Soạn bài 'Ôi, tay mẹ' ngắn gọn sách Ngữ văn lớp 6 - Cánh Diều
Soạn bài tác phẩm 'Ôi, tay mẹ' lớp 6 sách Cánh diều ngắn gọn
A. Chuẩn bị
* Bài thơ được xếp thành 6 khổ, tạo nên bức tranh với 2 dòng ở khổ 1 và 5, còn lại mỗi khổ đều có 4 dòng.
* Vần được sáng tạo một cách tinh tế: từ tiếng thứ sáu của dòng lục gieo vần xuống tiếng thứ sáu của dòng bát, tạo nên âm nhạc hài hòa.
* Nhịp nhàng, chẵn 4/2, 4/4, làm nổi bật sự diệu kỳ của tình mẹ.
* Nội dung chính xoay quanh tình yêu thương và hi sinh của mẹ dành cho con, kết hợp với các biện pháp tu từ sáng tạo.
* Sử dụng điệp ngữ như 'bàn tay', 'à ơi này cái', tăng cường tính cảm và gần gũi.
* Nhân hóa một cách tinh tế với 'cái trăng vàng ngủ ngon', làm tăng sức sống cho bức tranh thơ.
* Từ ngữ gần gũi, thân thuộc, giàu nhạc điệu và hình ảnh, tạo nên bài thơ như là một bản hát ru ấm áp.
* Biện pháp tu từ thực hiện một cách tinh tế, không chỉ làm phong phú thêm ngôn ngữ mà còn giúp thể hiện tình cảm sâu sắc của mẹ.
* Tác giả Bình Nguyên - Nguyễn Đăng Hào, một tâm hồn sáng tạo từ tỉnh Ninh Bình, đã tạo nên một tác phẩm ấn tượng, thể hiện tình cảm gia đình một cách chân thực và đẹp đẽ.
* Cảm nhận của người đọc: Bài thơ chạm đến trái tim, làm bùng nổ những cảm xúc đẹp đẽ về tình mẹ, qua những lời hát ru đầy tình thương.
Soạn bài À ơi tay mẹ ngắn nhất sách Ngữ văn lớp 6 - Cánh Diều
B. Đọc hiểu
I. Trước khi đọc
1. Nhan đề và tranh minh họa để lại ấn tượng gì trong bạn?
- Nhan đề và hình ảnh trong tranh minh họa tạo nên một không gian của những giai điệu ru ngọt ngào từ trái tim của mẹ, làm bật lên tình yêu mênh mông mà mẹ dành cho con.
2. Nhìn nhận về các biện pháp tu từ, cách gieo vần và ngắt nhịp trong bài thơ.
* Các biện pháp tu từ:
- Sử dụng điệp ngữ như 'bàn tay', 'à ơi này cái', 'ru cho' để tạo ra sức sống và cảm xúc sâu sắc.
- Tái hiện hình ảnh nhân hóa thông qua 'cái trăng vàng ngủ ngon' và 'cái trăng còn nằm nôi'.
- Ẩn dụ khéo léo như 'bàn tay mẹ' - người mẹ; 'cái trăng', 'Mặt Trời' - người con.
* Cách gieo vần tinh tế:
- Tận dụng âm thanh và vần từ tiếng thứ sáu của dòng lục đến tiếng thứ sáu của dòng bát, tạo nên sự hòa quyện và êm đềm.
* Ngắt nhịp chẵn 4/2, 4/4, tạo nên nhịp điệu đúng chất thơ.
3. Đặc điểm của 'phép nhiệm mầu' từ tay mẹ trong các khổ thơ.
- Các 'phép nhiệm mầu' từ bàn tay mẹ hiện hữu rõ nét qua từng khổ thơ, là sức mạnh chặn mưa, chống bão, một bàn tay dịu dàng đưa con vào giấc ngủ trên chiếc 'nôi' của cái trăng.
4. Từ ngữ nào được tái hiện nhiều lần trong bài thơ?
- Từ ngữ xuất hiện đều đặn trong bài thơ: bàn tay, à ơi này cái, ru cho.
