Soạn bài Phò giá về kinh trong SGK Ngữ văn 9 tập 1 Cánh diều

Buzz

Nội dung bài viết

Chú ý những chiến thắng lịch sử và việc sử dụng động từ mạnh

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Bài thơ của Trần Quang Khải nhấn mạnh chiến thắng lịch sử tại Chương Dương, Hàm Tử và vai trò của động từ mạnh.
- Nội dung phản ánh sức mạnh quân ta, khát vọng thịnh vượng của dân tộc.
- Với 20 chữ, bài thơ tuân thủ nghiêm ngặt luật thơ ngũ ngôn tứ tuyệt, nhịp điệu 2/3. Tác phẩm so sánh với Sông núi nước Nam, mang ý nghĩa khích lệ tinh thần yêu nước, vẫn còn giá trị thời nay.

Chú ý những chiến thắng lịch sử và việc sử dụng động từ mạnh

Đọc hiểu

Trả lời Câu hỏi Đọc hiểu trang 22 SGK Văn 9 Cánh diều

Chú ý những chiến thắng lịch sử và việc sử dụng động từ mạnh

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, hiểu rõ bối cảnh lịch sử

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Những chiến thắng lịch sử: trận Chương Dương, Hàm Tử và việc sử dụng động từ mạnh như “cướp”, “bắt” cho thấy sức mạnh của quân ta trong các trận chiến

CH cuối bài 1

Trả lời Câu hỏi 1 CH cuối bài trang 22 SGK Văn 9 Cánh diều

Hãy mô tả bối cảnh ra đời bài thơ Phò giá về kinh của Trần Quang Khải.

Phương pháp giải:

Thu thập kiến thức ngoài SGK

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Sau những chiến công ấn tượng ở Chương Dương, Hàm Tử, khi giải phóng kinh thành năm 1285, ông đã đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về kinh. Lúc đó, Trần Quang Khải đã có cảm hứng viết bài thơ này.

CH cuối bài 2

Trả lời Câu hỏi 2 CH cuối bài trang 22 SGK Văn 9 Cánh diều

Xác định đặc điểm thể loại của bài thơ (số chữ, số dòng, niêm, luật và cách hiệp vần ở bản phiên âm bài thơ,.…)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và phần Kiến thức Ngữ Văn

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Số chữ: mỗi dòng thơ có 5 chữ, tổng cả bài là 20 chữ

- Số dòng: 4 dòng

- Về vần thơ: có thể có 3 vần gieo vào các chữ cuối câu 1, 2, 4; có thể có 2 vần gieo vào chữ Cuối câu 2, câu 4.

- Luật bằng – trắc của thơ ngũ ngôn cũng giống các chữ 1, 3, 5 là bằng hay trắc đều được, nhưng các chữ 2, 4 thì phải đối thanh. Nếu chữ thứ 2 là “bằng” thì chữ thứ 4 là “trắc”, nếu chữ thứ 2 là “trắc” thì chữ thứ 4 phải là “bằng”. Như vậy có thể thấy bài thơ tuân thủ nghiêm ngặt niêm luật của thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt.

Đoạt	sáo	Chương	Dương	độ,
T	T	B	B	T
Cầm	Hồ	Hàm	Tử	quan.
B	B	B	T	B
Thái	bình	tu	trí	lực,
T	B	B	T .	T
Vạn	cổ	thử	giang	san.
T	T	T	B	B

CH cuối bài 3

Trả lời Câu hỏi 3 CH cuối bài trang 23 SGK Văn 9 Cánh diều

Mô tả nội dung của hai dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối, từ đó cho biết chủ đề của bài thơ.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, tóm tắt nội dung và chủ đề

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Hai dòng thơ đầu nhắc lại hai chiến công vang dội của quân ta. Trận Hàm Tử và trận Chương Dương, hàng ngàn quân địch bị bắt và giết. Ô Mã Nhi thoát chết, chạy trốn ra biển, Toa Đô bị chém đầu. Quân ta chiếm được nhiều tàu, vũ khí và lương thực của địch. Hai từ “đoạt sáo” và “cầm Hồ” ở đầu dòng thơ gợi lên hai cú đánh mạnh mẽ và liên tục của quân ta.

Âm điệu của anh hùng ca, giọng thơ trở nên tâm tình ở hai dòng thơ cuối. Một nhiệm vụ mới rất nặng nề được đặt ra cho mọi người: toàn bộ dân, mỗi người đều phải “tu sức”, cùng nhau góp sức để đất nước tái thiết, hàn gắn vết thương chiến tranh, để đất nước của chúng ta trở nên độc lập, bền vững và thịnh vượng mãi mãi. Mặc dù không có chủ ngữ rõ ràng (chủ ngữ ẩn), nhưng mọi người đều cảm thấy được nhà thơ nhắc đến.

