Bài thơ 'Nói với con' đã thể hiện tình cảm ấm áp trong gia đình, ca ngợi lòng cần cù và sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc. Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 7: Nói với con.
Các bạn học sinh lớp 7 có thể tham khảo để hỗ trợ quá trình chuẩn bị bài học. Nội dung chi tiết sau đây.
Soạn bài 'Nói với con' - Mẫu 1
I. Tác giả
- Y Phương sinh năm 1948, tên thật là Hứa Vĩnh Sước, thuộc dân tộc Tày.
- Quê quán tại huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.
- Năm 1968, ông nhập ngũ và phục vụ trong quân đội đến năm 1981 trước khi chuyển sang làm việc tại Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Cao Bằng.
- Trong năm 1993, ông giữ chức Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng và là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI.
- Năm 2007, Y Phương được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
- Thơ của ông mạnh mẽ, chân thật và sâu sắc với tư duy giàu hình ảnh về cuộc sống của người dân miền núi.
- Một số tác phẩm của ông bao gồm: Nói với con (1980), Người núi hoa (1982), Tiếng hát tháng giêng (1986), Lửa hồng một góc (1987), Lời chúc (1991), Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002)...
II. Tác phẩm
1. Cấu trúc
- Phần 1. Từ đầu đến “ Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ”: người cha chia sẻ với con về nguồn gốc tình cảm.
- Phần 2. Phần còn lại: người cha kể về truyền thống cao quý của quê hương, mong muốn con tiếp tục truyền thống đó.
2. Hình thức thơ
Loại thơ tự do
3. Ý nghĩa của tiêu đề
Nhan đề “Nói với con” ngắn gọn, đơn giản nhưng sâu sắc. Động từ “nói” kết hợp với đối tượng của hành động “con” đặt giữa là quan hệ từ “với”. Bài thơ là cuộc trò chuyện, chia sẻ của người cha với đứa con. Một nhan đề mang tính chung chung cao, gửi gắm lời nhắn nhủ, hy vọng thế hệ sau (con cái) sẽ tiếp tục phát huy và giữ vững truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước. Đồng thời, đó cũng là lời nhắc nhở con phải hiểu rõ nguồn gốc của mình, từ đó sống đúng đắn, tôn trọng.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cha nói với con về nguồn gốc tình thương
- Cha nhắc nhở con về nguồn gốc của sự sống:
“Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười”
- Trẻ thơ trải qua những ngày tháng được bao bọc bởi tình yêu thương, sự chăm sóc và hy vọng từ cha mẹ.
- Những ví dụ cụ thể minh họa sự gắn bó giữa cha và con: “chân phải - chân trái”; “tiếng nói - tiếng cười”; “một bước - hai bước”...
=> Tạo ra một không khí ấm áp, ân cần và hạnh phúc.
2. Cha giáo dục con về niềm vui của công việc và tình thương của quê hương
- Trẻ sẽ trưởng thành trong bài hát, nhịp sống và công việc của những người cùng quê: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.
- Cảnh thiên nhiên đong đầy, nuôi dưỡng tâm hồn và phong cách sống của con: “ Rừng cho hoa/Con đường cho những tấm lòng” .
- Ngày cưới được xem như “ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” - một điểm tựa của hạnh phúc theo người cha nhắc nhở.
- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ mà cao đẹp của quê hương, hy vọng con sẽ tiếp tục phát triển:
- Biểu hiện của “người đồng mình” thể hiện phẩm chất của họ, những người gần gũi, mộc mạc và đầy yêu thương.
- Phẩm chất của người đồng mình được mô tả qua lời tâm sự của người cha.
=> Bằng cách sử dụng ẩn dụ, điển hình và cách so sánh cụ thể, lời chia sẻ của người cha khẳng định tính cách bền bỉ, kiên cường của người dân miền núi, dù đối mặt với nhiều khó khăn nhưng vẫn sống mạnh mẽ và trung thành với quê hương.
- Ước mong của cha dành cho con:
- Hy vọng con luôn trung thành với quê hương.
- Biết đương đầu với khó khăn, thử thách bằng ý chí và lòng kiên trì của mình.
- Cha mong muốn con tự hào về truyền thống tốt đẹp và lối sống đáng trân trọng của quê hương và đồng bào.
- Cha ước ao thấy con sống cao quý, tự tin dù đơn giản, để xứng đáng với đồng bào.
- Con hãy tự tin bước đi, vì con mang trong mình tình yêu của gia đình và quê hương, cùng với những phẩm chất quý báu của 'người đồng bào'.
Soạn bài Nói với con - Mẫu 2
Câu 1. Nói với con thể hiện tình cảm của người cha dành cho con, song cũng mở ra hiểu biết về tình cảm gia đình và lòng kiên nhẫn của quê hương và dân tộc.
Nói với con không chỉ thể hiện tình cảm cha dành cho con, mà còn mở ra cho mọi người hiểu biết về tình thân gia đình và lòng trung thành với đất nước, dân tộc.
Câu 2. Qua những lời tâm sự, người cha muốn chia sẻ với con về những giá trị quan trọng trong cuộc sống.
Người cha muốn chia sẻ với con về tình cảm gốc gác và những truyền thống đẹp của đất nước, quê hương.
Câu 3. Người cha đã nhận thấy sự quan trọng của mối quan hệ giữa “con” và gia đình, quê hương, và đất nước. Những mối quan hệ này đóng vai trò quan trọng trong quá trình trưởng thành của “con”.
- Mối quan hệ giữa “con” và gia đình: Con được sinh ra trong tình thương yêu của cha mẹ: “Bước chân con hòa vào bước cha… Khiến tiếng cười thêm phần ấm áp”.
- Mối quan hệ giữa “con” và quê hương, đất nước:
- Con sẽ trưởng thành trong bài hát, nhịp sống và lao động của cộng đồng với cuộc sống tràn đầy niềm vui: “Vẫy áo quanh cây, vách nhà vang tiếng hát”.
- Thiên nhiên sẽ bảo vệ và nuôi dưỡng con về tinh thần và lối sống: “Sống giữa đá không tránh gặp nhiều chông gai… lên thác xuống dốc đá”.
- Ý nghĩa: Mối quan hệ này giúp con học được những điều quý giá, biết sống một cách ý nghĩa hơn.
Câu 4. Sức sống mãnh liệt và vẻ đẹp tâm hồn của cộng đồng được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Cha muốn gửi gắm cho con điều gì thông qua “cộng đồng”?
- Vẻ đẹp của “cộng đồng”:
Nghệ thuật, tình yêu và sự giàu có trong tâm hồn:
“Con yêu quê hương vô cùng ơi
Màu cỏ cây cùng hát
Tiếng ve ngọt ngào'
- Sống khổ nhưng mạnh mẽ, thịnh vượng, liên kết chặt chẽ với quê hương dù gặp khó khăn, đói nghèo. Cha mong con sẽ mang trong mình tình yêu và lòng trung thành với quê hương, và biết vượt qua mọi gian khó bằng ý chí:
“Người đồng bào yêu dấu ơi con ơi
Chịu khó vượt lên
Xa nhưng vẫn hướng về mục tiêu cao lớn
Dù cuộc sống khó khăn ra sao đi nữa, cha vẫn ước ao
Sống giữa đá không tránh gặp nhiều chông gai
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống tự do như dòng suối
Lên thác xuống dốc đá
Không lo sự cực nhọc”
- Đơn giản, chân thành nhưng ai cũng tràn đầy năng lượng, niềm tin và sự lao động chăm chỉ trên quê hương, giữ tập quán tốt. Cha mong con sẽ tự hào và bảo vệ truyền thống của quê hương, và phát triển trong cuộc sống:
“Người đồng bào chất phác, da thịt
Ai cũng to lớn, không ai nhỏ bé con ơi
Người đồng bào tự mình làm giàu quê hương
Còn quê hương thì làm nên văn hóa”
- Cha mong con học hỏi những phẩm chất tốt đẹp từ cộng đồng, sống để xứng đáng với quê hương.
