ngữ Hay Truyện Cười. Và, Mỗi Câu Chuyện Ngụ Ngôn Trong Kho Tàng Văn Học, Chính Là Một Bài Học Khác Nhau, Một Triết Lí Sống Khác Nhau Để Chúng Ta Tìm Hiểu Và Khám Phá Mỗi Ngày.
Làm chuẩn bị trước khi nghe
Những điều cần nhớ khi lắng nghe người khác:
- Trong quá trình lắng nghe, hãy tập trung ghi chú, không nên làm việc khác.
- Chú ý đến giọng điệu, cách diễn đạt của người nói.
- Đặt ra câu hỏi, thắc mắc về vấn đề mà bạn quan tâm.
Thảo luận và thực hành
Hãy tự mình thực hành để học.