Soạn bài Thiên nhiên và con người trong truyện Đất rừng phương Nam, sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 7 tập 1 Cánh diều - phân tích chi tiết

Nội dung chính

Chuẩn bị 1

Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chủ đề của văn bản là gì? Văn bản thể hiện rõ về vấn đề đó như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và chú ý tới chủ đề của văn bản

Lời giải chi tiết:

- Văn bản tập trung vào vấn đề tranh luận về mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người trong câu chuyện Đất rừng phương Nam

- Chủ đề đã được thể hiện rõ về vấn đề 'thiên nhiên' và 'con người' trong truyện Đất rừng phương Nam

Chuẩn bị 2

Câu 2 (trang 84, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Mục đích của văn bản là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản

Lời giải chi tiết:

Mục đích của văn bản là tranh luận về mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người trong câu chuyện Đất rừng phương Nam

Chuẩn bị 3

Câu 3 (trang 84, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Các ý kiến, lý lẽ và bằng chứng phục vụ cho mục đích của văn bản như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản

Lời giải chi tiết:

Các ý kiến, lý lẽ và bằng chứng phục vụ cho mục đích của văn bản rất rõ ràng và trình bày mạch lạc.

- Ý kiến tổng quát về câu chuyện Đất rừng phương Nam

- Ý kiến nhỏ 1: Thiên nhiên hùng vĩ, đa dạng, đầy sức sống

- Ý kiến nhỏ 2: Con người miền Nam với những nét sắc sảo lạ lùng

Chuẩn bị 4

Câu 4 (trang 84, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Trước khi đọc văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam”; tìm hiểu thêm về các bài viết liên quan đến tác phẩm Đất rừng phương Nam (Đoàn Giỏi)

Phương pháp giải:

Nghiên cứu sách báo, Internet

Lời giải chi tiết:

Những đặc điểm đặc sắc của tiểu thuyết Đất Rừng Phương Nam

Thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ

Bạn còn nhớ đoạn trích Đất Rừng Phương Nam từ những quyển sách văn học ngày xưa không? Thông qua bút pháp của Đoàn Giỏi, thiên nhiên miền Nam sôi động và hấp dẫn đến mức khó mô tả. Khu rừng trước mắt cao vút, với các dòng nước len lỏi mênh mông, nơi rừng núi đầy nắng và sự sống đa dạng, cùng với mùi đất ẩm và các loài vật hung dữ như không thuộc về thế gian này.

“Khi tiến gần hướng Cà Mau, sông và kênh trở nên phức tạp như một mạng nhện. Trên trời là xanh, dưới nước cũng xanh, xung quanh chỉ thấy một màu xanh lá cây. Âm thanh vô tận của rừng xanh mọi mùa, cùng với tiếng sóng từ biển Đông và vịnh Thái Lan không ngừng vang vọng trong gió muối - âm thanh đơn điệu ấy làm ru mắt ngủ, làm mờ đi khả năng phân biệt của mắt người trước hình ảnh xanh đơn điệu.” 

Tôi đã nhận ra. Rễ cây vươn lên trông giống như những con rắn đang cuộn tròn nhau dưới nước, đầu chúng bị che khuất bởi nước và phần còn lại của chúng vẫn mắc ở bên trên mặt đất.

Một tiếng tiu… u… ụt đột ngột vang lên, vang rền trong khu rừng. Con chim ụt to tướng, lông rậm rạp, từ bóng tối lao về phía chúng tôi, với cánh gió mở ra mùi tanh, bốc mùi và thú vị. Tiếng “u… u… ụt” của con chim đêm kinh hãi vang vọng trên mặt nước như theo sau chúng tôi, khiến chiếc xuồng trôi nhanh như con sợi vậy.”

(Trích Đất Rừng Phương Nam)

Con người miền Nam thân thiện, nhiệt huyết

Bức tranh Đất Rừng Phương Nam sẽ không hoàn chỉnh nếu không nhắc đến những con người chân thành, hào sảng. Có lão Ba Ngù vui vẻ nhưng cũng có thể nghiêm túc bất cứ lúc nào, cậu bé An sắc sảo, thông minh và có khả năng phán đoán. Có dì Tư hiền lành, chân thành, sẵn lòng bảo vệ đứa trẻ lạc hoặc gia đình của thằng Cò đã chấp nhận An như con nuôi.

Ở mọi nơi cũng có những con người như vậy. Nhưng con người và dân quân Nam Bộ luôn làm cho chúng ta ấm lòng bởi tính khẳng khái, lòng yêu nước và trung thành với dân tộc.

Con người và thiên nhiên trong Đất Rừng Phương Nam đã cùng tồn tại để tạo ra một truyền thuyết anh hùng về một dân tộc mạnh mẽ, kiên cường.

(Nguồn: revisach.com)

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Phần mở đầu tóm tắt những đặc điểm nào của truyện Đất rừng phương Nam?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, xác định nội dung phần mở đầu

Lời giải chi tiết:

Phần mở đầu tóm tắt rằng Đất Rừng Phương Nam là một tác phẩm với cấu trúc câu chuyện theo kiểu truyền thống, không gian và thời gian phức tạp, nhân vật được phân biệt rõ ràng về tính cách.

