Mẫu bài viết Tâm sự, Lời văn, Mẫu 1
I. Nhận biết, đánh giá
1. Phân tích nhân vật
- Mô tả vẻ đẹp của Mỵ Nương và Sơn Tinh Thuỷ Tinh
- Đặc điểm nổi bật về ngoại hình và tài năng của hai vị thần
- Sử dụng ngôn từ biểu đạt mô tả nhân vật
2. Phân tích sự kiện
- Sử dụng từ ngữ diễn đạt hành động của nhân vật
- Kể theo trình tự logic từ nguyên nhân đến kết quả
- Mô tả sự kiện để tạo ra hình ảnh sinh động
3. Trích dẫn
a.
(1): Tình yêu của Vua cha dành cho Mỵ Nương
(2): Sự xứng đáng của Sơn Tinh và Thuỷ Tinh với danh hiệu rể Vua Hùng
(3): Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh hàng năm
-> Câu chủ đề nhấn mạnh các sự kiện quan trọng trong câu chuyện
b.
- Đưa ra thông tin gợi ý, báo hiệu cho các sự kiện chính
- Sắp xếp các ý một cách logic để tạo ra hiệu ứng nghệ thuật
c.
- Tóm tắt ý chính của Thánh văn bản Thánh Gióng
- Hành động anh hùng của Thánh Gióng trong trận chiến với giặc
- Kết thúc bằng hình ảnh người dân tưởng nhớ công ơn Thánh Gióng
Câu | Nội dung chính | Câu chủ đề | Cách triển khai chủ đề |
a. | Kể về Sọ Dừa khi làm thuê nhà phú ông | Cậu chăn bò rất giỏi | Nêu ra hành động và kết quả của hành động |
b. | Ba cô gái nhà phú ông mang cơm cho Sọ Dừa chỉ có cô út là tốt bụng | Hai cô chị ác nghiệt, còn cô út hiền lành … | Trình bày sự việc, tính cách |
c. | Kể về cô Dần bán nước | Tính cô cũng như tuổi cô còn trẻ con lắm | Đi từ câu khái quát đến cụ thể hoá |
Bài 2:
- Phần a không có sự liên kết logic, dẫn đến sai lầm
- Phần b sắp xếp sự kiện một cách hợp lý
Bài 3:
Nhân vật | Câu văn giới thiệu |
-Thánh Gióng -Lạc Long Quân - Âu Cơ | -Thánh Gióng là vị anh hùng của dân tộc, thể hiện sức mạnh toàn dân trong lịch sử -Lạc Long Quân là thần biển uy nghi, là người giúp dân trồng trọt và làm nông nghiệp - Âu Cơ là vị thần nông xinh đẹp -Tuệ Tĩnh là vị lương y đáng kính dưới thời Trần |
LỜI VĂN, ĐOẠN VĂN TỰ SỰ, MẪU 2
1. Đọc lại nhiều lần các đoạn văn trong sách giáo khoa.
2. Trả lời câu hỏi từ sách giáo khoa (trang 58, 59 SGK)
I. Lời văn giới thiệu nhân vật:
Cách văn tự sự giới thiệu nhân vật như thế nào?
Đoạn văn (1) và (2) giới thiệu nhân vật Hùng Vương, Mị Nương, Sơn Tinh, Thủy Tinh.
- Đoạn văn (1) nêu ý định kén rể của vua Hùng để tìm người chồng phù hợp cho con gái. Đoạn văn chia làm hai câu. Câu 1 giới thiệu Mị Nương, câu 2 mô tả ý định kén rể cho Mị Nương. Thứ tự hai câu không thể thay đổi vì sự việc sau phải dựa trên sự kiện trước. Câu 1 là câu đơn, chỉ có một cụm danh từ: Mị Nương/ người xinh đẹp như hoa, tính tình hiền lành. Trong đó, định ngữ sau là hai cụm C - V. Câu 2 cũng là câu đơn với đồng nghĩa (yêu thương, muốn kén cho con).
(Chú ý: truyện dân gian thường sử dụng câu chuyện giả: có một ..., người ta ...).
- Đoạn văn (2) giới thiệu hai nhân vật Sơn Tinh và Thủy Tinh, mục đích của họ là cầu hôn Mị Nương, tài năng của họ đều xứng đáng làm rể của vua Hùng. Đoạn văn (2) gồm 6 câu. Câu 1 tóm tắt nội dung chính của đoạn (việc cầu hôn của hai chàng trai). Câu 2, 3 giới thiệu tài năng, nơi sống và tên của Sơn Tinh. Câu 4, 5 giới thiệu nơi sống, tên và tài năng của Thủy Tinh (bằng cách so sánh). Câu 6 đánh giá hai chàng trai cầu hôn. Câu 1 và 6 là cố định, câu 2, 3 và 4, 5 có thể thay đổi thứ tự mà không làm thay đổi nội dung của đoạn văn. Các câu giới thiệu ở đây rất ngắn.
Cách văn tự sự kể sự việc như thế nào?
