Soạn bài Thần Trụ trời (Thần thoại Việt Nam), Môn Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều

Soạn bài Thực hành đọc hiểu: Thần Trụ trời (Thần thoại Việt Nam), Môn Ngữ văn lớp 10 - Cánh Diều

Soạn bài thần Trụ trời môn Ngữ văn lớp 10 - Cánh Diều

I. Chuẩn bị

1. Nghiên cứu thêm về truyện thần thoại Việt Nam từ các nguồn đa dạng; chọn lọc và ghi chú lại một số thông tin quan trọng về truyện thần thoại Việt Nam.

Phản hồi:

- Một số thông tin quan trọng về truyện thần thoại Việt Nam:

+ Thần thoại là những câu chuyện kỳ ảo, mơ hồ về các vị thần, nhân vật anh hùng, và nhân vật sáng tạo văn hóa, phản ánh cách nhìn và lý giải của con người thời cổ đại về thế giới tự nhiên và xã hội.

+ Dựa theo chủ đề, thần thoại có thể được phân thành hai loại: thần thoại về nguồn gốc vũ trụ, muôn loài (thần thoại suy nguyên) và thần thoại về việc chinh phục thiên nhiên, sáng tạo văn hóa (thần thoại sáng tạo).

+ Cốt truyện: cốt truyện đơn giản.

+ Nhân vật chính trong thần thoại thường là các vị thần hoặc những con người có nguồn gốc siêu nhiên, có sức mạnh phi thường nên thường được mô tả với hình dạng khổng lồ hoặc sức mạnh siêu phàm.

+ Nhiệm vụ của nhân vật trong thần thoại là giải thích, diễn giải các hiện tượng tự nhiên và xã hội, thể hiện niềm tin sâu sắc của con người cổ đại và khát vọng tinh thần vĩnh cửu của nhân loại.

+ Không gian trong thần thoại là vũ trụ to lớn.

+ Thời gian mơ hồ, không rõ ràng.

2. Em đã đọc truyện thần thoại nào của Việt Nam chưa? Hãy nhớ lại để có thể chia sẻ trước lớp.

Trả lời:

- Em đã từng đọc câu chuyện thần thoại 'Sự tích Mười hai bà mụ' của Việt Nam.

- Trong câu chuyện, mười hai bà mụ được giao phó trách nhiệm làm lại cơ thể cho một người khi họ được hình thành từ lệnh đầu thai. Mỗi bà mụ đảm nhận một công việc riêng, như nặn chân, nặn tay, dạy nói cười, dạy về sinh thực khí, và nhiều công việc khác. Các bà dạy cho con người biết cười từ khi còn nhỏ.

II. Đọc hiểu

1. Tập trung vào bối cảnh khi thần hiện diện.

- Thời gian: không xác định rõ ràng.

- Không gian: Bầu trời chỉ là một cảnh tượng hỗn loạn, u ám và lạnh lẽo.

2. Thần làm những việc gì?

- Hành động của Thần Trụ trời:

+ Thần đứng dậy, đội đầu làm trời, tay đào đất, đá; xây dựng một cột vững chãi, to lớn để chống lại trời.

+ Phá hủy cột đá, ném đất và đá rải rác khắp mọi nơi.

3. Mục đích giải thích của người kể được thể hiện ở những chi tiết nào?

- Mục đích giải thích của người kể thể hiện ở những chi tiết:

+ 'Khi trời đã đạt đến độ cao cần và đã cứng lại, không biết vì sao thần lại phá hủy cột đá'.

+ 'Thần ném vung đá và đất rải rác khắp mọi nơi'.

=> Mục tiêu: Giải thích cách đất và trời phân chia, tạo nên các địa hình đa dạng như núi, đồi, cao nguyên, sông, biển.

