Soạn bài Phát biểu tự do - Soạn văn 12 tuần 30 (trang 163)

Soạn văn Phát biểu tự do

I. Phần lý thuyết

1. Các bạn hãy thử tìm một vài ví dụ từ cuộc sống cá nhân của mình để minh chứng rằng: Trong thực tế, không phải lúc nào con người cũng phát biểu những suy nghĩ mà họ đã chuẩn bị trước, theo các chủ đề được định sẵn.

Một số trường hợp bao gồm:

• Khi được yêu cầu phát biểu ngẫu nhiên trong lớp học.
• Khi bị gọi lên kiểm tra bài cũ nhưng chưa chuẩn bị.
• Khi tham gia phỏng vấn bất ngờ trên đường phố.
• Khi tham gia phỏng vấn ngẫu nhiên trong một chương trình truyền hình thực tế...

2. Từ các ví dụ về tình huống phát biểu tự do đã được nêu, bạn hãy cho biết, tại sao con người luôn có nhu cầu phát biểu tự do?

Con người luôn muốn phát biểu tự do để thể hiện quan điểm cá nhân của mình. Đôi khi, phát biểu tự do giúp họ thể hiện niềm đam mê riêng đối với các lĩnh vực mà họ quan tâm.

3. Các ví dụ trên cho thấy, người phát biểu tự do thường không có đủ thời gian để chuẩn bị kỹ lưỡng cho bài phát biểu của mình. Vậy làm thế nào để đạt được thành công? Hãy chọn một trong các phương án dưới đây (theo sách giáo khoa) là câu trả lời đúng.

Phương án đúng là:

a. Không nên phát biểu về những điều mình không hiểu biết và không quan tâm

b. Cần tuân thủ chủ đề, không bị lạc đề hoặc rời rạc

c. Phải rèn luyện bản thân để có khả năng nhanh chóng tìm kiếm và sắp xếp ý tưởng

e. Nên tập trung vào những nội dung mới mẻ và hấp dẫn để thu hút sự chú ý của người nghe.

g. Luôn chú ý quan sát biểu cảm và cử chỉ của người nghe để có thể điều chỉnh kịp thời.

4. Hãy tưởng tượng tình huống sau:

Anh (chị) đang ở giữa một nhóm bạn. Mọi người đang thảo luận, trao đổi về những vấn đề nổi bật trong giới trẻ... Anh (chị) có ý kiến riêng về một chủ đề mà họ quan tâm và muốn chia sẻ với mọi người.

Hãy cho biết:

a. Anh (chị) muốn phát biểu về chủ đề cụ thể nào?

b. Tại sao anh (chị) chọn chủ đề đó?

c. Anh (chị) đã tưởng tượng ra những ý chính của bài phát biểu và sắp xếp chúng như thế nào?

d. Anh (chị) dự định thực hiện những gì để thu hút sự chú ý của người nghe?

Gợi ý:

a. Chủ đề cụ thể: Thói quen đọc sách của giới trẻ.

b. Tại sao lựa chọn chủ đề này: Sách có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, đặc biệt là của giới trẻ, nhưng hiện nay ít người đọc sách, và tôi cũng là một người yêu sách.

c. Một số ý chính bao gồm:

- Kể một câu chuyện liên quan đến việc đọc sách.

- Giải thích vai trò của việc đọc sách.

- Phân tích tình hình đọc sách của giới trẻ ngày nay.

- Các hậu quả của việc không đọc sách (đặc biệt nhấn mạnh).

d. Để thu hút sự chú ý của người nghe cần:

- Tập trung vào những điểm quan trọng.

- Mang đến những thông tin mới, bất ngờ, gây ấn tượng.

- Kể câu chuyện hấp dẫn, dễ tiếp nhận, có thêm yếu tố hài hước hoặc gợi cảm.

- Thể hiện sự hào hứng thông qua ánh mắt, giọng điệu, cử chỉ, tạo cảm giác gần gũi và giao lưu với người nghe.

- Tạo ấn tượng gần gũi và tương tác tích cực với người nghe.

II. Thực hành

Câu 1. Tìm kiếm những bài phát biểu tự do mà bạn cho là xuất sắc và đáng học hỏi.

