1. Bài soạn số 1
2. Bài soạn số 2
Soạn bài Tập làm văn: Mô tả lời nói và ý nghĩ của nhân vật, mẫu 1
I. Đánh giá
1. Phân tích các đoạn văn ghi lại lời nói và tâm tư của cậu bé trong truyện Người ăn xin.
Đáp án:
Các đoạn văn ghi lại lời nói và tâm tư của cậu bé trong truyện Người ăn xin.
* Các đoạn văn ghi lại tâm tư:
- Cảnh nghèo đói đã ăn sâu vào tâm hồn con người, làm xấu xí hình bóng kia đến đau đớn !
- Mình cũng chỉ mới nhận được ít nào từ ông lão.
* Đoạn văn ghi lại lời nói:
- Ông đừng trách mắng con, con không có gì để tặng ông cả.
2. Lời nói và tâm tư của cậu bé thể hiện điều gì về con người này ?
Đáp án:
Lời nói và tâm tư của cậu bé thể hiện sự giàu lòng nhân ái, biết thương người nghèo khó.
3. Sự khác biệt giữa lời nói và tâm tư của ông lão ăn xin trong hai cách kể dưới đây là gì ?
a) - Cháu ơi, cảm ơn cháu! Cháu đã làm lão vui mừng lắm. - ông lão cảm ơn bằng giọng khản đặc.
b) Bằng giọng khản đặc, ông lão bày tỏ lòng biết ơn và nói rằng như vậy là tôi đã nhận được sự giúp đỡ từ cháu.
Đáp Án:
Lời nói và suy nghĩ của ông lão ăn xin.
Cách 1: Trích dẫn trực tiếp. Dưới đây là nguyên bản lời của ông lão ăn xin. Do đó, ông xưng lão và gọi cậu bé là cháu.
Cách 2: Trích dẫn gián tiếp. Người viết, người kể sử dụng tôi, và gọi người ăn xin là ông lão.
II. BÀI TẬP
1. Xác định lời trích trực tiếp và lời trích gián tiếp trong đoạn văn sau:
Ba đứa trẻ lẻo lắt bước vào khu rừng. Do quá chăm chỉ chơi, chúng trở về muộn mất. Ba đứa bàn bạc để tìm cách thoát khỏi sự trách mắng của bố mẹ. Đứa thứ nhất quyết định nói dối rằng bị chó sói đuổi.
Đứa thứ hai nói:
- Còn tớ, tớ sẽ kể là gặp ông ngoại trong lúc đi chơi.
- Theo tớ, nên thú nhận lỗi với bố mẹ là cách tốt nhất. - Đứa thứ ba đưa ra ý kiến.
TIẾNG VIỆT 2 (1988)
Đáp Án:
- Lời trích gián tiếp: (Đứa bé thứ nhất chắc chắn nói dối là) bị chó sói đuổi.
- Lời trích trực tiếp:
+ Còn tớ, tớ sẽ nói rằng đang đi chơi thì gặp ông ngoại.
+Theo tớ, thú nhận lỗi với bố mẹ là cách tốt nhất. - Đứa thứ ba đưa ra ý kiến.
2. Đổi lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp. Vua nhìn thấy những tờ trầu rất khéo, bèn hỏi bà hàng nước xem ai đã làm tờ trầu đó. Bà lão tự tin trả lời rằng chính bà đã làm tờ trầu đấy. Vua gặng hỏi mãi, bà lão cuối cùng thú nhận rằng đó là công sức của con gái bà. Trả lời: *Câu 1: Lời dẫn gián tiếp: 'Vua nhìn thấy những tờ trầu rất khéo, bèn hỏi bà hàng nước xem ai đã làm tờ trầu đó' Chuyển thành lời dẫn trực tiếp: Vua nhìn thấy những tờ trầu rất khéo, bèn hỏi bà hàng nước: - Xin cụ cho biết ai đã làm tờ trầu này?
*Câu 2: Lời dẫn gián tiếp: Bà lão tự tin trả lời rằng chính bà đã làm tờ trầu đấy Chuyển thành lời dẫn trực tiếp: Bà lão tự tin nói: - Tâu bệ hạ, tờ trầu do chính tôi làm đấy!
*Câu 3: Lời dẫn gián tiếp: Vua gặng hỏi mãi, bà lão cuối cùng thú nhận rằng đó là công sức của con gái bà Chuyển thành lời dẫn trực tiếp: Nhà vua không tin, gặng hỏi mãi, bà lão cuối cùng thú nhận: - Thưa, đó là công sức của con gái tôi.
3. Đổi lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp - Bác thợ hỏi Hòe: - Cháu có hứng thú với nghề thợ xây không? Hòe trả lời: - Tôi rất hứng thú!
TIẾNG VIỆT 2 (1988)
* Câu 1: - Lời dẫn trực tiếp: Bác thợ hỏi Hòe: - Cháu thích nghề thợ xây không? Chuyển thành lời dẫn gián tiếp: Bác thợ hỏi Hòe liệu cháu ấy có thích làm thợ xây không?
* Câu 2: - Lời dẫn trực tiếp: Hòe đáp: - Cháu thích lắm! Chuyển thành lời dẫn gián tiếp: Hòe vui vẻ đáp rằng cháu ấy thích lắm!
Soạn bài Tập làm văn: Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật, ngắn 2
Câu 1 (trang 32 sgk Tiếng Việt 4): Tìm lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn đã cho (SGK TV4, tập 1, trang 32) Trả lời: - Lời dẫn trực tiếp: + Cậu bé nói rằng đang đi thì gặp ông ngoại. + Theo cậu bé, tốt nhất là chúng ta nhận lỗi với bố mẹ. - Lời dẫn gián tiếp: + Cậu bé thứ nhất nói dối và bị chó sói đuổi.
Câu 2 (trang 32 sgk Tiếng Việt 4): Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp (SGK TV4, tập 1, trang 32) Trả lời: Vua nhìn thấy những tờ trầu têm rất khéo, bèn hỏi bà hàng nước: - Cụ ơi! Những tờ trầu này ai làm đấy ạ! Bà lão ngay lập tức thưa: - Chính tôi làm đấy ạ! Nghe bà cụ nói như vậy, nhà vua vẫn không tin, gặng hỏi mãi. Sau cùng, bà cụ thú thật: - Trầu này do con gái lão làm đây.
Câu 3 (trang 33 sgk Tiếng Việt 4): Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp (SGK TV4, tập 1, trang 33) Trả lời: 'Bác thợ hỏi Hòe có muốn trở thành thợ xây không, Hòe trả lời rằng cậu rất thích làm thợ xây.'
"""""---HẾT""""""
Một bài học quan trọng trong Tuần 4 của SGK Tiếng Việt 4 là về đạo đức của người chính trực. Học sinh cần chuẩn bị cho bài giảng Một người chính trực, đọc trước nội dung và trả lời câu hỏi trong sách giáo trình.
Một bài học đặc sắc trong Tuần 4 của chương trình học Tiếng Việt 4, học sinh nên chuẩn bị cho bài giảng Một người chính trực, đọc trước nội dung và trả lời câu hỏi trong sách giáo trình.