Soạn bài Tháng Giêng, trái tim mơ về trăng non rét ngọt (trích, Vũ Bằng) ngắn gọn, Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt (trích, Vũ Bằng), Ngữ văn lớp 7 - Kết nối tri thức với cuộc sống

Soạn bài Tháng Giêng, hồn xuân mơ về trăng non ngọt ngào SGK Ngữ văn 7

I. Trước khi đọc

1. Có những tác phẩm nghệ thuật nào tuyệt vời về mùa xuân? Hãy chia sẻ với bạn bè.
Học sinh chia sẻ quan điểm cá nhân.
Gợi ý: Một số bài hát về mùa xuân: 'Ước nguyện đầu xuân' - Hoàng Trang, 'Xuân đã về' - Minh Kỳ, 'Đón xuân' - Phạm Đình Chương, 'Điệp khúc mùa xuân' - Quốc Dũng.
2. Điều gì làm cho em thích thú nhất khi mùa xuân đến?
Học sinh chia sẻ quan điểm cá nhân.
Gợi ý: Mỗi khi xuân về là dấu hiệu của Tết sắp đến. Bố mẹ mua quần áo mới cho em và cả gia đình đều háo hức về quê thăm họ hàng.

II. Đọc văn bản

1. Kết nối: Tất cả mọi người có thực sự yêu mến mùa xuân không?
Trong bài tùy bút 'Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt', theo quan điểm của tác giả, 'tất cả mọi người đều yêu mến mùa xuân'.

2. Hình dung: Cảnh đẹp khi cây cỏ bắt đầu mùa xuân.
- Những loài cây chuẩn bị trổ lá, đơm hoa: mai, đào, mận.
=> Hình ảnh cây cỏ bắt đầu nảy mầm, héo rũ đưa ta vào bức tranh thiên nhiên tươi đẹp của mùa xuân.

3. Hình dung: Bản sắc mùa xuân miền Bắc.
Bản sắc của mùa xuân ở miền Bắc: những cơn mưa riêu riêu nhẹ nhàng, cùng gió lạnh, âm nhạc nhạn kêu lạch cạch trong đêm xanh, và tiếng trống chèo vọng qua thôn xóm xa xa, hòa quyện với hát huế tình của cô gái đẹp như tranh thơ mộng.

4. Theo dõi: Tận hưởng những cảm xúc của tác giả trong mùa xuân.
Cảm xúc của tác giả trong mùa xuân: 'âm nhạc tràn đầy, tim như hòa mình vào sự sống', 'nhịp tim như trẻ lại và đập mạnh hơn', 'muốn sống, muốn yêu thương thật sự', 'cảm nhận như có vô số bông hoa nở, bướm trắng tung bay mừng đón lễ hội thiên nhiên'.
=> Tác giả thể hiện lòng hân hoan, mong chờ và tình yêu thiên nhiên, quê hương sâu sắc.

5. Hình dung: Bức tranh mùa xuân tuyệt vời sau rằm tháng Giêng.
- Bức tranh mùa xuân tuyệt vời sau rằm tháng Giêng:
+ đào hơi phai, nhưng nhụy vẫn tràn đầy sức sống
+ cỏ không mướt nhưng lại nức mùi hương ngọt ngào
+ trời quên mưa, thay vào đó là những giọt nước mùa xuân dịu dàng
+ nền trời trong xanh như ngọc bích
+ sáng tinh khôi, những đám mây xanh bên kia bầu trời
+ trên giàn hoa lí, những chú ong siêng năng đã rời tổ tìm những bông hoa nở đẹp nhất
+ khoảng tám, chín giờ sáng, trên bầu trời là những tia nắng vàng rực rỡ như cánh ve con mới nở.
=> Không gian mùa xuân hiện lên với sự chuyển động rõ rệt, đặc trưng của mùa xuân.

6. Hình dung: Bức tranh đêm trăng tháng Giêng huyền bí.
Tranh đêm trăng tháng Giêng: 'đêm thanh, trời sáng tỏ như ngọc, khoảnh khắc mười giờ tối trăng lên cao ngút ngàn'.
=> Bức tranh đêm trăng tháng Giêng rực rỡ, bí ẩn, phản ánh tình yêu thiên nhiên của tác giả.

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt (trích, Vũ Bằng), bài soạn Ngữ văn lớp 7 ngắn gọn, Kết nối tri thức với cuộc sống

III. Sau khi đọc

1. Dấu ấn cảm xúc của tác giả qua hồi ức về không gian. Khám phá những đặc điểm của mùa xuân ở Hà Nội (đầu tháng Giêng và sau rằm tháng Giêng) và không gian gia đình được tả chi tiết.
- Bức tranh đặc trưng đầu tháng Giêng:
+ '... mưa nhẹ, gió se lạnh, tiếng nhạn reo vang trong đêm tối, tiếng trống chèo xa xa, cùng giai điệu hòa nhạc của cô gái xinh đẹp như tranh thơ mộng...'.
+ 'đường phố không còn ướt át mà lại mang hơi lạnh của cái rét ngọt ngào'.
- Bức tranh đặc trưng sau rằm tháng Giêng:
+ '... đào nở hơi phai nhưng nhụy vẫn tỏa sáng'.
+ '... cỏ không mướt như thường ngày, nhưng lại tràn ngập hương thơm ngọt ngào'.
+ 'Thường thường vào khoảnh khắc đó, trời đã sáng tỏ, mưa xuân thay thế cho mưa phùn, không gian trở nên trong lành như màu nước biển trong xanh'.
+ '... những vệt xanh hiện lên trên bầu trời'.
+ 'trên cây hoa lí, đàn ong chăm chỉ đã rời tổ để tìm những bông hoa tươi tắn nhất'.
+ 'Chừng tám, chín giờ sáng, trên bầu trời là những tia nắng vàng rực rỡ như cánh ve con mới nở.'.

