Buzz
Với bài soạn Sống, tồn tại hay không tồn tại – đó là một vấn đề trang 126, 127, 128, 129, 130, 131 Ngữ văn lớp 11 Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 11.
Soạn bài Sống, tồn tại hay không tồn tại – đó là một vấn đề (trang 126) - Kết nối tri thức
* Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 126 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Theo bạn, liệu việc ý thức về tình trạng khó khăn của hoàn cảnh có thể làm ngăn cản con người hành động quyết đoán trong cuộc đời không?
Trả lời:
Theo quan điểm của em, việc nhận thức về tình trạng khó khăn của hoàn cảnh có thể gây trở ngại cho con người trong việc ra quyết định trong cuộc sống. Đối với những người này, hành động của họ có thể thiếu quyết đoán, có thể bị ảnh hưởng bởi cảm xúc cá nhân và thiếu suy nghĩ lý trí.
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc
1. Lời thoại của các nhân vật trước khi Hăm-lét xuất hiện cho thấy điều gì về bầu không khí xã hội bao quanh chàng?
Bầu không khí xã hội quanh Hăm-lét: Mọi người xung quanh chàng đều cố gắng dò xét xem chàng có thực sự điên khùng hay chỉ giả vờ điên.
2. Sự xung đột với cả thời đại đã để lại ấn tượng như thế nào trong tâm trí Hăm-lét.
Tâm trí Hăm-lét: Tràn ngập sự căm phẫn và chán ghét cuộc sống, suy nghĩ duy nhất của chàng chỉ là trả thù. Tuy nhiên, chàng vẫn đủ sáng suốt để đề phòng trường hợp đây là một linh hồn tà ác hiện lên để xúi giục chàng làm điều bậy, hòng kéo linh hồn của chàng xuống Địa Ngục.
3. Chú ý sự khác biệt giữa lời Hăm-lét nói với Ô-phê-li-a trong monolog và đối thoại.
Lời nói của Hăm-lét với Ô-phê-li-a trong monolog và đối thoại tương phản.
- Monolog phản ánh sự đấu tranh nội tâm của Hăm-lét giữa ý muốn sống và sợ hãi của cái chết; liệu chàng nên chịu đựng số phận đau khổ hay chống lại và tìm kiếm sự tự do.
- Trái lại, trong đối thoại, Hăm-lét sử dụng lý lẽ để lừa dối kẻ nghe bằng cách đặt câu hỏi và phản bác ông để khiến họ không tin vào Ô-phê-li-a nữa, làm mờ đi mắt họ.
4. Nhận thức của Hăm-lét về mối liên hệ giữa vẻ đẹp và đạo đức trong thời đại loạn lạc.
Theo Hăm-lét, vẻ đẹp và đạo đức là hai khái niệm đối lập. Trong một thế giới lạc lối, vẻ đẹp có thể biến đổi đạo đức thành sự phóng đãng, trong khi đạo đức không thể kiềm chế vẻ đẹp. Hăm-lét là một người sâu sắc, không dễ dàng chấp nhận số phận, muốn chiến đấu để vượt lên trên mọi khó khăn, tìm ra sự thật về cái chết của cha mình.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Vở kịch mô tả cuộc sống của Hăm-lét, người đã được hồn ma của cha mình tiết lộ rằng cái chết của ông không phải do con rắn độc như tin đồn mà là do vua Clô-đi-út ám sát. Hăm-lét giả vờ điên để điều tra sự thật và lừa gạt kẻ thù, dù Clô-đi-út và đám tay sai cố gắng xác minh xem Hăm-lét có thực sự điên hay không. Trong cuộc trò chuyện với người yêu, Hăm-lét đã thành công giả vờ điên, nhưng khi đối diện với mẹ, chàng không thể kiềm chế được sự tức giận, bộc lộ tâm trạng thực sự.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 (trang 131 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Xác định ý nghĩa của lời thoại của các nhân vật trước khi Hăm-lét xuất hiện?
Trả lời:
Lời thoại trước khi Hăm-lét xuất hiện cho thấy bối cảnh của vở kịch, trong đó nhà vua và hoàng hậu cố gắng xác minh xem Hăm-lét có thực sự điên hay không.
Câu 2 (trang 131 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nhận xét chung về tâm trạng của Hăm-lét qua lời độc thoại. Lời độc thoại của Hăm-lét có thể phân thành bao nhiêu phần, và nội dung của từng phần là gì?
Trả lời:
- Qua lời độc thoại, Hăm-lét là một người có tâm trạng sâu sắc, không dễ dàng chấp nhận số phận, muốn chiến đấu để vượt lên trên mọi khó khăn, tìm kiếm sự thật về cái chết của cha.
- Lời độc thoại có thể phân thành 2 phần.
+ Phần 1: Suy nghĩ, đấu tranh của Hăm-lét về việc sống và chết.
+ Phần 2: Phân vân bản thân liệu nên chịu đựng hay vùng lên đấu tranh.
Câu 3 (trang 131 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Hăm-lét hiểu như thế nào về “sống” và “không sống”?
Trả lời:
Theo Hăm-lét, “sống” và “không sống” có ý nghĩa:
- Là chịu đựng tất cả hoặc cầm vũ khí để đứng lên đấu tranh.