II. Sau khi đọc
1. Phân tích hình ảnh, chi tiết thể hiện 'phép nhiệm mầu' của bàn tay mẹ. Các đoạn thơ nào thể hiện lòng hy sinh của người mẹ?
- Các hình ảnh, chi tiết thể hiện 'phép nhiệm mầu của bàn tay mẹ':
+ 'Bàn tay mẹ chắn mưa sa'.
+ 'Bàn tay mẹ chặn bão qua mùa màng'.
+ Bàn tay mẹ dịu dàng ru con vào giấc ngủ 'à ơi này cái trăng vàng ngủ ngon'.
- Những đoạn thơ thể hiện lòng hy sinh của người mẹ:
'Bàn tay mẹ chắn mưa sa
Bàn tay mẹ chặn bão qua mùa màng'
'Mai sau bể cạn non mòn
À ơi tay mẹ vẫn còn hát ru'
'Bàn tay mang phép nhiệm màu
Chắt chiu từ những dãi dầu đấy thôi'
2. Em nhỏ trong bài thơ được mô tả bằng những từ ngữ nào? Từ ngữ đó thể hiện điều gì về tình cảm mẹ dành cho con?
- Em nhỏ trong bài thơ được mô tả qua các từ ngữ như: 'cái trăng vàng', 'cái trăng tròn', 'cái trăng', 'cái Mặt Trời bé con', 'cái khuyết'.
- Cách mô tả này thể hiện tình cảm âu yếm, yêu thương và quan tâm sâu sắc của mẹ dành cho con. Con là trung tâm và quý báu nhất trong thế giới của mẹ.
3. 'À ơi' xuất hiện nhiều lần trong bài thơ. Phân tích tác dụng của sự lặp lại đó.
- Tác dụng của cụm từ 'à ơi':
+ Tạo điểm nhấn, làm cho câu thơ trở nên nhẹ nhàng, như những nốt nhạc êm đềm của lời ru.
+ Thể hiện lòng thương yêu vô hạn, mở rộng trái tim mẹ đối với đứa con bé thơ của mình.
4. 'Bàn tay mang phép nhiệm mầu / Chắt chiu từ những dãi dầu đấy thôi.'. Em có đồng tình với tác giả không? Vì sao?
- Em đồng ý với tác giả. Bởi đôi bàn tay của mẹ, qua những công việc hằng ngày, tận hưởng những dãi dầu của cuộc sống, mang lại hạnh phúc và ấm áp cho con. Mẹ hết lòng để con được tràn đầy như những người khác.
5. Hình ảnh 'bàn tay mẹ' trong bài thơ tượng trưng cho điều gì?
- Hình ảnh 'bàn tay mẹ' tượng trưng cho tình mẹ và sự hi sinh. Đó là biểu tượng của tình cảm mẹ, chứa đựng những khát khao lớn lao và tình thương vô bờ dành cho con.
6. Em thích khổ thơ nào nhất trong bài thơ? Tại sao?
Em ưa thích khổ thơ thứ hai nhất. Bởi khúc ru đó vẽ nên hình ảnh mẹ dịu dàng, nhẹ nhàng, như làn hơi ấm ru con vào giấc ngủ. Những từ ngữ như 'cái trăng vàng', 'cái trăng tròn' tạo nên bức tranh tình thương ấm áp và khiến em bật khóc vì lòng trìu mến.
.....................................................Hết...................................................
Chắc chắn, từ bài thơ, nhà thơ Bình Nguyên đã thể hiện sâu sắc tình cảm mẹ dành cho con, không còn nghi ngờ gì nữa phải không? Mong rằng, chúng ta sẽ luôn nỗ lực học tập, làm người ngoan ngoãn, lễ phép để đem lại niềm hạnh phúc cho cha mẹ.
Các bài văn khác của lớp 6:
- Viết đoạn văn chia sẻ cảm nhận về bài thơ À ơi tay mẹ
- Phản ánh về bài thơ À ơi tay mẹ có gì đặc sắc