2. Trong se lạnh đầu xuân, bản năng sống của tự nhiên và con người bừng tỉnh thế nào?
- Sức sống của tự nhiên:
+ 'nhựa sống nhảy múa trong cành mai, đào, mận tươi tắn'.
+ 'đồi núi thức tỉnh, sông hồ hồi hộp'.
+ 'sông trong veo, núi phủ lên mình tấm áo màu tím'.
+ 'máu của loài nai hồi sinh'.
+ 'mầm non cây cỏ hồi sinh thành lá nhỏ xinh tươi, cặp uyên ương tình tứ giữa bản năng mọc trổ'.
+ 'các sinh linh khác như chim, bò, chó lại xuất hiện, sôi động tìm thức ăn'.
- Sức sống của con người:
+ 'tự nhiên nảy lên trong từng người'.
+ 'trái tim như trẻ trung hơn, đập mạnh hơn vào những ngày đầu đông lạnh lẽo'.
+ 'tình yêu thương thực sự lại được sống dậy, hứng khởi về cuộc sống'.
+ 'mong muốn được yêu thương, trở về nhà thấy niềm vui bình thường quen thuộc'.
+ 'trong lòng cảm nhận nhiều đến vẻ đẹp của mùa xuân, như không biết bao hoa nở, bướm hòa mình vào liên hoan tràn đầy sắc màu'.

3. Hãy chia sẻ ý kiến của em về cách tác giả mô tả cảm xúc của mình khi mùa xuân đến.
Nhà văn thể hiện cảm xúc với mùa xuân qua từng chi tiết hình ảnh, bày tỏ trực tiếp qua các từ ngữ như 'Mùa xuân của tôi', 'tôi yêu', 'thèm khát yêu thương', 'muốn yêu thương', 'thấy yêu thương'.
=> Cách diễn đạt này làm nổi bật tính nhạy cảm, sự quan sát tinh tế và tình yêu thiên nhiên của tác giả.

4. Tác giả đã phát triển bài tùy bút bằng cách giữ mạch chủ đề về mùa xuân từ khẳng định 'ai cũng chuộng mùa xuân' như thế nào?
Tác giả đã phát triển chủ đề về mùa xuân bắt đầu từ 'ai cũng chuộng mùa xuân':
- Khẳng định mạnh mẽ về 'ai cũng chuộng mùa xuân'.
- Cảm nhận về sức sống của tự nhiên và con người đầu tháng Giêng.
- Miêu tả về bản chất tươi sáng và cuộc sống thanh bình hàng ngày trong rằm tháng Giêng.
- Trải nghiệm đêm trăng cuối cùng của tháng Giêng.
5. Trong đoạn trích, khi nhắc về mùa xuân, tác giả sử dụng các cụm từ như 'mùa xuân của tôi', 'mùa xuân thần thánh của tôi', 'mùa xuân của Hà Nội thân yêu'. Cách diễn đạt này truyền đạt điều gì về cuộc sống và tình cảm sâu sắc của người viết?
- 'mùa xuân của tôi': thể hiện sự gắn kết và thân thuộc.
- 'mùa xuân thần thánh của tôi': thể hiện sự trân trọng, thiêng liêng.
- 'mùa xuân của Hà Nội thân yêu': thể hiện tình cảm lưu luyến, hồi ức với quê hương thân yêu.
=> Những cách diễn đạt này khiến người đọc cảm nhận được sự nhớ nhung, sự gần gũi của tác giả với quê nhà.

6. Chọn một đoạn văn thể hiện lời văn của bài tùy bút như là cuộc trò chuyện tâm tình. Điều này ảnh hưởng như thế nào đến cảm nhận của độc giả?
- Đoạn văn 'Ồ, mùa xuân thần thánh của tôi, nó làm con người muốn điên lên'.
=> Đoạn văn khiến độc giả cảm nhận được sự gần gũi, chân thành, giống như một cuộc trò chuyện tận tâm, tạo nên sự gần gũi hơn giữa tác giả và độc giả.

IV. Kết nối với việc đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) chia sẻ cảm nhận về vẻ đẹp của mùa xuân.
Mùa đông đã trôi qua, thay vào đó là bức tranh mùa xuân rực rỡ. Không khí ấm áp, dễ chịu làm tim mỗi người thổn thức. Mưa xuân nhẹ nhàng rơi, làm tươi mới không gian xung quanh. Cây cỏ bắt đầu mọc chồi, toả hương thơm dịu ngát khắp nơi. Những đàn én hòa mình vào không gian xanh biếc, âm nhạc của thiên nhiên đưa ta đến với không gian bình yên và hạnh phúc. Mùa xuân là thời điểm mà tình yêu thương và niềm vui lan tỏa, làm cho trái tim mỗi người đều ấm áp hơn.

Đọc đoạn văn này, ta không khỏi ngưỡng mộ tài năng sáng tạo và sự tinh tế trong quan sát của tác giả Vũ Bằng khi mô tả về mùa xuân. Đồng thời, em có thể tham khảo các bài soạn khác của Mytour để cảm nhận sâu sắc hơn về văn xuôi lớp 7, như:
- Soạn bài Văn ngắn Đời người (Huy Tuấn), Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống
- Soạn bài Cô bé và chiếc đèn (Hồ Biểu Chanh), Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống