Văn bản Ông Một được lấy từ tập truyện “Những câu chuyện hay dành cho thiếu nhi” của tác giả Vũ Hùng (NXB Kim Đồng, 2020). Mytour giới thiệu tài liệu Soạn văn 7: Ông Một trong sách Chân trời sáng tạo, tập 1.
Tài liệu này dành cho các bạn học sinh lớp 7, cung cấp thêm nguồn tư liệu để tham khảo một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Soạn bài Ông Một - Mẫu 1
1.1 Trải nghiệm cùng văn bản
- Văn bản Ông Một được lấy từ tập truyện “Những câu chuyện hay dành cho thiếu nhi” của tác giả Vũ Hùng (NXB Kim Đồng, 2020).
- Phía Tây Trường Sơn kể về chuyến đi của ba chiến sĩ trẻ từ Trung đoàn quân tình nguyện Việt Nam đến vùng Nam Lào vào năm 1947. Lúc đó, bộ đội Lào đã tặng ba con voi cho bộ đội Việt Nam để vận chuyển hàng hóa, vũ khí qua dãy Trường Sơn. Ba chiến sĩ được giao nhiệm vụ vượt Trường Sơn đến bản Bun Mi, làng Vông Xay để học làm quản tượng rồi đưa voi về. Chuyến đi đã truyền cho họ nhiều bài học về cách sống hòa hợp với thiên nhiên, sự trân trọng đối với môi trường.
- Đoạn trích “Ông Một” nằm ở phần đầu của tác phẩm. Ba chiến sĩ cùng với ông Cao - người dẫn đường cho họ vượt Trường Sơn - tình cờ gặp con voi (mà ông trân trọng gọi là Ông Một) của Đề đốc Lê Trực - một lãnh tụ quan trọng trong cuộc khởi nghĩa chống Pháp vào cuối thế kỉ XIX. Sau khi bị vây hãm, nghĩa quân dần tan tác, Đề đốc Lê Trực buộc phải về quê, ông tặng con voi cho người quản tượng thân tín của mình chăm sóc. Ông Cao đã kể cho ba chiến sĩ nghe về người quản tượng và con voi.
1.2 Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Tìm một số chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng. Đó là tình cảm như thế nào?
- Chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với Đề đốc Lê Trực:
- Từ ngày rời căn cứ, con voi trở nên u sầu.
- Nó nhớ ông Đề đốc, nhớ những thời gian chiến trận, nhớ rừng và nhớ những ngày đi gầy rạc vì cuộc sống tù túng dưới làng.
- Dù đói đến đâu, nó cũng không chịu ăn, không hạ một cành mía, một búi cỏ.
- Chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với người quản tượng:
- Giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ.
- Hằng năm khi sang thu, con voi trở về làng thăm người quản tượng. Nó sẽ ở lại nhà vài ngày, giúp ông với mọi công việc.
- Khi người quản tượng qua đời, con voi đến nhà nhưng không thấy ông ra đón, nó rất buồn bã và quỳ giữa sân, gào lên gọi ông.
- Khi nhận ra mọi tiếng kêu không còn hi vọng, con voi chạy vào nhà, hít hơi cái giường cũ của người quản tượng, rồi buồn bã rời đi, chạy khắp làng tìm kiếm ông.
- Sau một thời gian, khi con voi trở lại, nó đến nhà cũ của người quản tượng, lặng lẽ đi qua, lang thang trong sân, vừa hít hơi khắp nơi vừa rên ri khẽ rồi lặng lẽ ra đi.
- Tình cảm yêu mến, gắn bó và trung thành như người trong gia đình.
Câu 2. Người quản tượng và cư dân làng đã đối xử ra sao với con voi?
- Người quản tượng:
- Ông hiểu rõ tâm trạng của con voi và quyết định sẽ thả nó về rừng.
- Mỗi ngày ông đều cho con voi ăn hai vòi mía lớn, hai thùng cháo.
- Ông coi con voi như anh em trong gia đình, khích lệ nó ăn để lấy lại sức khỏe trước khi trở về rừng.
- Khi thấy con voi trở nên gầy gò như một chiếc lá khô, ông đã thả nó về rừng.
- Khi con voi trở về, ông đã dẫn nó đi tắm và sau đó thiết đãi nó bữa ăn no nê trên nương.
