Buzz
Soạn bài Tây tiến (Quang Dũng) ngắn nhất năm 2021
A. Soạn bài Tây tiến (Quang Dũng) (ngắn nhất)
Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Bố cục như trên
- Tâm trạng chủ yếu của bài thơ là nỗi nhớ, và trong toàn bộ bài thơ là sự kỷ niệm và nhớ về núi rừng cùng đoàn binh Tây Tiến
Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
* Bức tranh về thiên nhiên:
- Những điểm đến xa lạ nhưng gần gũi, nơi mà đoàn quân Tây Tiến đã đi qua (Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu)
- Màn sương phủ kín đoàn quân mệt mỏi: sương rừng mơ màng, dày đặc như che phủ hoàn toàn cả đoàn quân.
- Hình ảnh của những con đèo cao và dốc:
+ Từ những cung đường uốn khúc, hiểm trở, đồi núi hùng vĩ kết hợp với từ ngữ về những cung đường vòng quanh, gập ghềnh, đứt đoạn trong núi rừng miền Tây.
+ Nghệ thuật nhân hóa “súng nhìn trời” thể hiện tính dễ thương độc đáo của các lính Tây Tiến.
+ Từ ngữ về vô vàn dặm mở ra một thiên nhiên hùng vĩ, lộng lẫy và nguy hiểm.
- “Nhà ở đâu, Pha Luông mưa xa bờ biển”: khám phá không gian rộng lớn chìm trong cơn mưa, mưa từ nguồn suối đổ về.
- Thiên nhiên hoang dã, mãnh liệt:
+ Nghệ thuật nhân hóa: “thác gầm, cọp trêu” gợi lên sự dữ dội, hoang vu, bí ẩn và đầy nguy hiểm của núi rừng miền Tây.
+ Các từ ngữ về buổi chiều, đêm đêm mở ra những thử thách mà lính Tây Tiến phải đối mặt được so với vô vàn thời gian.
* Hình ảnh của người lính Tây Tiến
- Tính tinh nghịch, hài hước của các chàng trai Hà Nội: gục ngã, lãng quên mọi thứ, trêu đùa
- Dũng cảm, kiên định, coi thường cái chết
- Sự hòa mình đáng yêu giữa quân và dân trong cuộc kháng chiến:
Nhớ như in, Tây Tiến cơm nồi khói bay
Mai Châu mùa em thơm mùi gạo xôi
Câu 3 (trang 90 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Kỷ niệm về đêm liên hoan văn nghệ
- Chữ viết hiện ra vô cùng sinh động, đầy phép màu là nhãn hiệu của bài thơ, tái hiện lại tinh thần phấn khởi trong khoảnh khắc khai mạc đêm liên hoan văn nghệ
- Mọi thứ đều trở nên long lanh, quý phái như hoa, như ước mơ
+ Trại lán dựng tạm bỗng trở thành trại quân trang nghiêm
+ Đêm liên hoan biến thành đêm hội đuốc hoa
- Anh say mê nhìn người lính Tây Tiến khi chiêm ngưỡng vẻ đẹp của phương xa
Kìa em xiêm áo khi nào
Kèn thổi man mác nàng e ấp
- Tinh thần của người lính Tây Tiến bừng sáng, tạo ra hồn mới: Nhạc về Viên Chăn vẽ nên hồn thơ
* Kỷ niệm về chuyến đi Châu Mộc
- Những đường nét mơ hồ, hình ảnh chiều sương thấm vào tâm hồn, khơi dậy sự buồn bã và u hoài
- Hình ảnh hồn biển hiện rõ sức mạnh sáng tạo
+ có thể là hồn linh thần trong cỏ cây
+ có thể là nơi ẩn náu của linh hồn vượt biên giới
- Sát với thiên nhiên mơ hồ là hình ảnh con người trên thuyền mộc như những bông hoa lững thững
Câu 4 (trang 90 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
* Ngoại hình và dáng vẻ
- Ngoại hình: không mọc tóc, trang phục quân xanh như lá cây hình ảnh sống động, chân thực đến tận cùng
- Tính cách mạnh mẽ, kiêu hãnh
+ cách nói thẳng thắn, không che giấu
+ màu quân phục xanh lá cây: biểu tượng cho sức mạnh, biến màu bệnh tật thành màu bảo vệ