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Ở đoạn mở đầu phần 2, tác giả đề cập đến ưu điểm nào của nhà văn Đoàn Giỏi?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, xác định nội dung phần mở đầu phần 2

Lời giải chi tiết:

Ở đoạn mở đầu phần 2, tác giả nói về ưu điểm của nhà văn Đoàn Giỏi là sự hiểu biết và trải nghiệm phong phú, ông từng viết một loạt sách về động vật trong rừng và biển

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 85, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Những dòng chữ in nghiêng ở đoạn này đến từ tác phẩm của ai?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, xác định nội dung phần mở đầu phần 2 để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Những dòng chữ in nghiêng ở đoạn này là trích từ tác phẩm của Đoàn Giỏi

Đọc hiểu 4

Câu 4 (trang 85, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Đoạn mở đầu phần 3 nhấn mạnh về nội dung chính của phần này là gì?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, xác định nội dung phần mở đầu phần 3 để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Đoạn mở đầu phần 3 nhấn mạnh về nội dung chính là về con người miền Nam trong tác phẩm của Đoàn Giỏi

Đọc hiểu 5

Câu 5 (trang 85, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Trong phần 3 này, những nhân vật được đề cập bao gồm: dì Tư Béo, lão Ba Ngù, ông Hai bán rắn, chú Võ Tòng

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, ghi chú lại các nhân vật được nhắc đến trong phần 3

Lời giải chi tiết:

Trong phần 3, tác giả đã đề cập đến một số nhân vật như dì Tư Béo, lão Ba Ngù, ông Hai bán rắn, và chú Võ Tòng.

Đọc hiểu 6

Câu 6 (trang 87, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Câu nào tổng kết lại đánh giá về truyện Đất rừng phương Nam?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, xác định câu tổng kết lại đánh giá

Lời giải chi tiết:

Câu tổng kết đánh giá về truyện Đất rừng phương Nam là: Tóm lại, truyện Đất rừng phương Nam đã lưu lại một phần tinh hoa của lòng đất và tâm hồn dân tộc trong vùng Cửu Long Giang.

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 87, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam” thảo luận về điều gì? Mối liên hệ giữa tiêu đề và nội dung của văn bản là gì?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, nhận biết vấn đề được thảo luận

Lời giải chi tiết:

Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam” thảo luận về sự tượng trưng của thiên nhiên và con người trong tác phẩm Đất rừng phương Nam. Tiêu đề của văn bản đã phản ánh đúng mối liên hệ giữa thiên nhiên và con người trong truyện.

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 87, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Hãy dẫn ra một số ví dụ về lí lẽ và các bằng chứng được tác giả nêu lên trong bài viết. Tham khảo mẫu sau:

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, tìm kiếm lí lẽ và dẫn chứng

Lời giải chi tiết:

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 87, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Trong phần 3, tác giả đã so sánh hai nhân vật: ông Hai bán rắn và chủ Võ Tòng. Dựa vào văn bản, hãy chỉ ra điểm tương đồng và khác biệt giữa họ.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, xác định điểm tương đồng và khác biệt

Lời giải chi tiết:

* Điểm tương đồng:

- Cả hai đều làm công nhân thuê, sống vất vả dưới bàn tay áp bức của địa chủ.

- Đều bị địa chủ lợi dụng, mất công, mất vợ, mất con.

- Cả hai đều đấu tranh với bọn địa chủ và bị bắt vào tù.

* Điểm khác biệt:

- Ông Hai bán rắn:

+ Trốn thoát, lấy vợ và trốn vào rừng U Minh.

+ Gương mặt sáng sủa, làn da như da trẻ em, tự tin và phóng khoáng.

+ Tự do và tự lập.

- Chủ Võ Tòng:

+ Bị bắt tại nhà, gia đình tan nát, vợ con chết.

+ Trở về sau khi ra tù, sống cùng con nhỏ của địa chủ.

+ Không hề trả thù, quyết định sống cuộc sống đơn giản trong rừng.

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 87, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Theo em, mục đích chính của văn bản nghị luận trên là gì? Nội dung của các phần trong văn bản đã làm rõ được mục đích ấy như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, xác định mục đích chính

Lời giải chi tiết:

Mục đích chính của văn bản là làm rõ đẹp của thiên nhiên và con người trong tác phẩm Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi.

Nội dung các phần đã liên kết, làm rõ cho ý kiến trên, giúp tác giả thực hiện được mục đích nghị luận

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 87, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Bài nghị luận này giúp bạn hiểu sâu hơn về đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng (trích từ truyện Đất rừng phương Nam) đã học ở Bài 1 là gì?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, nhớ lại nội dung của bài 2 để trả lời

Lời giải chi tiết:

Bài nghị luận này giúp bạn hiểu thêm về nghệ thuật viết truyện đặc sắc và vẻ đẹp của đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng đã được học ở Bài 1.

CH cuối bài 6

Câu 6 (trang 87, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam' đã giúp bạn hiểu về văn học mở rộng kiến thức về con người và thế giới xung quanh ra sao?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, nêu ý kiến của bạn

Lời giải chi tiết:

Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam' đã giúp bạn hiểu về văn học mở rộng kiến thức về con người và thế giới xung quanh như thế nào? Qua việc phân tích và làm rõ nghệ thuật kể chuyện, xây dựng nhân vật của Đoàn Giỏi, tác giả Bùi Hồng đã làm cho người đọc thấy được sự phong phú và sâu sắc của Đoàn Giỏi về thiên nhiên, các loài vật và con người tại vùng Cửu Long sông nước. Đọc tác phẩm của Đoàn Giỏi, bạn đọc cũng được mở rộng hiểu biết về thiên nhiên và con người ở đây.