Buzz
Mytour sẽ cung cấp đến bạn đọc bài Soạn văn 12: Phần Quá trình và Phong cách văn học.
Tài liệu này sẽ mang đến những kiến thức hữu ích cho các bạn học sinh lớp 12 trong quá trình học tập.
Phần Quá trình và Phong cách văn học
I. Phần Quá trình văn học
1. Ý nghĩa của quá trình văn học
- Văn học là một loại hình nghệ thuật, một biểu hiện đặc trưng của ý thức xã hội luôn chuyển động, biến đổi.
- Quá trình văn học là sự phát triển của văn học trong bối cảnh tổng thể.
- Quá trình văn học luôn tuân theo những quy luật chung: liên kết với cuộc sống; phát triển thông qua sự kế thừa và sáng tạo mới; tiếp tục, phát triển trong sự bảo tồn và thay đổi.
2. Dòng chảy văn học
- Một trong những biểu hiện quan trọng trong văn học là dòng chảy văn học, một hiện tượng có tính chất lịch sử và xuất hiện trong một khoảng thời gian cụ thể.
- Đó là một phong trào sáng tác tụ hợp những tác giả, tác phẩm gần gũi nhau về cảm hứng, tư duy, và cách miêu tả thực tế, tạo ra một dòng chảy rộng lớn có sức ảnh hưởng đối với văn học của một dân tộc hoặc một thời kỳ nhất định.
II. Phần Phong cách văn học
1. Ý nghĩa của phong cách văn học
Phong cách văn học: là những đặc điểm độc đáo, riêng biệt của một tác giả trong quá trình nhận thức và phản ánh cuộc sống, được thể hiện qua các yếu tố nội dung và hình thức của từng tác phẩm.
2. Các dấu hiệu của phong cách văn học
- Cách nhìn, cách trải nghiệm đầy sáng tạo, giọng điệu độc đáo của tác giả.
- Sự sáng tạo các yếu tố thuộc nội dung của tác phẩm.
- Phương thức biểu hiện, kỹ thuật sáng tạo của tác giả hiện rõ trong tác phẩm.
- Sự thống nhất trong đa dạng sáng tạo.
- Có phẩm chất thẩm mỹ cao, đậm tính nghệ thuật.
III. Trả lời Câu hỏi
Câu hỏi 1. Quá trình văn học là gì? Đề cập các quy luật chung của quá trình văn học?
- Quá trình văn học là sự phát triển của văn học trong bối cảnh tổng thể.
- Các quy luật chung của quá trình văn học: liên kết với cuộc sống; phát triển thông qua sự kế thừa và sáng tạo mới; tiếp tục, phát triển trong sự bảo tồn và thay đổi.
Câu 2. Đặc điểm cơ bản của văn học Phục hưng, chủ nghĩa cổ điển, lãng mạn, hiện thực phê phán, hiện thực xã hội chủ nghĩa. Tóm tắt về các phong trào văn học hiện đại trên thế giới và ở Việt Nam.
- Đặc điểm cơ bản của văn học Phục hưng, chủ nghĩa cổ điển, lãng mạn, hiện thực phê phán, hiện thực xã hội chủ nghĩa:
- Văn học Phục hưng: tôn vinh con người, giải phóng bản thân, đấu tranh với tư tưởng bảo thủ thời Trung cổ.
- Chủ nghĩa cổ điển: coi xã hội cổ điển là một mô hình, lý tưởng, luôn ưu tiên lý trí, sáng tạo theo quy luật nghiêm ngặt.
- Chủ nghĩa lãng mạn: tôn vinh quyền tự do cá nhân, thường lấy chủ đề từ thế giới tưởng tượng của nhà văn, cố gắng tạo ra hình tượng nghệ thuật phù hợp.
- Chủ nghĩa hiện thực phê phán: chú trọng vào việc tôn trọng sự khách quan, thường lấy cảm hứng từ cuộc sống thực, xây dựng các nhân vật đặc trưng vừa tổng quát vừa cụ thể, phát triển một cách logic và hợp lý.
- Các phong trào văn học hiện đại trên thế giới:
- Chủ nghĩa siêu thực: (Pháp - 1924): quan niệm về một thế giới mới được sáng tạo bởi nghệ sĩ.
- Chủ nghĩa hiện thực huyền ảo (Mỹ Latinh, sau Thế chiến thứ hai): nhìn nhận thế giới bao gồm cả thực tế tâm linh, niềm tin tôn giáo, các huyền thoại và truyền thuyết.
- Chủ nghĩa hiện sinh ra (Châu Âu - sau Thế chiến thứ hai): tập trung vào việc mô tả con người như một sự huyền bí, xa lạ và không lý.
- Các phong trào văn học tại Việt Nam:
- Trào lưu lãng mạn: Thơ mới, tiểu thuyết lãng mạn. Tác giả đại diện: Thế Lữ, Huy Cận, Xuân Diệu, Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, Nguyễn Tuân
- Trào lưu hiện thực phê phán: Các truyện ngắn, tiểu thuyết hiện thực phê phán. Tác giả đại diện: Nam Cao, Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố...
- Trào lưu văn học hiện thực xã hội chủ nghĩa: Đa dạng thể loại với nhiều tác giả tiêu biểu như Hồ Chí Minh, Nguyễn Tuân, Tố Hữu, Xuân Diệu…
Câu 3. Phong cách văn học là gì?
Phong cách văn học: là những đặc điểm riêng, độc đáo của một tác giả trong quá trình nhận thức và phản ánh cuộc sống, được thể hiện qua các yếu tố nội dung và hình thức của từng tác phẩm.
Câu 4. Đánh giá những biểu hiện của phong cách văn học?
- Cách nhìn, cách trải nghiệm sáng tạo, giọng điệu độc đáo của tác giả.
- Sự sáng tạo các yếu tố trong nội dung của tác phẩm.
- Phương thức biểu hiện, kỹ thuật sáng tạo phản ánh sâu sắc cá tính sáng tạo của tác giả.
- Sự thống nhất trong sự đa dạng của sáng tác.
- Có phẩm chất thẩm mỹ cao, phong phú tính nghệ thuật.
IV. Thực Hành
Câu 1. Nhận xét ngắn gọn sự khác biệt giữa trào lưu văn học lãng mạn và trào lưu văn học hiện thực phê phán qua truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân và đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia (trích Số đỏ) của Vũ Trọng Phụng.
- Chữ người tử tù:
- Xây dựng nhân vật với nét đẹp của tài năng, họa sĩ.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: thủ pháp tương phản, đối lập: đấu tranh giữa con người và hoàn cảnh, sự phản chiếu giữa sáng và tối, sử dụng ngôn ngữ Hán Việt, giọng điệu ca ngợi.
- Hạnh phúc của một tang gia:
- Miêu tả một xã hội rối ren, đậm tính suy thoái.
- Nghệ thuật châm biếm: Sử dụng thủ pháp mạnh mẽ, lời nói phản đối, linh hoạt, lối viết châm chọc.
Câu 2. Đặc điểm chính về phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân và Tố Hữu.
- Phong cách nghệ thuật của Tố Hữu:
- Thơ trữ tình - chính trị
- Ấn tượng của sử thi và cảm hứng lãng mạn
- Giọng điệu tâm trạng, dịu dàng, đậm chất dân tộc
- Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân:
- Tài năng, uyển bác
- Tác giả của những tính cách độc đáo, của những cảm xúc mạnh mẽ, những hình ảnh đẹp đẽ.
- Ý thức tự do, mở lòng và sâu sắc về bản thân.
