Dưới đây, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 12: Số phận con người, mong rằng sẽ hữu ích cho bạn đọc trong việc hiểu sâu hơn về tác phẩm này.
Soạn bài Số phận con người - Mẫu 1
Tài liệu soạn văn Số phận con người chi tiết
I. Người sáng tạo
- Mi-khai-in A-lếch-xan-đrô-vích Sô-lô-khốp (1905 - 1984) là một nhà văn Nga lỗi lạc, đã được vinh danh bằng Giải thưởng Nô-ben về văn học vào năm 1965.
- Ông sinh ra tại thị trấn Vi-ô-sen-xcai-a thuộc tỉnh Rô-xtốp trên vùng đồng bằng của sông Đông.
- Sô-lô-khốp tham gia vào cách mạng từ khá sớm (với các công việc như thư ký ủy ban phường, nhân viên thu mua lương thực, tiểu thuyết gia…)
- Năm 1922, ông đến Mát-cơ-va rồi phát triển sự nghiệp bằng cách làm nhiều công việc khác nhau như đục đá, vận chuyển hàng hóa, kế toán.
- Vào năm 1925, ông quay trở lại quê hương và bắt đầu sáng tác tác phẩm quan trọng nhất trong sự nghiệp văn chương của mình: Sông Đông êm đềm.
- Năm 1926, ông đã xuất bản hai tập truyện ngắn là Truyện sông Đông và Thảo nguyên xanh.
- Năm 1932, Sô-lô-khốp gia nhập Đảng Cộng sản Liên Xô.
- Năm 1939, ông được bầu làm Viện sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô.
- Trong những năm chiến tranh, Sô-lô-khốp theo sát quân đội Hồng quân trên nhiều mặt trận với vai trò là phóng viên cho báo Sự thật.
II. Tác phẩm
1. Bối cảnh sáng tác
- Truyện ngắn Số phận con người được sáng tác vào năm 1957, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong văn học Nga.
- Tác phẩm này đã thể hiện một cách toàn diện và chân thực cả cuộc sống và cuộc chiến tranh, cũng như khám phá sâu hơn về tính cách của người Nga, khí phách anh hùng và lòng nhân hậu của binh lính Xô viết.
2. Cấu trúc
Chia thành 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “đấy chú bé đang nghịch cát đấy”: giới thiệu về nhân vật Xô-cô-lốp.
- Phần 2. Tiếp tục đến “cứ chợt lóe lên như thế”: cuộc gặp gỡ giữa Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a.
- Phần 3. Phần còn lại: cuộc sống và niềm tin của Xô-cô-lốp trong những thời khắc khó khăn của người Nga.
3. Tóm tắt
Trước khi chiến tranh bùng nổ, Xô-cô-lốp có một gia đình hạnh phúc với vợ và ba đứa con. Nhưng chiến tranh đã đến, anh tham gia vào lực lượng chống phát xít, nhưng sau đó bị bắt và tra tấn. Anh đã trải qua nhiều thăng trầm trong cuộc chiến và mất gia đình. Sau chiến tranh, anh gặp và nhận nuôi bé Va-ni-a, sống lạc quan với nhau dù gặp nhiều khó khăn.
III. Đọc và hiểu văn bản
1. Hoàn cảnh của Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a trước khi gặp nhau
a. Về Xô-cô-lốp:
- Gia đình: Vợ và các con đã qua đời, ngôi nhà biến thành đống đổ nát sau trận bom. Niềm hi vọng cuối cùng của anh là A-na-tô-li cũng đã ra đi trên chiến trường.
- Cuộc sống: Không gia đình, lang thang khắp nơi để tìm kiếm người bạn cũ, phải làm công việc lái xe và đắm chìm trong rượu để giảm bớt nỗi đau.
- Tâm trạng: Đau đớn, cô đơn, luôn cảm thấy như có một cái gì đó trong lòng anh vỡ tan ra.
b. Nhân vật cậu bé Vania:
- Gia đình: Cha mất trên chiến trường, mẹ qua đời trên chuyến tàu, không quê hương, không gia đình thân.
- Ngoại hình: Rẻo rà, bụi bặm, “áo rách quần rách”, “tóc bù xù”, “đầy bùn lầy” nhưng “đôi mắt tỏa sáng như sao”.
2. Sự gặp gỡ giữa Xô-cô-lốp và Vania
- Cậu bé Vania:
- Tràn đầy hạnh phúc: “nhảy múa vui vẻ, ôm chặt, hôn thắm...”
- Luôn bên cạnh, không rời xa.
- Nhân vật Xô-cô-lốp:
- Cảm động đến nghẹt thở, không ngờ rằng cậu bé lại hạnh phúc như vậy.
- Tìm lại cân bằng trong cuộc sống, tìm được ý nghĩa và mục đích sống.
=> Trái tim nhân từ của Xô-cô-lốp đã thúc đẩy anh ấy nhận nuôi cậu bé Va-ni-a. Cả hai đã dựa vào nhau để sống với niềm hi vọng vào một tương lai hạnh phúc.
3. Định mệnh của Xô-cô-lốp và lòng tin vào sức mạnh của con người Nga
a. Số phận của Xô-cô-lốp
- Đối mặt với khó khăn trong công việc: không may đâm phải con bò và mất bằng lái.
- Nỗi đau thể xác: “trái tim tôi đã tan nát từ lâu, đôi khi đau nhói, co quắp vào ban ngày...”
- Nỗi đau tinh thần: Nỗi đau theo mơ màng mỗi đêm.
b. Niềm tin vào sức mạnh của con người Nga:
- Lo lắng về cái định: “Hai người cô đơn.. trước mắt?”
- Tin tưởng vào sức mạnh của con người Nga: “Tôi tin rằng.... có thể đương đầu với mọi thách thức”.