- Dân làng:
- Mọi người dân cùng người quản tượng đến đón con voi, gọi nó là “Ông Một”.
- Đám trẻ nhỏ kéo đến xum xue ở dưới chân voi, trong khi các người lớn mang đến cho nó đủ thứ quà.
=> Tình cảm yêu mến, tôn trọng.
Câu 3. Đoạn trích trên giúp em hiểu gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?
Đoạn trích trên giúp em nhận thức được mối liên kết chặt chẽ, như tình thân trong gia đình, giữa con người và thiên nhiên. Do đó, người ta cần biết trân trọng và bảo vệ môi trường tự nhiên.
Soạn bài Ông Một - Mẫu 2
2.1 Các điểm chung
1. Tác giả
- Vũ Hùng sinh năm 1931, quê ở Hà Nội.
- Là một nhà văn có nhiều tác phẩm viết dành cho trẻ em.
- Chủ đề chính trong các tác phẩm của ông là rừng, thiên nhiên, và động vật hoang dã.
2. Tác phẩm
a. Nguồn gốc
Văn bản Ông Một được lấy từ “Phía Tây Trường Sơn”, được xuất bản trong tập truyện “Những câu chuyện hay viết cho thiếu nhi” - Vũ Hùng (NXB Kim Đồng, 2020).
b. Tóm lược
Từ khi rời căn cứ, con voi trở nên lặng lẽ. Nó nhớ về Đề đốc Lê Trực, nhớ về những thời chiến trận, nhớ về rừng. Dù bận rộn nhưng nó vẫn giúp người quản tượng phá rạ và kéo gỗ, nhưng chỉ ở bên ngoài, trong lòng nó vẫn đầy âu lo. Người quản tượng hiểu được tâm trạng của con voi, và quyết định thả nó về tự nhiên. Mỗi khi mùa thu về, con voi lại trở về làng. Cả làng dân cùng người quản tượng đón chào con voi. Con voi đi theo người quản tượng về nhà cũ, quỳ ở giữa sân. Cảm thấy tình cảm của con voi, người quản tượng cũng như trẻ con vui mừng. Người quản tượng dẫn con voi đi tắm, sau đó đưa nó lên nương - chăm sóc nó như con ruột. Khi người quản tượng qua đời, con voi trở về làng nhưng không thấy người chủ quen thuộc. Nó rồi ra đi, buồn bã và lẻ loi, chạy khắp làng tìm kiếm người chủ. Từ đó, mỗi vài năm con voi mới xuống làng một lần, thăm lại ngôi nhà xưa và rồi lặng lẽ ra đi.
2.2 Đọc và hiểu văn bản
1. Tình cảm của con voi với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng
a. Với Đề đốc Lê Trực
- Từ khi rời căn cứ, con voi trở nên ủ rũ.
- Nó nhớ về Đề đốc, nhớ về những ngày chiến đấu, nhớ về rừng và sự khó khăn vì cuộc sống nơi làng.
- Dù bận rộn, nhưng nó vẫn không chịu ăn, không động vào một cọng mía, một bụi cỏ.
=> Con voi lưu luyến người chủ cũ
b. Với người quản tượng
- Con voi giúp người quản tượng phá rẫy và kéo gỗ.
- Mỗi khi mùa thu sang, con voi trở về làng thăm người quản tượng. Nó ở lại nhà của người quản tượng vài ngày, giúp ông với mọi công việc.
- Khi người quản tượng qua đời, con voi xuống làng nhưng không thấy ông đến đón. Nó liền rảo bước về nhà, quỳ giữa sân, rống gọi.
- Khi nó nhận ra rằng mọi tiếng rống của nó đều vô ích, nó chạy vào nhà, hít hơi từ cái giường cũ của người quản tượng rồi buồn bã ra đi, chạy khắp làng tìm kiếm chủ nhân.
- Sau này, mỗi vài năm, con voi mới trở lại làng. Nó lặng lẽ đi qua nhà cũ của người quản tượng, lang thang trong sân, vừa tung vòi hít mùi khắp nơi, vừa khe khẽ rền rĩ rồi âm thầm ra đi.
=> Gắn bó, gần gũi như người trong một nhà.
2. Tình cảm của người quản tượng và dân làng đối với con voi
a. Tình cảm của người quản tượng
- Người quản tượng thấu hiểu lòng con voi, quyết định thả nó về rừng.
- Mỗi ngày, ông luôn cho con voi ăn đủ hai vác mía to và hai thùng cháo.
- Ông coi con voi như một người anh em trong nhà, thúc đẩy nó ăn để có đủ sức khỏe trở về rừng.
- Khi thấy con voi trở nên yếu đuối như chiếc lá khô, ông đã thả nó về rừng.
- Khi con voi quay trở lại, ông dẫn nó đi tắm, rồi hết sức hớn hở đưa nó lên nương, cung cấp cho nó những bữa no nê.
=> Thấu hiểu và trân trọng con vật đã gắn bó với mình.
b. Tình cảm của dân làng
- Dân làng nô nức cùng người quản tượng đi đón con voi, gọi nó là “Ông Một”.
- Lũ trẻ đến đông đúc ở dưới chân voi, trong khi các người lớn mang đến cho nó đủ thứ quà…
=> Yêu thích và quý mến như một người bạn đồng hành.
Tổng kết:
Nội dung: Đoạn trích thể hiện tình cảm gắn bó giữa con voi và Đề đốc Lê Trực cùng người quản tượng, nhấn mạnh sự liên kết chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên.
Nghệ thuật: Lời văn đơn giản, ngôn từ khách quan, sử dụng kỹ thuật tu từ...
Soạn bài Ông Một - Mẫu 3
Câu 1. Tìm một số chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng. Đó là tình cảm như thế nào?
- Đối với Đề đốc Lê Trực:
- Con voi trở nên uẩn khúc từ khi rời căn cứ.
- Nó nhớ về ông Đề đốc, nhớ cuộc sống chiến trường, nhớ rừng.
- Nó đi gầy rạc vì cuộc sống khó khăn dưới làng.
- Dù bận rộn nhưng không bỏ qua việc nuôi dưỡng, không làm hại đến cây cỏ.
- Đối người quản tượng:
- Con voi giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ.
- Mỗi năm đến mùa thu, nó quay về làng thăm người quản tượng. Con voi ở lại nhà ông vài ngày, giúp ông trong mọi việc.
- Khi người quản tượng qua đời, con voi đi xuống làng nhưng không thấy ông ra đón. Nó rùng mình bước về nhà, quỳ xuống giữa sân, rống lên gọi ông.
- Sau khi nhận ra mọi cố gắng đều vô ích, nó chạy vào nhà, hít thở hơi ấm từ cái giường cũ của người quản tượng rồi buồn bã ra đi, lang thang khắp làng tìm kiếm chủ nhân.
=> Tình cảm mật thiết của con voi, gắn bó như thành viên trong gia đình.
Câu 2. Người quản tượng và dân làng đã đối xử với con voi như thế nào?
- Người quản tượng:
- Hiểu được lòng con voi, quyết định thả nó về rừng.
- Ngày nào cũng cho con voi ăn hai vác mía to, hai thùng cháo.
- Đối xử với con voi như anh em trong nhà, khích lệ nó ăn để có sức khỏe trở về rừng.
- Khi thấy con voi yếu đuối như chiếc lá khô, thả nó về rừng.
- Khi con voi trở về, ông dắt nó đi tắm, rồi hân hoan đưa nó lên nương, chu đáo khiến nó cảm thấy ấm áp và thoải mái.
- Dân làng:
- Dân làng đông đảo đi đón con voi, gọi nó là “Ông Một”.
- Đám trẻ tấp nập tập trung dưới chân voi, còn các cụ già mang đến cho nó đủ loại quà.
=> Mối quan hệ gắn bó, thân thiết giữa dân làng và con voi như với thành viên trong gia đình của người quản tượng; sự trân trọng, coi trọng như một phần không thể thiếu của dân làng dành cho con voi.
Câu 3. Phần văn trích trên cho thấy điều gì về mối liên hệ giữa con người và tự nhiên?
Con người và tự nhiên có mối quan hệ mật thiết, tác động và ảnh hưởng lẫn nhau. Do đó, con người cần phải sống hòa hợp, trân trọng và bảo vệ những gì thuộc về tự nhiên.