Câu 5. Nêu cảm nhận của bạn về nghệ thuật của bài thơ.
- Từ ngữ và hình ảnh đơn giản nhưng sâu sắc, mang tính biểu cảm mạnh mẽ, với sự tinh tế và đậm đà bản sắc dân tộc.
- Giọng điệu gần gũi, dịu dàng như lời thú nhận, chia sẻ của người cha với con…
Soạn bài Nói với con - Mẫu 3
Câu 1. Nói với con thể hiện tình cảm của người cha đối với con, nhưng cũng mở ra cho những nhóm đối tượng khác. Đó là ai?
Nhà thơ muốn mọi người cảm thông và hiểu được thông điệp mà ông muốn truyền tải.
Câu 2. Qua những lời truyền đạt tâm tình, người cha muốn chia sẻ với con về những giá trị quan trọng trong cuộc sống.
Người cha muốn nhắc nhở con về tình cảm gia đình, tự hào về quê hương và ý thức về những phẩm chất tốt đẹp, sống để trở nên đáng kính của người dân quê hương.
Câu 3. Người cha nhìn nhận mối quan hệ giữa “con” và gia đình, quê hương, xứ sở như thế nào? Mối quan hệ ấy có ý nghĩa gì đối với sự trưởng thành của “con”?
- Mối quan hệ giữa “con” và gia đình tự nhiên như nước chảy trong suối. Con được cha mẹ sinh ra, nuôi dưỡng và bảo vệ. Trên con đường trưởng thành, cha mẹ luôn ở bên, chia sẻ cùng con.
- Mối quan hệ giữa “con” và quê hương, xứ sở là sự gắn bó, hiền hòa. Quê hương không chỉ là nơi con sinh ra, mà còn là nguồn cảm hứng và nuôi dưỡng tinh thần của con.
- Mối quan hệ này mang ý nghĩa quan trọng trong sự trưởng thành của con: giúp con học hỏi những điều tốt đẹp, biết sống một cách ý nghĩa hơn.
Câu 4. Sức sống mãnh liệt và vẻ đẹp tâm hồn của “người đồng mình” được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Cha muốn gửi gắm cho con điều gì qua “người đồng mình”?
- Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mãnh liệt, bền bỉ của “người đồng mình” được mô tả như sau:
- Nghệ thuật, lãng mạn và đời sống tâm hồn phong phú: “Con yêu quê hương vô cùng ơi/ Màu cỏ cây cùng hát/ Tiếng ve ngọt ngào”.
- Biết khổ luyện, giàu hoài bão và ý chí: “Người đồng bào yêu dấu ơi con ơi/ Chịu khó vượt lên/ Xa nhưng vẫn hướng về mục tiêu cao lớn”.
- Dù sống trong khó khăn, gian truân vẫn trung thành với quê hương, gốc rễ: “Sống giữa đá không tránh gặp nhiều chông gai/ Sống trong thung không chê thung nghèo đói/ Sống tự do như dòng suối/ Lên thác xuống dốc đá/ Không lo sự cực nhọc”.
- Ý thức độc lập, kiên cường và lòng tự hào dân tộc; chất phác, giản dị nhưng đầy phẩm chất: “Người đồng bào chất phác, da thịt/ Ai cũng to lớn, không ai nhỏ bé con ơi”.
- Cha mong con hiểu biết, yêu thương và tự hào về “người đồng mình” để biết sống có phẩm chất cao đẹp, xứng đáng với quê hương, xứ sở.
Câu 5. Em cảm nhận như thế nào về nghệ thuật của bài thơ?
Đặc điểm nghệ thuật trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương:
- Thể thơ tự do, linh hoạt trong biểu đạt nhưng vẫn đầy nghệ thuật.
- Giọng điệu nhẹ nhàng, thú vị tạo cảm giác ấm áp và tin cậy.
- Bố cục rõ ràng, tự nhiên, khiến lời dạy dỗ, tâm tình dễ tiếp thu, dễ thuyết phục.
- Hình ảnh thơ sinh động nhưng không kém phần trừu tượng, đậm chất thơ ca miền núi.