Soạn bài về Thần Trụ trời (Thần thoại Việt Nam), cho lớp 10 môn Ngữ văn, với chủ đề là Cánh Diều

III. Đáp án câu hỏi

1. Liệt kê các sự kiện quan trọng do thần Trụ trời thực hiện. Sự kiện nào làm sáng tỏ ý nghĩa của tên bài Thần Trụ trời?

- Các sự kiện quan trọng mà thần Trụ trời đã thực hiện:

+ Sử dụng đầu để chạm vào trời, dùng tay để đào đất đá xây thành những cột cao.

+ Phá vỡ những cột, tung đất đá đi khắp nơi.

- Sự kiện đặc biệt liên quan đến ý nghĩa của tên bài là: thần Trụ trời sử dụng đầu để tiếp xúc với trời, dùng tay để đào đất đá xây thành những cột cao.

Trong văn bản này, tưởng tượng của nhân dân được mô tả một cách sâu sắc qua những hình ảnh kỳ bí và hoang đường.

Một số chi tiết trong văn bản cho thấy sức sáng tạo vô biên của tâm hồn nhân dân.

'Ông thần với thân hình vô cùng to lớn, từ đỉnh này sang đỉnh kia một cách mạnh mẽ, vẻ mặt đầy uy nghi.'

'Thần thú trong bóng tối vô hình, tạo ra sự hỗn loạn và bí ẩn, một phút đứng yên, một phút đào đất xây cột chống trời.'

'Khi bầu trời đã cao và khô cứng, thần bất ngờ phá hủy cột đá. Đá và đất văng tung tóe khắp nơi'

Nhân dân sáng tạo bằng trí tưởng tượng để giải thích những hiện tượng tự nhiên khó hiểu.

Truyện 'Thần Trụ trời' giải thích về việc hình thành của trời, đất và các địa hình đa dạng.

Nó khám phá sự xuất hiện của núi, cao nguyên, đồng bằng và biển cả, cũng như di tích đặc biệt như Cột chống trời và núi Không Lộ.

- Đối chiếu với các câu chuyện dân gian đã học ở lớp 6:

+ Tương đồng: đều chứa đựng yếu tố tưởng tượng và kỳ diệu.

=> Thể hiện sự phong phú của trí tưởng tượng trong văn hóa dân gian.

+ Khác biệt:

Vẽ hoặc diễn đạt về hình ảnh thần Trụ trời theo tưởng tượng của bạn.

Học sinh được khuyến khích sáng tạo dựa trên tưởng tượng cá nhân.

Gợi ý:

Theo tưởng tượng của bạn, thần Trụ trời là một vị thần to lớn với sức mạnh phi thường. Trong một môi trường hỗn loạn, với thân hình khổng lồ và sức mạnh không tưởng, thần đã tạo ra bức tranh của đất trời. Sau khi sự sắp xếp hoàn chỉnh, thần đánh đổ cột và ném đất, đá ra khắp nơi, tạo ra các địa hình đa dạng trên hành tinh, như núi, đồi, cao nguyên, sông và biển.

Trong phần kết, truyện đề cập đến bảy ông thần liên quan đến việc giải thích nguồn gốc các hiện tượng tự nhiên. Theo ý tưởng của bạn, còn có thêm ông thần nào không? Ông thần đó tên là gì?

Trả lời:

- Dựa trên tưởng tượng của bạn, ngoài các ông thần đã được đề cập trong phần kết, có thể có thêm ông thần khác như thần Sương mù, thần Đất đai, hoặc thần Rừng rậm.

Thần Trụ trời là một phần của thần thoại nguồn gốc, mô tả về sự ra đời của vũ trụ và mọi sự sống. Sau khi đọc, điều gì khiến bạn ấn tượng và yêu thích truyện? Chúc bạn học tốt và đạt thành công cao trong học tập!

Các bài mẫu văn lớp 10 khác:
- Tác phẩm Ra-ma kết án (Trích sử thi Ra-ma-ya-na, Van-mi-ki), Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều
- Bài tập thực hành tiếng Việt số 1, Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều