Soạn Bài Qua Đèo Ngang
* Gợi Ý Soạn Bài Qua Đèo Ngang Ngữ Văn 8 Kết Nối Tri Thức - Tập 1
1. Đề Tài Và Các Yếu Tố Thi Luật Của Bài Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật.
* Đề Tài: Khung Cảnh Thiên Nhiên Và Tâm Trạng Của Nhà Thơ Khi Ngắm Nhìn Cảnh Vật.
* Các Yếu Tố Thi Luật Của Bài Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật:
- Bố Cục:
+ Hai Câu Đề: Đưa Ra Không Gian Và Thời Gian.
+ Hai Câu Thực: Hình Bóng Con Người Trên Không Gian Rộng Lớn.
+ Hai Câu Luận: Tâm Trạng Và Cảm Xúc Của Tác Giả.
+ Hai Câu Kết: Nỗi Niềm Được Đẩy Lên Đến Đỉnh Điểm.
- Niêm Và Luật:
+ Niêm: 'Tới' - 'Cây' (T - B), 'Khom' - 'Đác' (B - T), 'Nước' - 'Nhà' (T - B), 'Chân' - 'Mảnh' (B - T). Bài Thơ Tuân Thủ Đúng Niêm.
+ Luật: Chữ Thứ Hai Của Câu Thứ Nhất Là Từ 'Tới' - Thanh Trắc -> Bài Thơ Có Luật Trắc. Các Từ Số 2-4-6 Trong Câu Đều Là Các Thanh Bằng, Trắc Xen Kẽ Hài Hòa. Bài Thơ Được Viết Đúng Luật.
- Vần Và Nhịp:
+ Vần 'a': 'Tà', 'Nhà', 'Gia', 'Ta'.
+ Vần 'Quốc', 'Nước'.
+ Nhịp: 4/3 Đều Đặn, Chậm Rãi.
- Đối:
+ 'Lom khom dưới núi, tiểu vài chú' - 'Lác đác bên sông, chợ mấy nhà'.
+ 'Nhớ nước đau lòng con quốc quốc' - 'Thương nhà mỏi miệng cái gia gia'.
2. Các Yếu Tố Thời Gian, Không Gian, Âm Thanh, Sự Vật Được Tác Giả Sử Dụng Để Miêu Tả Bức Tranh Thiên Nhiên.
- Thời Gian: Buổi Chiều Hoàng Hôn 'Bóng Xế Tà'.
- Không Gian: Đèo Ngang, Trời, Non, Nước -> Đỉnh Núi Bao La, Rộng Lớn, Có Phong Cảnh Hùng Vĩ.
- Âm Thanh: Tiếng Kêu Của Chim Quốc, Chim Gia Gia.
+ Thiên Nhiên Hoang Sơ, 'Cỏ Cây Chen Đá, Lá Chen Hoa'.
+ Con Người Thưa Thớt, Chỉ Có 'Lác Đác', 'Lom Khom' Vài Chú Tiều, Vài Mái Nhà.
3. Tình Cảm, Tâm Trạng của Nhà Thơ.
- Cảm Thấy Cô Đơn, Bơ Vơ Trước Cảnh Vật Rộng Lớn, Hùng Vĩ, Tươi Đẹp Nhưng Quá Đỗi Hoang Sơ, Rất Ít Hình Bóng Của Con Người.
- Cảm Thấy Nhớ Nhà, Nhớ Thăng Long Phồn Hoa Khi Phải Theo Chồng Về Xứ Lạ.
- Buồn Rầu Trước Cảnh Đất Nước Ngày Càng Tàn Lụi.
4. Ý Nghĩa Của Các Từ Miêu Tả, Từ Đối Ảnh và Kỹ Thuật Biến Đổi Ngữ Pháp.
- Từ Miêu Tả: 'lom khom', 'lác đác'. Nổi Bật Sự Hình Ảnh Cô Đơn, Hoang Vu của Đèo Ngang và Cảm Xúc Lạc Lõng của Nữ Sĩ.
- Từ Đối Ảnh: 'con quốc quốc', 'cái gia gia'. Tiếng Kêu Phá Tán Không Gian Yên Bình Buổi Chiều Tà, Làm Nhấn Mạnh Sự Nhớ Nhà và Nỗi Buồn Rầu.
- Kỹ Thuật Biến Đổi Ngữ Pháp: Tôn Lên Tính Mô Tả, Đối Ảnh, Thể Hiện Cảm Xúc Của Tác Giả.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Qua bài thơ, chắc chắn em đã thấu hiểu hơn về tâm trạng của một người yêu nước, thương dân nhưng cảm thấy bất lực trước sự nhỏ bé của bản thân. Hãy khám phá thêm những ví dụ khác trong bộ sưu tập tài liệu của Mytour như: Soạn bài Phân Tích Văn Học; Soạn bài Nam Quốc Sơn Hà.