- Chủ đề của bài thơ: chiến công anh hùng và khát vọng thịnh vượng, bình yên của dân tộc ta vào thời Trần

Câu hỏi cuối bài 4

Trả lời Câu hỏi 4 Câu hỏi cuối bài trang 23 SGK Văn 9 Cánh diều

Tìm hiểu cách ngắt nhịp của bài thơ ở bản phiên âm bài thơ. Nhịp điệu của các dòng thơ có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung bài thơ?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và Kiến thức Ngữ Văn về cách ngắt nhịp thơ

Lời giải chi tiết:

Phương án 1

Phương thức ngắt nhịp 2/3 nhấn mạnh chiến công vĩ đại của quân dân nhà Trần và khẳng định khát vọng, trách nhiệm của con người trong việc xây dựng đất nước.

Câu hỏi cuối bài 5

Trả lời Câu hỏi 5 Câu hỏi cuối bài trang 23 SGK Văn 9 Cánh diều

So sánh bài thơ trên với bài thơ Sông núi nước Nam để chỉ ra sự tương đồng về nội dung và hình thức nghệ thuật giữa hai tác phẩm.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, liên kết so sánh

Lời giải chi tiết:

Phương án 1

Cả hai bài thơ đều thuộc thể thơ tứ tuyệt (bài chỉ có 4 câu thơ) rất ngắn được thể hiện qua ý tưởng, cả hai bài thơ đều tập trung vào biểu ý. Ý thơ được trình bày súc tích, tập trung vào các sự kiện:

Trong bài Sông núi nước Nam: khẳng định chủ quyền của dân tộc, sự chiến thắng của chính nghĩa.

Trong bài Phò giá về kinh: nêu hai chiến công vĩ đại của quân dân nhà Trần: Chương Dương và Hàm Tử, khẳng định sự bền vững của đất nước, của dân tộc này.

Hai bài thơ khác nhau về thời đại, về hoàn cảnh sáng tác, cảm hứng.

Câu hỏi cuối bài 6

Trả lời Câu hỏi 6 Câu hỏi cuối bài trang 23 SGK Văn 9 Cánh diều

Bài thơ ra đời từ lâu nhưng nội dung vẫn còn ý nghĩa với cuộc sống hiện nay như thế nào? Tại sao?

Phương pháp giải:

Liên kết bài học với thực tế cuộc sống

Lời giải chi tiết:

Phương án 1

Bài thơ mang ý nghĩa trong việc khích lệ tinh thần yêu nước, ý chí chiến đấu vì vì đây là một khúc ca khích lệ, đặc biệt nhiệm vụ “tu sức” là trách nhiệm của mọi người không chỉ trong thời kì của Trần Quang Khải mà còn của mọi thời đại.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Bài thơ Phò giá về kinh của Trần Quang Khải ra đời trong hoàn cảnh lịch sử nào?

Bài thơ Phò giá về kinh ra đời sau những chiến công vang dội tại Chương Dương và Hàm Tử. Khi giải phóng kinh thành vào năm 1285, Trần Quang Khải đã sáng tác bài thơ này để đón mừng Thái thượng hoàng và vua Trần Nhân Tông trở về.

Các đặc điểm thể loại của bài thơ Phò giá về kinh là gì?

Bài thơ thuộc thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt với 4 dòng và 20 chữ. Cấu trúc vần thơ theo kiểu gieo vần ở các câu 1, 2, 4, với niêm luật bằng – trắc đặc trưng của thể thơ này.

Chủ đề của bài thơ Phò giá về kinh là gì?

Chủ đề của bài thơ là chiến công oanh liệt của quân dân nhà Trần, kết hợp với khát vọng thịnh vượng, bình yên và xây dựng đất nước độc lập, bền vững.

Nhịp điệu trong bài thơ Phò giá về kinh có ý nghĩa như thế nào?

Nhịp điệu trong bài thơ với cách ngắt nhịp 2/3 nhấn mạnh vào chiến công vĩ đại của quân dân nhà Trần, đồng thời thể hiện trách nhiệm của mọi người trong việc xây dựng đất nước.

Bài thơ Phò giá về kinh có sự tương đồng nào với bài Sông núi nước Nam?

Cả hai bài thơ đều sử dụng thể thơ tứ tuyệt, ngắn gọn, súc tích và tập trung vào những sự kiện lớn. Bài Sông núi nước Nam khẳng định chủ quyền dân tộc, còn bài Phò giá về kinh nhấn mạnh chiến công và sự bền vững của đất nước.

Bài thơ Phò giá về kinh có ý nghĩa gì đối với cuộc sống hiện nay?

Bài thơ vẫn mang ý nghĩa sâu sắc trong việc khích lệ tinh thần yêu nước và ý chí chiến đấu. Nhiệm vụ 'tu sức' mà nhà thơ đề cập cũng là trách nhiệm của mọi người, không chỉ trong thời đại Trần Quang Khải mà còn với tất cả các thế hệ.