Buzz
Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp đến các bạn học sinh tài liệu Soạn văn 6: Sự tích Hồ Gươm, thuộc bộ sách Cánh Diều, tập 1.
Tài liệu này sẽ hỗ trợ các bạn học sinh lớp 6 trong quá trình học môn Ngữ văn. Mời xem chi tiết ngay sau đây.
Soạn câu chuyện về Hồ Gươm - Mẫu 1
1.1 Chuẩn bị
- Trong câu chuyện, Đức Long Quân đã cho mượn thanh gươm để chống giặc cho Lê Lợi. Khi giặc bị đánh bại, Rùa Vàng đã xuất hiện để yêu cầu gươm trở lại.
- Các sự kiện chính trong truyện:
- Đức Long Quân cho quân mượn gươm để chống giặc.
- Rùa Vàng xuất hiện yêu cầu trả lại gươm sau khi giặc Minh bị đánh bại.
- Truyện kể về: Lê Lợi, lãnh đạo của đội quân Lam Sơn; Kết thúc câu chuyện: Lê Lợi đánh bại quân Minh, lên ngôi vua và trả lại thanh gươm cho Rùa Vàng.
- Truyện thể hiện ước mơ của nhân dân về một người anh hùng đánh bại kẻ thù xâm lược, cứu nước và cứu dân.
- Trong câu chuyện, có những phần mạnh mẽ, kỳ bí: Rùa Vàng xuất hiện để đòi lại thanh gươm quý giá.
- Trước khi đọc Sự tích Hồ Gươm, hãy tưởng tượng và mô tả nơi Rùa Vàng giữ thanh gươm nhận từ Lê Lợi.
- Mặt nước trong xanh, yên bình đến mức có thể nhìn thấy đáy hồ.
- Quanh co là những cây cỏ xanh mướt, tạo bóng mát che phủ hồ…
1.2 Hiểu nội dung
Câu 1. Có điều gì đặc biệt trong ba lần Lê Thận kéo lưới không?
Tất cả ba lần Lê Thận đều kéo được một thanh sắt.
Câu 2. Tranh minh họa biểu đạt điều gì về nhân vật và tình huống trong truyện?
Tranh minh họa nhấn mạnh vào nhân vật Lê Thận và hành động kéo lưới của ông.
Câu 3. Thanh gươm thần giúp quân Lê Lợi như thế nào?
Nhờ có thanh gươm thần, sức mạnh của quân Lê Lợi ngày càng gia tăng. Với thanh gươm thần trong tay, Lê Lợi dẫn dắt quân đội tiến vào mọi trận địa, khiến cho quân Minh sợ hãi.
Câu 4. Phần 5 có mục đích giải thích điều gì?
Phần 5 giải thích nguồn gốc của tên gọi Hồ Gươm.
1.3 Trả lời câu hỏi
Câu 1. Hãy liệt kê những sự kiện quan trọng trong truyện Sự tích Hồ Gươm.
- Quân Minh tấn công nước ta.
- Nghĩa quân Lam Sơn đứng lên chống lại chúng.
- Lê Thận, một ngư dân, tìm thấy một thanh gươm.
- Lê Lợi thu được một thanh gươm đính ngọc.
- Nhờ thanh gươm quý giá, quân của Lê Lợi đánh bại quân Minh.
- Rùa Vàng xuất hiện để yêu cầu lại thanh gươm.
Câu 2. Trong câu chuyện, nhân vật nào nổi bật? Nhân vật đó có đặc điểm gì?
- Nhân vật nổi bật: Lê Lợi
- Đặc điểm nổi bật: Một người đàn ông trung thực, can đảm và có khả năng lãnh đạo tốt.
Câu 3. Các chi tiết nào liên quan đến lịch sử? Các chi tiết nào có tính hoang đường, kỳ ảo theo bạn?
- Thông tin liên quan đến lịch sử:
- Quân Minh xâm lược nước ta.
- Lê Lợi dẫn dắt quân Lam Sơn đánh bại quân Minh.
- Chi tiết không thực tế, mơ hồ:
- Ba lần kéo lưới đều lấy được một thanh sắt.
- Trong buồng lều tối, thanh gươm phát sáng hai từ: “Thuận Thiên”
- Chuôi gươm được đính ngọc, tỏa sáng trên ngọn cây đa.
- Lưỡi gươm tự nhiên di chuyển, đẩy gươm vào chuôi như là một sự thần kỳ.
- Rùa Vàng thay vì Đức Long Quân hiện lên yêu cầu gươm thần.
Câu 4. Truyện muốn tôn vinh hoặc giải thích điều gì? Ý nghĩa của nó là gì?
- Truyện ca ngợi và tôn vinh vai trò của Lê Lợi - người lãnh đạo tài ba của quân Lam Sơn đã dẫn dắt nhân dân đánh bại kẻ thù xâm lược. Đồng thời, truyện cũng giải thích về nguồn gốc của tên gọi Hồ Gươm (hay Hồ Hoàn Kiếm).
- Ý nghĩa: Thể hiện mong muốn của nhân dân về cuộc sống yên bình, ấm no.
Soạn bài Sự tích Hồ Gươm - Mẫu 2
2.1 Các vấn đề chung
a. Đặc điểm của thể loại
- Truyền thuyết là một dạng truyện dân gian, kể về các sự kiện, nhân vật trong lịch sử hoặc liên quan đến nó. Truyền thuyết thường phản ánh quan điểm, tình cảm của người kể về các nhân vật, sự kiện trong lịch sử. Đặc điểm của truyền thuyết thường được thể hiện qua cách mô tả nhân vật, cốt truyện, và việc sử dụng yếu tố kỳ ảo trong câu chuyện.
- Nhân vật
- Thường có những điểm đặc biệt về nguồn gốc, phẩm chất, tài năng, hoặc sức mạnh…
- Thường liên quan đến sự kiện lịch sử và có ảnh hưởng lớn đối với cộng đồng.
- Được cộng đồng truyền miệng và tôn vinh.
- Cốt truyện của truyền thuyết thường có những đặc điểm sau:
- Thường tập trung vào những thành tựu, kỳ tích của nhân vật được cộng đồng tôn thờ và truyền miệng.
- Thường sử dụng yếu tố huyền bí để miêu tả tài năng, sức mạnh phi thường của nhân vật.
- Thường kết thúc bằng việc nhắc lại các dấu vết từ quá khứ vẫn còn tồn tại đến hiện tại.
- Yếu tố huyền bí: Trong truyền thuyết, yếu tố huyền bí thường được sử dụng để mô tả sức mạnh của nhân vật truyền thuyết, phép màu của thần linh…
b. Tóm tắt
Vào thời kỳ bị giặc Minh xâm lược, ở vùng Lam Sơn, có một đội quân nổi dậy chống lại chúng, tuy nhiên ban đầu họ vẫn yếu ớt và thất bại nhiều lần. Đức Long Quân quyết định cho mượn thanh gươm thần để họ có thể đánh bại kẻ thù. Lúc đó, ở Thanh Hóa, có một người tên là Lê Thận làm nghề đánh cá. Một đêm nọ, Lê Thận đi thả lưới và vớt được một thanh sắt ba lần. Anh ta đưa lại gần lửa thì phát hiện đó là một lưỡi gươm. Sau đó, anh ta tham gia vào đội quân Lam Sơn. Một ngày, Lê Lợi đến nhà Lê Thận và thấy ánh sáng phát ra, nên đã đến xem. Thấy trên thanh gươm có khắc hai chữ “Thuận Thiên”. Trong một dịp, khi bị giặc đuổi, Lê Lợi đi qua một khu rừng và nhặt được một cái chuôi gươm. Lê Lợi nhớ đến lưỡi gươm ở nhà Lê Thận, khi đem tra vào chuôi thì vừa như in. Có thanh gươm quý trong tay, đội quân đánh bại giặc đến đâu thắng đến đó. Một năm sau khi đánh bại giặc Minh, Lê Lợi cưỡi thuyền rồng dạo quanh hồ Tả Vọng. Rùa Vàng nổi lên đòi lại thanh gươm thần, vua đã trả lại cho Rùa Vàng. Từ đó, hồ Tả Vọng cũng được gọi là Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm.
c. Bố cục
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “không còn bóng một tên giặc nào trên đất nước”. Đức Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thần để đánh giặc.
- Phần 2: Còn lại. Long Quân đòi gươm sau khi đánh bại giặc Minh.
2.2 Đọc - hiểu văn bản
a. Đức Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thần đánh giặc
- Hoàn cảnh: Giặc Minh xâm lược nước ta, chúng coi nhân dân như cỏ rác, làm nhiều điều trái ngược, nhân dân hết sức oán giận chúng. Bấy giờ ở vùng Lam Sơn, có nghĩa quân nổi dậy chống lại nhưng trong buổi đầu thế lực còn non yếu nên nhiều lần nghĩa quân bị thua.
=> Lạc Long Quân quyết định cho mượn gươm thần để đánh giặc. Đó là sự giúp sức cần thiết trong hoàn cảnh khó khăn lúc này.
- Quá trình mượn gươm:
- Lê Thận, một ngư dân đơn giản: Một lần thả lưới, vớt được một thanh sắt lạ. Khi đưa lại cạnh lửa, phát hiện đó là một lưỡi gươm.
- Lê Lợi, chủ tướng của nghĩa quân: Trong lúc bị giặc truy đuổi, phát hiện một chuôi gươm nạm ngọc trên ngọn cây đa. Nhớ đến lưỡi gươm ở nhà Lê Thận, ông hiểu ra giá trị của nó.
- Trên lưỡi gươm viết hai chữ “Thuận Thiên” – ý nghĩa là tuân theo ý trời.
=> Quá trình mượn gươm không hề dễ dàng.
- Kết quả:
- Việc tìm thấy thanh gươm quý đã làm tăng lòng quân ngày một hơn.
- Lê Lợi, với thanh gươm trong tay, đã dẫn dắt quân đội chiến đấu khắp nơi, làm cho quân Minh sợ hãi và kinh hồn bạt vía.
- Gươm thần đã giúp nghĩa quân đánh bại quân xâm lược, đến mức không còn một kẻ giặc nào còn lại trên lãnh thổ.
=> Kết quả này không thể tránh khỏi với sự giúp đỡ từ thần linh và sức mạnh đoàn kết của quân đội cùng sự ủng hộ từ nhân dân.
b. Long Quân yêu cầu trả lại thanh gươm sau khi đánh bại giặc Minh
- Thời gian: Một năm sau khi chiến thắng giặc Minh
- Địa điểm: hồ Tả Vọng, Thăng Long.
- Nhân vật đòi lại thanh gươm: Rùa Vàng, được ủy thác bởi Đức Long Quân.
- Hoàn cảnh: sau khi đánh tan quân Minh, Lê Lợi trở thành vị vua thống trị đất nước, mang lại hòa bình cho nhân dân.
=> Tình hình lúc này là hoàn hảo để yêu cầu trả lại thanh gươm. Việc này là hoàn toàn hợp lý trong tình hình mượn trả.
- Quá trình trả lại gươm:
- Lê Lợi đi thuyền rồng quanh hồ Tả Vọng.
- Long Quân giao nhiệm vụ cho Rùa Vàng yêu cầu trả lại thanh gươm thần.
- Khi thuyền rồng tiến vào trung tâm của hồ, Rùa Vàng nổi lên từ dưới nước. Vua nhìn thấy lưỡi gươm thần động đậy.
- Rùa Vàng không sợ hãi, đứng trên mặt nước và nói: “Xin vua trả gươm về”.
- Vua nâng thanh gươm về phía Rùa Vàng, Rùa nhai lấy thanh gươm và lặn xuống dưới nước.
=> Việc trả gươm ở hồ Tả Vọng cũng giải thích cho việc gọi hồ này là Hồ Gươm (hoặc Hồ Hoàn Kiếm).