- Khi chết, ta chỉ là ngủ.
=> Đây là sự xung đột nội tâm của nhân vật Hăm-lét, mâu thuẫn giữa việc bảo vệ bản thân khỏi hiện thực đen tối và sống theo lý tưởng nhân văn.
Câu 4 (trang 131 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Lí do khiến Hăm-lét cho rằng “chết” là điều “đáng mong muốn” nhưng cũng “khó khăn” và buộc người ta “dừng lại để suy nghĩ” là gì?
Trả lời:
Hăm-lét cho rằng “chết” là điều “đáng mong muốn” nhưng cũng “khó khăn” và buộc người ta “dừng lại để suy nghĩ” vì chàng đang đối diện với cuộc đấu tranh giữa sự sống và cái chết, phân vân liệu nên chịu đựng hay làm ngăn chặn nỗi khổ đau. Theo Hăm-lét, sống là phải chiến đấu để xoay chuyển khổ đau, khôi phục lại trật tự tự nhiên và làm cho thế giới đảo điên trở nên ổn định hơn.
Câu 5 (trang 131 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Phân tích ý thức của Hăm-lét về “khổ nhục trên cõi thế” mà con người phải chịu đựng. Theo bạn, Hăm-lét sợ điều gì sau khi chết?
Trả lời:
- Hăm-lét cảm nhận sự “khổ nhục trên cõi thế” là: Chàng khinh thường và chán ghét xã hội hiện đại, nơi con người phải chịu đựng sự áp bức, hống hách, và nỗi đau đớn của tình yêu tuyệt vọng. Chàng luôn suy nghĩ để tìm ra sự thật và giữ vững lý trí của mình dù đối diện với những khó khăn.
- Những “nỗi khổ nhục” sau khi chết khiến Hăm-lét sợ những ảo tưởng tai hại, đẩy chàng vào suy tư, gây ra rối ren trong cuộc sống.
Câu 6 (trang 131 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Hăm-lét đã nhận thức thế nào về sự do dự, không thể quyết đoán của mình? Dựa vào tóm tắt vở kịch, cho biết Hăm-lét đã làm gì sau khi nhận thức vấn đề?
Trả lời:
- Hăm-lét nhận ra sự đấu tranh giữa sự sống và cái chết, nhận thức về bất công và thủ đoạn của con người. Chàng chọn con đường đấu tranh bằng cách thực hiện kế hoạch đã lập trước. Nhưng khi bắt đầu, Hăm-lét nhận ra rằng chàng đang gieo ra cái ác.
- Sau khi nhận thức, Hăm-lét yêu cầu bạn mình tiết lộ sự thật về sự kiện và truyền thông điều hành quyền lực cho Pho-tin-brat.
Câu 7 (trang 131 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bi kịch của xung đột qua lời độc thoại của Hăm-lét được thể hiện. Trong xã hội hiện đại, xung đột vẫn tồn tại. Ý kiến của bạn là gì?
Trả lời:
- Trong lời độc thoại của Hăm-lét, bi kịch hiện lên qua sự mâu thuẫn giữa việc bảo vệ bản thân trước hiện thực tàn ác hoặc chấp nhận sống với lòng nhân ái.
+ Khi đối diện với bóng tối của xã hội, Hăm-lét khao khát vùng lên đấu tranh bằng kế hoạch mà chàng đã sẵn sàng. → Hăm-lét xuất hiện như một nhân vật đáng thương, tràn đầy đau khổ và lo âu. Đồng thời, tác giả cũng phản ánh sâu sắc tình trạng hiện tại, với vô số tội ác và bất công khiến con người mất đi lý trí.
+ Nhận ra sức mạnh lớn của đối thủ, Hăm-lét suy nghĩ và sử dụng trí thông minh thay vì mở trận một cách trực diện. Chàng quyết định giả điên để làm giảm sự nghi ngờ của kẻ thù → Một kế hoạch chiến lược đầy tinh tế → Hăm-lét là một nhân vật thông minh, có sự phán đoán sắc bén hơn người → Thể hiện niềm tin vào công lý của tác giả.
- Theo em, trong xã hội hiện đại, xung đột vẫn tồn tại. Bởi vì hiện nay, sự mâu thuẫn giữa hiện thực tàn ác và lòng nhân ái vẫn chưa được giải quyết triệt để.
* Kết nối đọc – viết
Bài tập (trang 131 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) thể hiện cảm nhận của bạn về nhân vật Hăm-lét thông qua lời độc thoại trong tác phẩm Sống, hay không sống – đó là vấn đề.
Bản tóm tắt
Lời độc thoại của Hăm-lét trong tác phẩm Sống, hay không sống – đó là vấn đề đã thể hiện rõ nội tâm sâu sắc của nhân vật. Hăm-lét đang phải đấu tranh giữa việc chấp nhận sống chịu đựng mọi đau khổ hoặc nổi dậy đấu tranh. Thông qua lời thoại này, chúng ta nhìn thấy Hăm-lét là một người có tâm hồn sâu sắc, không dễ dàng chịu khuất phục trước số phận. Tác giả cũng tinh tế phản ánh thực tế xã hội hiện nay, với những tội ác và bất công khiến cho tâm trí con người trở nên rối loạn.
