Soạn bài Nước biển dâng - Văn 8 Cánh Diều

Khám phá Nước biển dâng

I. Soạn bài Nước biển dâng - Chuẩn bị:

* Lời khuyên cho câu hỏi về chuẩn bị:

- Hiện tượng sưởi ấm hành tinh xanh:

+ Các nhà nghiên cứu cho biết từ năm 2013 đến 2022, 'sự gia tăng nhiệt độ của Trái Đất do tác động của con người đã tăng với tốc độ đáng kể, vượt quá 0,2 độ C mỗi thập kỷ'.

+ Hiệp định Paris, ký kết vào năm 2015 bởi hơn 190 quốc gia (bao gồm cả Việt Nam), đặt ra mục tiêu giữ cho sự tăng nhiệt độ của Trái Đất dưới ngưỡng 2 độ C và nỗ lực hạn chế sự gia tăng ở mức 1,5 độ C vào cuối thế kỷ XXI.

- Hiện tượng biến đổi khí hậu và ảnh hưởng:

+ Là sự biến đổi các yếu tố quan trọng của môi trường khí hậu (khí quyển, thủy quyển, sinh quyển, thạch quyển, băng quyển).

+ Các nguyên nhân đa dạng: biến đổi trong bức xạ khí quyển, hiệu ứng nhà kính, tiến triển công nghiệp hóa,...

+ Các hậu quả mang tính biểu hiện: gây nắng nóng kéo dài, tăng mực nước biển, tác động tiêu cực đến kinh tế,...

- Hiện tượng nước biển dâng và ảnh hưởng:

+ Trong khoảng thời gian từ thế kỷ XX đến giai đoạn 2006-2015, tốc độ tăng mực nước biển đã tăng lên gấp đôi: từ 1,4mm/năm nâng lên đến 3,6mm/năm.

+ Dự đoán cho biết, Maldives có thể mất khoảng 77% diện tích đất liền vào năm 2100.

+ Dự báo đến năm 2050, mực nước biển theo bờ biển của nước Mỹ có thể tăng lên đến 30cm so với mức hiện tại.

II. Soạn bài Nước biển dâng - Đọc hiểu:

* Gợi ý trả lời câu hỏi phần đọc hiểu:

1. Ý nghĩa của sa pô trong việc làm sáng tỏ điều gì?

- Sa pô giúp làm rõ rằng nội dung chính của văn bản sẽ xoay quanh hiện tượng nước biển dâng.

2. Hãy chú ý đến những phần được in đậm.

- Các đoạn văn in đậm là những điểm chính mà tác giả tập trung phát triển, giải thích.

3. Ý nghĩa của các con số trong văn bản?

- Các con số được thể hiện theo trình tự giúp tăng tính thuyết phục của văn bản và làm rõ hơn về tình hình nước biển dâng trên toàn cầu.

4. Thủy triều tác động mực nước biển như thế nào?

- Tác động mạnh và thường xuyên nhất đến sự thay đổi của mực nước biển là do thủy triều. Dao động thủy triều được hình thành do sức hút từ Mặt Trăng và Mặt Trời tác động lên Trái Đất, gây biến đổi độ cao của chất lỏng trên bề mặt (biển và đại dương).

5. Sự khác biệt giữa nước biển dâng do biến đổi khí hậu và các nguyên nhân khác là gì?

- Nước biển dâng do biến đổi khí hậu diễn ra tinh tế và khó phát hiện bằng mắt thường, so với các nguyên nhân khác.

6. Tập trung vào câu hỏi đặt vấn đề.

- Câu hỏi đặt vấn đề: 'Biến đổi khí hậu ảnh hưởng như thế nào đến hiện tượng nước biển dâng?'.

7. Nghiên cứu và trích xuất thông tin từ hình vẽ 1.

- Các thông tin được lấy từ hình 1:

+ Mực nước biển tiếp tục tăng lên với tốc độ ngày càng nhanh.

+ Từ năm 1880 đến 2010, mực nước biển đã tăng lên gần 0,2m.

8. Điểm đặc biệt của biến đổi nước biển dâng trong những năm gần đây là gì?

- Đặc điểm độc đáo của hiện tượng nước biển dâng trong những năm gần đây là sự gia tăng này đang diễn ra với tốc độ gia tăng, có nghĩa là mức tăng năm sau sẽ lớn hơn mức tăng năm trước.

9. Bản kết luận chính của đoạn Lời kết là gì?

- Đoạn Lời kết chủ yếu tập trung vào việc tổng hợp và tóm tắt những vấn đề đã được thảo luận trong bài. Đồng thời, đưa ra những dự đoán về hậu quả không lường trước được của hiện tượng nước biển dâng đối với cuộc sống của con người trong tương lai.

10. Câu chốt cuối cùng của đoạn Lời kết liên quan đến nhan đề văn bản như thế nào?

- Câu chốt cuối cùng của đoạn 'Lời kết' tương đồng với nhan đề văn bản, nhấn mạnh sự quan trọng của việc tìm kiếm giải pháp và thực hiện biện pháp khắc phục vấn đề nước biển dâng.

* Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 trang 68 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:

- Chủ đề 'Nước biển dâng: thách thức khôn lường của thế kỷ XXI' tập trung vào hiện tượng nước biển dâng, đồng thời nhấn mạnh sự khó khăn khi phải đối mặt và giải quyết vấn đề này.

Câu 2 trang 68 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:

- Trong văn bản, những đặc điểm của thể loại văn thuyết minh về một hiện tượng tự nhiên được thể hiện qua các khía cạnh:

+ Đưa ra và giải đáp các câu hỏi xoay quanh một hiện tượng tự nhiên (nước biển dâng) thông qua kiến thức khoa học.

+ Phát triển ý tưởng theo trình tự cụ thể, có cấu trúc rõ ràng: Mô tả biến đổi mực nước biển - Đặc điểm nguyên nhân - Hiện trạng tăng mực nước biển - Tóm tắt.

+ Kết hợp sử dụng ngôn ngữ và phi ngôn ngữ (số liệu, đồ thị) một cách linh hoạt.

Câu 3 trang 68 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:

- Phương thức trình bày: Được biểu diễn dưới hình thức bài báo, có sử dụng sa pô ở phần mở đầu và đề mục chi tiết.

- Cách triển khai ý tưởng, thông tin: Theo trình tự quan trọng của các khía cạnh của hiện tượng.

- Ôn tập hiệu quả: Giúp độc giả hiểu rõ từ những kiến thức cơ bản đến nâng cao về hiện tượng. Đồng thời, giúp họ tiếp thu thông tin và dữ liệu một cách mạch lạc, logic và đầy đủ hơn.

Câu 4 trang 68 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:

- Sự xuất hiện của hiện tượng 'nước biển dâng' được đặt làm 'bài toán khó' vì những lý do sau đây:

+ Hiện tượng này bắt nguồn từ cả những nguyên nhân tự nhiên (thủy triều, áp suất không khí trên biển,...) và nhân tạo (biến đổi khí hậu).

+ Với sự tiến triển không ngừng của quá trình công nghiệp hóa, việc không tìm ra giải pháp cho vấn đề nước biển dâng sẽ mang lại nhiều hậu quả và thất thoát lớn cho kinh tế, để lại những ảnh hưởng kéo dài trong tương lai.

+ Hiện nay, con người vẫn đối mặt với khó khăn trong việc thích ứng với hiện tượng này, gặp khó khăn trong việc tìm ra giải pháp chung có hiệu quả nhất.

Câu 5 trang 68 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:

Ảnh hưởng của hiện tượng nước biển dâng trên Việt Nam và toàn cầu đã làm thay đổi đáng kể:

- Tại Việt Nam: Theo Kịch bản biến đổi khí hậu 2020 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, nhiều khu vực ở Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ chìm sâu. Ví dụ, hơn 47% diện tích Đồng bằng sông Cửu Long có nguy cơ bị ngập lụt; Đồng bằng sông Hồng gặp khoảng 13,2%; các vùng từ Thanh Hóa đến Bình Thuận cũng chịu ảnh hưởng, chiếm khoảng 1,53% diện tích đất ven biển.

- Trên thế giới:

+ Trong năm 2021, mực nước biển toàn cầu đã ghi nhận mức kỷ lục.

+ Hiện tượng nước biển dâng cao sẽ tác động mạnh mẽ đặc biệt đối với châu Á. Dự kiến hơn 70% dân số ở các nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh, Việt Nam, Indonesia, Thái Lan, Philippines và Nhật Bản sẽ phải đối mặt với ảnh hưởng nghiêm trọng.

+ Ở châu Âu, khoảng 3/4 số lượng thành phố sẽ phải đối mặt với tình trạng tăng mực nước biển, đặc biệt là ở Hà Lan, Tây Ban Nha và Ý.

+ Tổ chức Climate Central (Mỹ) đã tạo bản đồ những khu vực có nguy cơ bị chìm vào năm 2023, trong đó có 6 thành phố đang đối mặt với tình trạng đặc biệt lo lắng là Amsterdam, Basra, New Orleans, Venice, Thành phố Hồ Chí Minh và Kolkata.

Câu 6 trang 68 SGK Ngữ văn 8 Cánh diều - tập 1:

Một chơi xổ số xuất để giải quyết vấn đề 'nước biển dâng':

- Tập trung xây dựng và tận dụng hiệu quả các hệ thống, công trình thủy lợi, cải thiện cơ sở hạ tầng,...

- Tăng cường việc trồng rừng phòng hộ ven biển, gieo trồng rừng ngập mặn, tiến hành cải tạo các cồn cát ven biển,...

- Đặt trọng điểm vào các biện pháp thích nghi, thay đổi cách thức canh tác, tập trung vào quy hoạch và hiệu quả sử dụng đất,...

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đã có ảnh hưởng đáng kể đến môi trường tự nhiên, tạo ra nhiều biến đổi và tác động tiêu cực đến đời sống. Để hiểu rõ hơn về nguồn gốc và hệ quả của các hiện tượng tự nhiên, hãy khám phá thêm các bài viết khác trên Mytour như: Soạn bài Sao băng; Soạn bài Lũ lụt là gì, nguyên nhân và tác hại.