Đoạn văn kể về hành động nổi giận của Thủy Tinh, hành động đem quân đánh Sơn Tinh, hành động gây ra cơn gió bão, dâng nước sông để làm ngập Sơn Tinh. Gạch chân các từ chỉ hành động như: đùng đùng nổi giận, đem quân đuổi theo, làm ra cơn gió bão, dâng nước sông. Hành động nổi giận là tâm trạng khi mất vợ, từ đó nảy sinh quyết tâm đem quân đánh Sơn Tinh. Đây là hành động để làm dịu cơn giận. Hành động làm ra cơn gió bão, dâng nước là biện pháp thực hiện ý định trả thù. Thứ tự các hành động thể hiện sự logic trong việc đi từ tâm trạng đến ý định hành động và cuối cùng là hành động cụ thể. Kết quả của các hành động là: làm ngập ruộng đồng, nhà cửa nhưng không làm ngập được núi, vì mặc dù nước lên cao nhưng núi lại dời chân đến ngăn nước.
3. Trả lời câu hỏi theo sách giáo khoa:
Văn tự sự xây dựng đoạn văn như thế nào?
Đọc lại 3 đoạn văn và trả lời câu hỏi:
- Đoạn (1) thể hiện ý kén rể của Hùng Vương. Đoạn (2) diễn đạt ý cầu hôn của Sơn Tinh, Thủy Tinh. Đoạn (3) phản ánh ý Thủy Tinh đánh Sơn Tinh để cướp Mị Nương.
- Đoạn (1) gồm 2 câu. Câu 1 quan trọng nhất, giới thiệu Mị Nương trước khi nói về ý kén rể. Đoạn (2) bao gồm 6 câu. Câu 1 là câu chủ đề quan trọng nhất, giới thiệu việc cầu hôn. Câu 2, 3, 4, 5 giới thiệu các nhân vật cầu hôn. Câu 6 đánh giá hành động cầu hôn. Đoạn (3) bao gồm 3 câu. Câu 1 là câu chủ đề quan trọng nhất, nêu ý định trả thù của Thủy Tinh. Câu 2 mô tả hành động trả thù. Câu 3 phản ánh kết quả của hành động trả thù (nhưng không thành công).
Tóm lại: Mỗi đoạn có nhiều câu, có một câu chủ đề thường đứng đầu, các câu liên kết chặt chẽ.
II. Luyện tập (trang 60 SGK)
Thực hiện theo hướng dẫn của giáo viên ở trường và ở nhà.
1. a) Đọc nhiều lần 3 đoạn văn về Sọ Dừa.
b) Đánh số câu trong từng đoạn và xác định số câu trong mỗi đoạn (đoạn 1: 5 câu, đoạn 2 : 3 câu, đoạn 3 : 5 câu).
c) Trong đoạn 1, Sọ Dừa chăn bò cho phú ông. Ý quan trọng nhất là ý: Sọ Dừa đến ở nhà phú ông. Câu 1 nêu ý chính. Câu 2 giới thiệu tóm tắt về tài năng chăn bò của Sọ Dừa. Câu 3 mô tả cách chăn bò của Sọ Dừa. Câu 4 đưa ra kết quả của việc chăn bò. Câu 5 tả cảm xúc của phú ông khi thấy Sọ Dừa chăn bò tốt. Các câu trong đoạn tuân thủ thứ tự thời gian và không thể thay đổi.
d) Đoạn 2 mô tả sự đối xử của ba chị em con phú ông với Sọ Dừa. Ý quan trọng nhất là: Ngày mùa ... Sọ Dừa: Câu 1 giải thích ý chính. Câu 2 nói về thái độ của hai chị em với Sọ Dừa. Câu 3 mô tả thái độ của cô Út với Sọ Dừa. Câu 2 và 3 so sánh để làm nổi bật tính cách của cô Út.
e) Đoạn 3 giới thiệu cô Dần. Ý quan trọng nhất là: Tính cô giống tuổi của cô còn trẻ. Câu 1 giới thiệu vẻ đẹp của cô Dần. Câu 2 miêu tả tính cách của cô Dần. Câu 3, 4, 5 minh họa tính cách của cô Dần. Các câu tuân thủ thứ tự từ tóm tắt đến chi tiết. Câu 1 không phải là câu chính nhưng vẫn cần thiết để nêu vẻ đẹp của cô. Câu 4 có vẻ dư thừa nhưng vẫn quan trọng vì nó thể hiện sự đồng cảm của khách với tính trẻ con của cô.
2. - Câu (a) sai vì đã cưỡi ngựa rồi lại nhảy lên lưng ngựa nữa.
- Câu (b) đúng.
Trong lịch sử dân tộc, Thánh Gióng là biểu tượng của sức mạnh và lòng dũng cảm phi thường.
Lạc Long Quân - vị thần của biển cả và nhân gian, người đã đem lại hòa bình và thịnh vượng cho đất nước.
Âu Cơ - hình tượng của sự hiền hậu và sắc đẹp hoàn hảo, là nguồn cảm hứng vô tận trong truyền thuyết dân gian.
Tuệ Tĩnh - nhà thuốc đại tài, đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển y học cổ truyền Việt Nam.
Để nắm vững môn Ngữ Văn 6, hãy khám phá sâu hơn về cách tưởng tượng và tái hiện cuộc gặp gỡ với nhân vật trong truyện cổ tích.