- Với thế giới, bạn có thể chỉ là một người, nhưng với một người, bạn có thể trở thành cả thế giới. (Khuyết danh)

- Điều quan trọng trong việc thành công là bắt đầu. Và để bắt đầu, hãy chia nhỏ những công việc khó khăn thành những nhiệm vụ nhỏ dễ dàng quản lý hơn, sau đó bắt đầu từ việc đầu tiên. (Mark Twain)

…

Câu 2. Giả sử bạn đang xem xét một cuốn sách đang làm mưa làm gió trong giới trẻ, hãy ghi lại những gì đã được nói và đưa ra nhận xét. (Xem sách giáo khoa)

Gợi ý:

* Ý chính:

• Giới thiệu tổng quan về cuốn sách: tên sách, tác giả, nguồn gốc.
• Tóm tắt nội dung chính của cuốn sách.
• Ý nghĩa của cuốn sách đối với thanh niên hiện nay.
• Đánh giá về cuốn sách, cảm xúc về cuốn sách.

* Bản mẫu:

M. Gorky đã từng nói: “Cuốn sách mở ra trước mắt tôi những cánh cửa mới”. Và thực sự, đối với tôi, sách mang đến nhiều điều thú vị. Một trong những cuốn sách mà tôi yêu thích nhất là “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”.

“Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là một cuốn tiểu thuyết dành cho thanh thiếu niên, được viết bởi nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Cuốn sách được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam vào ngày 9 tháng 12 năm 2010 bởi Nhà xuất bản Trẻ. Tác phẩm giống như một cuốn nhật ký của cậu bé Thiều - nhân vật chính của tác phẩm, kể về cuộc sống của các em ở một vùng quê nghèo khó. Điểm đặc biệt là tình anh em, tình bạn bè cùng với những suy nghĩ của một đứa trẻ mới lớn. Cuốn sách cũng đã được chuyển thể thành bộ phim cùng tên do đạo diễn Victor Vũ chỉ đạo và gây được sự chú ý lớn.

“Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là những trang nhật ký về cuộc sống hàng ngày của một cậu bé. Thiều là học sinh ở một vùng quê nghèo. Cậu và em trai Tường thường xuyên gây rối và làm phiền cha mẹ. Tường là một cậu bé hiền lành, thích đọc sách và rất yêu thương anh trai. Hai anh em thường cùng nhau trải qua những trải nghiệm đầy màu sắc, với Tường luôn phải chịu những hậu quả từ các trò quậy phá của anh.

Câu chuyện kể về mối quan hệ giữa hai anh em với bạn bè cùng lớp, những người dân trong làng… Biến cố xảy ra khi nhà của Mận - bạn cùng lớp của Thiều bị cháy, và mọi người cho rằng ba Mận đã qua đời. Mận phải ở nhà của Thiều trong thời gian đó, và trong thời gian ấy, Thiều đã phát sinh những cảm xúc đầu đời của mình. Sau đó, Mận biết ba mình vẫn sống và sẽ được mẹ thả ra sau này. Nhưng mối quan hệ thân thiết giữa Tường và Mận làm cho Thiều ghen tỵ. Cơn ghen tức đã khiến Thiều gây ra những hậu quả khó lường. Mùa lũ đến, làng ngập trong biển nước, và sự ghen tức của Thiều khiến em trai của cậu bị thương nặng. Thiều cảm thấy hối hận khi nhận ra rằng mình đã hiểu lầm. Cuối cùng, Mận được đón ra thành phố để tìm cha, và Tường dần phục hồi nhờ sự xuất hiện của công chúa. Thiều và Tường cùng khám phá bí mật về công chúa.

Đọc câu chuyện, người ta bị cuốn hút bởi cách kể chuyện tự nhiên và hấp dẫn. Hình ảnh về tuổi thơ hiện lên trước mắt, khiến người đọc cảm thấy thú vị. Nguyễn Nhật Ánh đã đưa chúng ta trở lại với tuổi thơ ngây thơ, hồn nhiên, đặc biệt là tình cảm anh em đầy xúc động.

Mặc dù câu chuyện kết thúc, nhưng dường như lại mở ra một trang mới. Chúng ta không biết liệu Mận có tìm thấy cha mình hay không, Tường có phục hồi hoàn toàn không, hay Thiều và Mận có gặp lại nhau. Nhưng điều quan trọng nhất là thế giới tuổi thơ mà Nguyễn Nhật Ánh đã tái hiện trước mắt chúng ta thật sự đẹp đẽ. Không có điện thoại, máy tính, chỉ là những kỷ niệm về tuổi thơ, những kỷ niệm về cánh diều, những cánh đồng rộng lớn...

Không cần phải nói nhiều khi nhắc đến Nguyễn Nhật Ánh - một nhà văn của thiếu nhi. Các tác phẩm của ông mang lại cho độc giả những kỷ niệm tuổi thơ đẹp đẽ. “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” cũng không ngoại lệ.