+ hình ảnh hùng dũng như hổ báo thể hiện sự mạnh mẽ, dũng mãnh
* Hoài bão vĩ đại, ước mơ tươi đẹp
- Khao khát một tương lai vĩ đại
+ Ánh mắt tỏa sáng với ước mơ vượt biên giới: mong muốn đạt được danh vọng, tiêu diệt kẻ thù
+ thể hiện sự hào hùng của lính Tây Tiến
- Giấc mơ đẹp: Hình ảnh Hà Nội lung linh trong giấc mơ
+ giấc mơ sang trọng, lịch lãm, gợi nhớ về vẻ đẹp của thủ đô
+ thể hiện vẻ đẹp kiêu sa, lãng mạn của người lính Tây Tiến
* Lý tưởng sống cao cả, tinh thần cao đẹp
- Dọc bờ biên cương xa xôi, nơi rải rác những nấm mồ cô đơn, hình ảnh đau thương của chiến trường được khắc họa trong thơ
- Trước thực tế ấy, các chiến sĩ vẫn kiên định, không nao lòng, không chùn bước, quyết tâm hiến dâng cuộc đời cho đất nước
- Tinh thần thơ hùng tráng và bi thương xen lẫn
* Hình ảnh sự hy sinh bi thương
- Sự hi sinh bi thương đầy đủ, các anh trở về với bộ quân phục rách nát, thể hiện sự chân thực trong thơ
- Sự hy sinh bi thương mà không hề do dự:
+ diễn đạt một cách tinh tế thông qua hình ảnh chiếc áo bào thay cho chiếu
+ diễn đạt một cách khéo léo về việc trở về quê hương
+ Âm thanh rền vang tiễn biệt người lính Tây Tiến bên dòng sông Mã như làn nhạc của núi non dành cho những anh hùng
Câu 5 (trang 90 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- 'Thăm thẳm, không lời hẹn, một lần chia xa' miêu tả sự nhớ nhung, lời thề bền chặt: rời đi mà không hẹn ngày trở lại
- Nỗi đau lòng, nhớ nhung về những ngày đã trải qua trong quá khứ chiến đấu
- 'Tây Tiến mùa xuân kia': thời điểm của sự hào hùng, lãng mạn đã qua
- 'Hồn trở về Sầm Nứa không thể quay lại': nhà thơ dành hết tình cảm, trái tim cho Tây Tiến và cho quá khứ hùng vĩ
→ Nỗi nhớ về Tây Tiến như một minh chứng cho sức sống mãnh liệt của kí ức, những ngày tháng đầy bi thương và hào hùng.
Luyện tập
1. Kỹ thuật viết trong bài thơ là kỹ thuật viết lãng mạn
- So sánh
+ Đồng chí
• Sử dụng kỹ thuật viết mô tả thực tế để làm nổi bật vẻ đẹp giản dị, chân chất của những anh lính đến từ vùng quê nghèo
• Chi tiết mô tả về hình tượng của người lính được thể hiện rất chân thực, giống với thực tế, họ luôn chung tình yêu nước nên chia sẻ cùng nhau mọi gian khổ trong cuộc sống quân đội
+ Tây Tiến
• Tái hiện hình ảnh của vùng Tây Bắc hoang sơ, dữ dội nhưng đồng thời mang đến một vẻ đẹp mơ mộng
• Tập trung vào những đặc điểm độc đáo, khác biệt để làm nổi bật sự hào hoa, kiêu hãnh của các chiến binh
2. Chân dung của người lính Tây Tiến vừa hào hùng lại vừa hào hoa
- Vẻ đẹp hào hùng:
+ Mặc dù gặp phải gian khó, thiếu thốn có thể làm suy sụp, làm hao mòn dáng vẻ bên ngoài nhưng họ không bao giờ đầu hàng trước khí phách
+ Dù trong hoàn cảnh khó khăn, họ vẫn luôn hướng về những điều tốt đẹp, lãng mạn
+ Dù trải qua cái chết bi thương, họ không hề chịu ảnh hưởng tiêu cực, ngược lại, vẫn kiên cường, lãng mạn
+ Đề cập đến sự hào hùng của cái chết: áo bào, trở về đất mẹ, tiếng gầm sông Mã
- Vẻ đẹp kiêu hãnh
+ Tâm hồn lãng mạn, sâu lắng của nhà thơ trước vẻ đẹp của đất trời xa xôi:
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói; Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi;...
+ Giấc mơ đẹp: Đêm mơ về Hà Nội dáng kiều thơ
B. Tác giả
- Tên: Quang Dũng (1921-1988)
- Quê quán: Hà Tây, nay là phần của Hà Nội
- Sự nghiệp văn học và kháng chiến
+ Ông học tại Hà Nội đến trình độ Trung học. Sau Cách mạng Tháng Tám, ông tham gia vào quân đội
+ Từ năm 1954, ông là Biên tập viên cho Nhà xuất bản Văn học
- Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài: viết văn, thơ, vẽ tranh và soạn nhạc
- Phong cách nghệ thuật: Tâm hồn thơ phóng khoáng, giàu lòng hảo tâm, lãng mạn, tài hoa – đặc biệt là khi ông viết về người lính Tây Tiến của mình
- Các tác phẩm chính: Mây trên đầu (thơ, 1986), Tuyển tập thơ văn của Quang Dũng (1988)
C. Các Tác Phẩm
- Nguồn gốc và bối cảnh sáng tác: - Tây Tiến là tên của trung đoàn Tây Tiến, thành lập vào năm 1947:
+ Nhiệm vụ hợp tác với quân đội Lào, bảo vệ biên giới Việt Lào
+ Phạm vi hoạt động rộng lớn: Hòa Bình, Sơn La, Thanh Hóa, Sầm Nứa
+ Lính Tây Tiến chủ yếu là người Hà Nội, trẻ trung, yêu nước
- Năm 1947, Quang Dũng tham gia đội quân Tây Tiến, đảm nhận vai trò đại đội trưởng
- Cuối năm 1948, Quang Dũng chuyển sang đơn vị mới, nhớ về đơn vị cũ, ông đã sáng tác bài thơ tại Phù Lưu Chanh (Hà Tây)
- Bản gốc của bài thơ mang tựa đề “Nhớ Tây Tiến”. Đến năm 1957, khi tái bản, từ “nhớ” đã được loại bỏ, và bài thơ được đăng trong tập “Mây đầu ô”
- Thể loại: Thơ
- Phương thức diễn đạt: Biểu cảm
- Cấu trúc:
+ Phần 1 (14 dòng đầu): Miêu tả về cảnh vật thiên nhiên ở miền Tây và những chặng đường khó khăn của quân đội Tây Tiến
+ Phần 2 (8 dòng tiếp theo): Hồi tưởng về những khoảnh khắc đẹp về mối quan hệ giữa quân dân trong đêm hội và hình ảnh mộng mơ của sông nước miền Tây
+ Phần 3 (8 dòng tiếp theo): Sự miêu tả về những đặc điểm của người lính Tây Tiến
+ Phần 4 (phần còn lại): Lời thề cam kết với Tây Tiến và miền Tây
- Giá trị nội dung: Với cảm hứng lãng mạn và tài năng văn chương, Quang Dũng đã thành công trong việc mô tả hình ảnh của người lính Tây Tiến trên nền thiên nhiên hoang vu, hùng vĩ và đẹp mắt của miền Tây. Hình ảnh người lính Tây Tiến được vẽ nên với vẻ đẹp bi tráng và lãng mạn.
- Giá trị nghệ thuật:
+ Cảm hứng và kỹ thuật viết lãng mạn
+ Sử dụng từ ngữ đa dạng: từ địa danh, từ hình tượng, từ Hán Việt..
+ Kết hợp giữa âm nhạc và hội hoạ
Soạn bài Tây Tiến (Chân trời sáng tạo):