=> Khen ngợi và xác nhận sức mạnh tiềm ẩn và sự hy sinh im lặng của mỗi cá nhân đối với Tổ quốc. Từ đó, kêu gọi sự chịu trách nhiệm và sự quan tâm trở lại của Tổ quốc đối với họ.
Viết văn Số phận con người ngắn gọn
I. Đáp lại câu hỏi
Câu 1. Tình hình và tâm trạng của An-đrây Xô-cô-lốp sau chiến tranh và trước khi gặp Vania được mô tả như thế nào?
* Nhân vật Xô-cô-lốp:
- Gia đình: Vợ con đều đã khuất, tổ ấm chỉ còn là đống đổ nát của bom, hy vọng duy nhất là A-na-tô-li cũng đã hy sinh trên chiến trường.
- Cuộc sống: Vô gia cư, lang thang khắp nơi tìm kiếm quê hương mất mát, đi tìm bạn bè cũ, xin việc lái xe và rượu là liều thuốc để chống đỡ nỗi đau mất mát.
- Tâm trạng: Đau đớn, cô đơn, luôn cảm thấy có điều gì đó “tan vỡ” trong lòng.
Câu 2. Việc An-đrây chấp nhận nuôi bé Vania có ảnh hưởng lớn đối với cả hai cha con như thế nào? Tâm hồn trong sáng của Vania và lòng nhân từ của An-đrây Xô-cô-lốp được thể hiện ra sao? Cách nhìn của người kể có khớp với nhân vật không?
- Tác động của việc An-đrây nhận Vania làm con nuôi: An-đrây Xô-cô-lốp tìm lại ý nghĩa và mục đích sống, còn Vania tìm được nơi che chở và tình thương. Cả hai đều cảm thấy an ủi trước những tổn thất do chiến tranh gây ra.
- Tâm hồn ngây thơ của Vania, và lòng nhân từ của An-đrây Xô-cô-lốp:
- Cậu bé Vania:
- Rất hạnh phúc và xúc động
- Nỗi vui của trẻ con khi tìm lại bố: như con chim nhỏ, ríu rít vui sướng, ôm chặt và không muốn rời xa An-đrây Xô-cô-lốp.
- Nhớ về người cha quá cố
- Đặt nhiều câu hỏi cho bố, khi ngủ vẫn ôm chân bố.
- Nhân vật Xô-cô-lốp:
- Đồng cảm với hoàn cảnh của Vania nên quyết định nhận nuôi cậu bé.
- Chăm sóc Vania chu đáo như cha ruột.
- Chịu đựng mọi khó khăn một cách im lặng vì sợ Vania phải chịu đau khổ.
- Quan điểm của người kể: Trùng khớp với quan điểm của nhân vật.
Câu 3. An-đrây Xô-cô-lốp đã vượt qua nỗi đau và cảm giác cô đơn như thế nào (những khó khăn trong cuộc sống hàng ngày, cơn ác mộng đeo bám và nỗi đau không lúc nào dứt)?
An-đrây Xô-cô-lốp đã vượt qua nỗi đau và cảm giác cô đơn:
- Vượt qua khó khăn hàng ngày để chăm sóc Vania, học cách quen với việc chăm sóc trẻ nhỏ.
- Từ bỏ rượu, cố gắng làm việc để nuôi con.
- Đã mất việc vì đâm phải con bò, nhưng vẫn kiên cường dẫn con cuốc bộ đến Ka-sa-rư tìm công việc mới.
- Chiến đấu với nỗi đau mất vợ con vẫn còn âm thầm truy về trong giấc mơ hàng đêm.
Câu 4. Nhận xét về thái độ của người kể. Ý nghĩa lời trữ tình ngoại đề ở cuối tác phẩm.
- Thái độ của người kể: cảm động, ngưỡng mộ sự kiên cường của hai cha con.
- Ý nghĩa của lời trữ tình ngoại đề:
- Thể hiện sự kính trọng, yêu mến với lòng can đảm, lòng nhân từ của con người Xô viết.
- Tin tưởng vào những thế hệ tương lai sẽ được tốt hơn.
- Tin vào sức mạnh tiềm ẩn và sự đóng góp lớn lao của thế hệ như An-đrây Xô-cô-lốp và người Nga nói chung trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Câu 5. Theo bạn, tác giả đã nghĩ gì về số phận con người?
Con người có thể đối diện với khó khăn, đau khổ. Nhưng chỉ cần có lòng tin, ý chí, họ sẽ đủ can đảm để vượt qua mọi thử thách.
II. Thực hành
Câu 1. Khám phá cái mới trong truyện ngắn Số phận con người qua việc mô tả cuộc chiến tranh bảo vệ quê hương vĩ đại của nhân dân Liên Xô.
- Miêu tả chiến tranh với sự thật nhất: đau đớn, mất mát và nỗi đau thương.
- Hình ảnh của những con người Nga thông thường nhưng vẫn tràn đầy lòng kiên cường.
- Nhắc nhở xã hội quan tâm đến số phận của con người sau chiến tranh.
Câu 2. Tưởng tượng và viết một đoạn văn về cuộc sống tương lai của hai bố con.
Gợi ý:
Sau nhiều ngày đi bộ, hai cha con đến được Ka-ra-sư. Ở đây, theo giới thiệu của người bạn cũ, Xô-cô-lốp tìm thấy công việc. Họ thuê một căn nhà nhỏ gần nơi làm việc của anh. Xô-cô-lốp làm việc chăm chỉ để tích kiệm tiền cho Va-ni-a đi học. Cuộc sống của họ dần dần tốt hơn, và những nỗi đau mất mát do chiến tranh cũng dần trôi đi.