Soạn bài Ôn tập cuối học kỳ 2 SGK Ngữ văn 8 tập 2 Chân trời sáng tạo - tổng hợp chi tiết

Buzz

Nội dung bài viết

Kết nối nội dung từ cột A với nội dung tương ứng từ cột B:

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Xác định rõ vấn đề xã hội cần nghị luận.
- Tìm luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng để làm rõ vấn đề.
- Tìm hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả, vai trò, giải pháp của vấn đề.
- Rút ra bài học từ vấn đề được thảo luận.

Kết nối nội dung từ cột A với nội dung tương ứng từ cột B:

Đọc 1

Câu 1 (trang 114, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Nối nội dung ở cột A với nội dung tương ứng ở cột B:

A	B
1. Thơ thất ngôn bát cú luật Đường	a. là một bộ phận của văn học trào phúng, dùng tiếng cười để châm biếm, phê phán xã hội hoặc tự phê bình bản thân
2. Thơ thất ngôn tứ tuyệt luận Đường	b. thuộc kiểu văn bản thông tin, trong đó người viết cung cấp các thông tin về một cuốn sách hoặc bộ phim, đồng thời trình bày cảm nhận, đánh giá của người viết nhằm giới thiệu, khuyến khích mọi người đọc cuốn sách hoặc xem bộ phim đó.
3. Truyện lịch sử	c. là thể thơ mỗi bài có bốn câu, mỗi câu có bảy chữ
4. Bài văn giới thiệu một cuốn sách hoặc một bộ phim	d. là loại truyện lấy đề tài lịch sử (lịch sử quốc gia, dân tộc, dòng họ, danh nhân,…) làm nội dung chính.
5. Thơ trào phúng	đ. Là thể thơ mỗi bài có tám câu, mỗi câu có bảy chữ

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức lí thuyết

Lời giải chi tiết:

1 – đ; 2 – c; 3 – d; 4 – b; 5 – a

Đọc 2

Câu 2 (trang 114, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Hoàn thành bảng sau để làm rõ một số đặc điểm của văn bản truyện:

STT	Thuật ngữ	Khái niệm/ đặc điểm
1	Cốt truyện đơn tuyến
2	Cốt truyện đa tuyến
3	Nhân vật chính
4	Chi tiết tiêu biểu

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức lí thuyết

Lời giải chi tiết:

STT	Thuật ngữ	Khái niệm/ đặc điểm
1	Cốt truyện đơn tuyến	Là cốt truyện chỉ có một chuỗi sự kiện đơn giản, gắn với một vài nhân vật chính, tạo thành một tuyến truyện duy nhất
2	Cốt truyện đa tuyến	Là cốt truyện có từ hai chuỗi sự kiện trở lên, gắn với hai hay hơn hai tuyến nhân vật, tạo thành nhiều tuyến truyện đan xen nhau và ít nhiều độc lập với nhau.
3	Nhân vật chính	Là nhân vật quan trọng nhất của truyện, có những hành động, quyết định tác động đến cốt truyện và diễn tiến các sự kiện trong truyện, thể hiện rõ tư tưởng, chủ đề của truyện
4	Chi tiết tiêu biểu	là những chi tiết chọn lọc, có giá trị biểu đạt và thẩm mĩ vượt trội trong truyện, có thể mang lại sự bất ngờ, gây chú ý hoặc sự thích thú, đối với người đọc và góp phần quan trọng trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.

Đọc 3

Câu 3 (trang 115, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Nêu một số đặc điểm của truyện lịch sử.

Phương pháp giải:

Áp dụng kiến thức lý thuyết

Lời giải chi tiết:

Một số đặc điểm của truyện lịch sử:

- Truyện lịch sử là truyện có nội dung chính xoay quanh các sự kiện lịch sử.

- Bối cảnh: Truyện lịch sử tái hiện các sự kiện, nhân vật lịch sử trong một thời kỳ, niên đại, hoặc thời đại cụ thể trong quá khứ.

- Cốt truyện: Truyện lịch sử thường liên kết nhiều sự kiện liên quan đến quá trình hình thành, thịnh vượng, hoặc suy tàn của các quốc gia, các biến cố lớn trong xã hội, quan hệ giữa các quốc gia.

- Nhân vật: Trong truyện lịch sử, nhân vật chính thường là những người có ảnh hưởng đến tiến trình lịch sử của một dòng tộc, một quốc gia.

- Ngôn ngữ: Truyện lịch sử thường sử dụng ngôn từ phản ánh bối cảnh cụ thể của một thời kỳ đã qua.

Đọc 4

Câu 4 (trang 115, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Giữa truyện cười và thơ trào phúng có điểm gì tương đồng và khác biệt? Em hãy trả lời dựa vào bảng sau:

	Truyện cười	Thơ trào phúng
Nét tương đồng
Đặc điểm riêng

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức lí thuyết

Lời giải chi tiết:

	Truyện cười	Thơ trào phúng
Nét tương đồng	Tạo ra tiếng cười, mỉa mai, sâu cay
Đặc điểm riêng	Tiếng cười nhằm mỉa mai châm biếm	Tiếng cười thể hiện thái độ của người viết, có khi còn là cười chính bản thân mình.

Tiếng Việt 1

Câu 1 (trang 115, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi dưới đây:

Chồng đành rút xuống lần nữa:

- Ừ thôi, tôi nói thật đấy! Quả tôi thấy con rắn dài khoảng hai mươi thước không kém một tấc, một phân nào!

Luc này vợ mới bò lăn ra cười:

- Bề ngang hai mươi thước, bề dài hai mươi thước đúng. Thì ra là con rắn vuông bốn cạnh à?

(Truyện cười dân gian Việt Nam, Con rắn vuông)

Phương pháp giải:

Áp dụng kiến thức về các biện pháp tu từ

Lời giải chi tiết:

a. Câu “Thì ra là con rắn vuông bốn cạnh à?” là câu hỏi tư từ, thể hiện sự khéo léo của người vợ khi biết chồng nói dối nhưng không tiết lộ sự thật mà để chồng tự nhận ra sai lầm.

Căn cứ: Bản chất của câu hỏi tư từ không phải là để hỏi mà là để thể hiện tư duy, quan điểm.

b. Sắc thái nghĩa của các từ “ừ”, “nhé” trong đoạn trích: thể hiện sự đồng ý, chấp nhận.

Có thể sử dụng các từ này với bạn bè, những người trẻ tuổi hơn, trong các tình huống chấp nhận, đồng ý với một ý kiến nào đó hoặc khi nhờ vả, yêu cầu.

Tiếng Việt 2

Câu 2 (trang 115, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Xác định biện pháp tu từ đảo ngữ trong đoạn thơ sau và nêu tác dụng của biện pháp này:

Đâu gió còn thơm đất nhả mùi

Đâu ruộng tre mát thở yên vui

Đâu từng ô mạ xanh mơn mởn

Đâu những nương khoai ngọt sắn bùi?

(Tố Hữu, Nhớ đồng)

Phương pháp giải:

Áp dụng kiến thức về biện pháp tu từ đảo ngữ

Lời giải chi tiết:

Biện pháp tu từ đảo ngữ trong đoạn thơ: Đâu gió, Đâu ruộng, Đâu từng, Đâu những

Tác dụng: Biện pháp tu từ đảo ngữ giúp tăng cường hình ảnh, cảm xúc cho sự diễn đạt, thể hiện tình cảm nhớ nhung của nhà thơ về mảnh đất, kỷ niệm trong quá khứ, nhớ về những ngày tháng đẹp, yên bình.

Tiếng Việt 3

Câu 3 (trang 116, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đọc câu sau và thực hiện các yêu cầu dưới đây:

Nhưng có lẽ là tôi không thể nào bỏ đi cho dù là một hạt xôi nếp đẹp như một hạt ngọc và thơm ngát làm vỏ dính trên chiếc bánh được.

(Nguyễn Quang Thiều, Tôi khóc những cánh đồng rau khúc)

a. Câu trên thuộc loại câu cảm vì thể hiện cảm xúc trân quý, quý trọng giá trị của hạt xôi nếp

b. Thành phần biệt lập có trong câu trên: đẹp như một hạt ngọc và thơm ngát làm vỏ dính trên chiếc bánh được.

Viết 1

Câu 1 (trang 116, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Điền vào bảng sau thông tin về các kiểu bài viết đã học ở học kì II:

Kiểu bài	Khái niệm	Đặc điểm	Bố cục
Bài văn phân tích một tác phẩm văn học
Văn bản thuyết minh giới thiệu một cuốn sách
Bài văn kể lại một chuyến đi hay một hoạt động xã hội

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng tạo lập văn bản

Lời giải chi tiết:

Kiểu bài	Khái niệm	Đặc điểm	Bố cục
Bài văn phân tích một tác phẩm văn học	Bài văn phân tích một tác phẩm văn học thuộc kiểu bài nghị luận văn học, trong đó người viết dùng lí lẽ, bằng chứng, để làm rõ chủ đề và một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm	• Về nội dung: nêu được chủ đề; nêu và phân tích được tác dụng của một vài nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong tác phẩm văn học, ví dụ: hình ảnh, từ ngữ, các biện pháp tu từ (đối với văn bản thơ); tình huống, chi tiết tiêu biểu, nhân vật, ngôi kể (đối với văn bản truyện),... • Về hình thức: lập luận chặt chẽ, có bằng chứng tin cậy từ tác phẩm, diễn đạt mạch lạc; sử dụng các phương tiện liên kết hợp lí để giúp người đọc nhận ra mạch lập luận.	đọc nhận ra mạch lập luận. • Bố cục bài viết cần đảm bảo: Mở bài: giới thiệu tác phẩm văn học (tên tác phẩm, tác giả,...), nêu ý kiến khái quát về chủ đề và nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm Thân bài: lần lượt trình bày các luận điểm làm nổi bật chủ đề và một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong tác phẩm. Kết bài: khẳng định lại ý kiến về chủ đề và một vài nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm; nêu suy nghĩ, cảm xúc, trải nghiệm cả nhân hoặc bài học rút ra từ tác phẩm.
Văn bản thuyết minh giới thiệu một cuốn sách	Văn bản thuyết minh giới thiệu một cuốn sách thuộc kiểu vă bản thông tin, được viết nhằm mục đích chia sẻ những cảm nhận, đánh giá của người viết về cuốn sách, khuyến khích mọi người đọc sách	• Giới thiệu thông tin chính về cuốn sách. • Tóm tắt nội dung cuốn sách. • Nêu nhận xét của người viết về cuốn sách, khuyến khích mọi người đọc sách. • Có thể kết hợp sử dụng phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ. • Trình bày thông tin mạch lạc.	Phần 1: nêu một số thông tin về tên sách, tên tác giả; nêu cảm nhận hoặc ấn tượng nổi bật về cuốn sách để thu hút người đọc. Phần 2: tóm tắt ngắn gọn nội dung và trình bày nhận xét của người viết về giá trị của cuốn sách. Trích dẫn một vài chi tiết từ cuốn sách để làm rõ ý kiến. Phần 3: khẳng định giá trị của cuốn sách, khuyến khích/ đề nghị mọi người nên đọc cuốn sách đó (giản tiếp hoặc trực tiếp).
Bài văn kể lại một chuyến đi hay một hoạt động xã hội	Là văn bản kể lại một hoạt động có ích cho xã hội mà bản thân đã tham gia	Tìm ý, lập dàn bài, viết bài - Trình bày lần lượt các sự việc, sự việc này nối tiếp sự việc kia tạo tính logic và có kết thúc - Cần đảm bảo tính trung thực của lời kể. - Kết hợp với yếu tố biểu cả để tăng cảm xúc cho bài viết	Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết • Chọn một hoạt động xã hội mà em cảm thấy thú vị và có ý nghĩa tích cực đổi với cộng đồng để kể lại, ví dụ: – Các hoạt động bảo vệ thiên nhiên, môi trường – Các hoạt động bảo vệ, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương – Các hoạt động thể hiện tình yêu quê hương, đất nước • Xác định mục đích viết và người đọc (Họ là ai? Họ mong muốn thu nhận được thông tin gì từ bài viết). • Thu thập tư liệu cho bài viết bằng cách: – Nhớ lại những hoạt động xã hội mà bản thân đã tham gia hoặc chứng kiến. – Xem lại những bức ảnh đã chụp trong lẫn tham gia hoạt động xã hội. — Trò chuyện với những người cùng tham gia để nhớ lại những sự việc đã xảy ra. Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý Bước 3: Viết Tử đản y đã lập, em viết thành bài văn hoàn chỉnh. Khi viết, em cần lưu ý: • Sử dụng ngôi thứ nhất để kể lại. • Sử dụng những từ ngữ liên kết như: đầu tiên, sau đó, thế rồi, cuối cùng, nhằm thể hiện trình tự của các sự việc. • Kết hợp kể với miêu tả (quang cảnh diễn ra hoạt động; thái độ, hành động của những người tham gia,...) và biểu cảm (bộc lộ cảm xúc của bản thân về hoạt động với những người cùng tham gia) một cách hợp lí trong bài viết. Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm Em hãy đọc lại bài viết của mình từ vai trò người đọc và trả lời các câu hỏi sau: 1. Phần hấp dẫn nhất trong bài viết là phần nào? 2. Bài viết nên điều chỉnh những gì để hoàn thiện hơn?

Viết 2

Câu 2 (trang 116, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đánh dấu vào ô Đúng, Sai tương ứng với các ý kiến dưới đây và lí giải vì sao:

STT	Ý kiến	Đúng	Sai	Lí giải (nếu sai)
1	Khi viết bài phân tích một tác phẩm văn học, cần phải tách riêng luận điểm về chủ đề và về các đặc sắc nghệ thuật
2	Với bài phân tích một tác phẩm văn học, cần nêu càng nhiều bằng chứng càng tốt
3	Với bài phân tích một tác phẩm văn học, lí lẽ là phần kể lại nội dung của tác phẩm
4	Khi viết bài phân tích một tác phẩm văn học, lí lẽ là những lí giải, đánh giá, phân tích về các bằng chứng trong văn bản, giúp làm sáng tỏ luận điểm
5	Khi viết bài văn kể về một hoạt động xã hội, có thể tùy ý sử dụng ngôi kể
6	Đối với bài văn kể về một chuyến đi hay một hoạt động xã hội, cần kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm để bài văn thêm sinh động, chân thực
7	Có thể kể về một chuyến đi và một hoạt động mà bản thân không trực tiếp tham gia
8	Khi viết bài giới thiệu về một cuốn sách yêu thích, cần tóm tắt nội dung và nêu các thông tin về cuốn sách
9	Trong bài giới thiệu về một cuốn sách, cần trực tiếp khuyến nghị mọi người đọc sách

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức lí thuyết

Lời giải chi tiết:

STT	Ý kiến	Đúng	Sai	Lí giải (nếu sai)
1	Khi viết bài phân tích một tác phẩm văn học, cần phải tách riêng luận điểm về chủ đề và về các đặc sắc nghệ thuật	x
2	Với bài phân tích một tác phẩm văn học, cần nêu càng nhiều bằng chứng càng tốt		x	cần nêu càng nhiều bằng chứng càng tốt phù hợp cho bài nghị luận xã hội.
3	Với bài phân tích một tác phẩm văn học, lí lẽ là phần kể lại nội dung của tác phẩm	x
4	Khi viết bài phân tích một tác phẩm văn học, lí lẽ là những lí giải, đánh giá, phân tích về các bằng chứng trong văn bản, giúp làm sáng tỏ luận điểm	x
5	Khi viết bài văn kể về một hoạt động xã hội, có thể tùy ý sử dụng ngôi kể		x	Sử dụng ngôi kể thứ nhất để kể
6	Đối với bài văn kể về một chuyến đi hay một hoạt động xã hội, cần kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm để bài văn thêm sinh động, chân thực	x
7	Có thể kể về một chuyến đi và một hoạt động mà bản thân không trực tiếp tham gia		x	Nếu không tham gia thì người viết sẽ không có trải nghiệm và những thông tin chuẩn xác.
8	Khi viết bài giới thiệu về một cuốn sách yêu thích, cần tóm tắt nội dung và nêu các thông tin về cuốn sách	x
9	Trong bài giới thiệu về một cuốn sách, cần trực tiếp khuyến nghị mọi người đọc sách	x

Viết 3

Câu 3 (trang 117, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đối với các loại bài viết của học kì II, có thể sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ hỗ trợ như thế nào để bài văn thêm sinh động, hấp dẫn?

Sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ hỗ trợ để bài văn thêm sinh động, hấp dẫn cần chú ý:

- Lựa chọn hình ảnh, số liệu, biểu đồ, sơ đồ liên quan trực tiếp đến các luận điểm của bài viết.

- Sử dụng các phương tiện này đúng thời điểm.

- Đưa ra các chỉ dẫn cần thiết.

- Chú thích cho các hình ảnh, sơ đồ trong bài viết: giải thích rõ về vị trí ý nghĩa của hình ảnh, sơ đồ; nêu nguồn dẫn (nếu là dẫn lại từ nguồn khác, bài khác).

Nói và nghe 1

Câu 1 (trang 117, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Sưu tầm và giới thiệu với các bạn một số phương pháp ghi chép hiệu quả để nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình của người khác.

Phương pháp ghi chép hiệu quả để nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình của người khác: Vẽ sơ đồ tư duy

Sơ đồ tư duy còn được gọi là “mindmap”, là phương pháp ghi chú các ý tưởng bằng cách sáng tạo hơn như dùng hình ảnh sinh động, từ ngữ ngắn gọn giúp con người tiếp cận thông tin nhanh hơn, ghi nhớ lâu hơn.

Nói và nghe 2

Câu 2 (trang 117, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Khi trình bày, giới thiệu về một cuốn sách, làm thế nào để bài trình bày được hấp dẫn, sinh động? Em hãy trả lời dựa vào bảng sau:

Cách trình bày	Tác dụng
Cầm theo cuốn sách và giới thiệu	Giúp phần giới thiệu được trực quan, lôi cuốn đối với người nghe.
Mở đầu bài giới thiệu bằng trò chơi liên quan đến cuốn sách	Khơi gợi sự tò mò, tạo hứng thú cho người nghe
…	…

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng trình bày, giới thiệu về một cuốn sách

Lời giải chi tiết:

Cách trình bày	Tác dụng
Cầm theo cuốn sách và giới thiệu	Giúp phần giới thiệu được trực quan, lôi cuốn đối với người nghe.
Mở đầu bài giới thiệu bằng trò chơi liên quan đến cuốn sách	Khơi gợi sự tò mò, tạo hứng thú cho người nghe
Nêu ngắn gọn nội dung của cuốn sách	Tóm tắt nội dung cuốn sách
Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ	Thêm hình ảnh minh họa cho cuốn sách
Giá trị cuốn sách	Phân tích một số khía cạnh về nội dung và nghệ thuật quan trọng của cuốn sách để tạo ấn tượng.

Nói và nghe 3

Câu 3 (trang 117, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Ghi lại các kinh nghiệm của bản thân sau khi thực hiện thảo luận về một vấn đề trong đời sống.

Các kinh nghiệm của bản thân sau khi thực hiện thảo luận về một vấn đề trong đời sống:

- Xác định rõ vấn đề xã hội cần nghị luận

- Tìm luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng để làm rõ vấn đề.

- Tìm hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả, vai trò, giải pháp của vấn đề

- Từ vấn đề được đưa ra bàn luận rút ra bài học.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Thơ thất ngôn bát cú luật Đường có đặc điểm gì?

Thơ thất ngôn bát cú luật Đường là thể thơ cổ điển Trung Quốc, mỗi bài có tám câu, mỗi câu gồm bảy chữ, tạo nên một cấu trúc đối xứng và nhịp điệu hài hòa, phù hợp với việc diễn tả những cảm xúc sâu sắc.

Truyện lịch sử có những đặc điểm gì?

Truyện lịch sử tập trung vào các sự kiện lịch sử quan trọng, tái hiện bối cảnh thời đại và nhân vật có ảnh hưởng lớn, dùng ngôn ngữ đặc trưng của thời kỳ đó, phản ánh quá trình hình thành và phát triển của các quốc gia.

Cốt truyện đơn tuyến có gì đặc trưng?

Cốt truyện đơn tuyến chỉ có một chuỗi sự kiện đơn giản, tập trung vào một số nhân vật chính, tạo nên một mạch truyện liền mạch mà không có sự đan xen của nhiều tuyến nhân vật.

Thơ trào phúng có gì đặc biệt so với truyện cười?

Cả thơ trào phúng và truyện cười đều sử dụng tiếng cười để châm biếm và mỉa mai, nhưng thơ trào phúng thường sử dụng hình thức thơ để thể hiện sự sâu sắc, còn truyện cười thường ngắn gọn và dễ hiểu hơn.

Cốt truyện đa tuyến khác gì so với cốt truyện đơn tuyến?

Cốt truyện đa tuyến có nhiều chuỗi sự kiện đan xen, liên kết với nhiều nhân vật và tuyến truyện khác nhau, tạo nên sự phức tạp và đa dạng trong diễn biến câu chuyện.

Chi tiết tiêu biểu trong truyện có vai trò gì?

Chi tiết tiêu biểu là những yếu tố quan trọng giúp làm nổi bật chủ đề và tư tưởng tác phẩm, đồng thời mang lại sự bất ngờ và gây ấn tượng mạnh đối với người đọc.

Những yếu tố nào giúp bài văn giới thiệu một cuốn sách hay bộ phim hấp dẫn?

Một bài văn giới thiệu cuốn sách hay bộ phim hấp dẫn cần bao gồm thông tin chi tiết về tác phẩm, tóm tắt nội dung, những cảm nhận và đánh giá của người viết để khuyến khích người đọc tiếp cận tác phẩm đó.

Biện pháp tu từ đảo ngữ trong thơ có tác dụng gì?

Biện pháp tu từ đảo ngữ giúp làm nổi bật hình ảnh và cảm xúc trong câu thơ, tạo ra hiệu quả nghệ thuật mạnh mẽ, thể hiện sự nhớ nhung và tình cảm sâu sắc của tác giả đối với cảnh vật.