1. Tổng quan về tác giả và tác phẩm
1.1. Tác giả
- Anh Thơ (1921 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, sinh tại thị trấn Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, thuộc gia đình công chức nhỏ, quê gốc ở thị xã Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang.
- Anh Thơ nổi bật với những bài thơ về cảnh đẹp nông thôn, mang đến cảm nhận sâu sắc về không khí và nhịp sống của đồng quê miền Bắc. Bà là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của thơ Việt Nam hiện đại.
- Các tác phẩm chính: Bức tranh quê (thơ – 1941), Kể chuyện Vũ Lăng (truyện thơ – 1957), Từ bến sông Thương (hồi ký – 1986), Tuyển tập Anh Thơ (1986).
1.2. Tác phẩm
Bài thơ Chiều xuân nằm trong tập thơ đầu tay của Anh Thơ, Bức tranh quê. Bố cục của bài thơ gồm 3 phần:
- Phần 1 (khổ 1): Chiều xuân ở bến vắng
- Phần 2 (khổ 2): Chiều xuân dọc theo con đê
- Phần 3 (khổ 3): Chiều xuân giữa cánh đồng lúa
Tổng kết:
- Nội dung: Bài thơ Chiều xuân miêu tả vẻ đẹp đơn sơ của mùa xuân chiều và bộc lộ tình yêu sâu đậm của tác giả đối với quê hương.
- Nghệ thuật: hình ảnh thiên nhiên gần gũi, từ láy được sử dụng tinh tế...
2. Soạn bài thơ Chiều xuân trong sách Ngữ văn lớp 11 của Chân trời sáng tạo một cách ngắn gọn
Câu 1 (trang 52 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2): Bức tranh quê trong chiều xuân được miêu tả như sau:
- Khổ 1: Cảnh sắc quê hương vào mùa xuân yên tĩnh, êm đềm, lãng mạn với những hình ảnh như con đò lững thững, dòng sông êm ả, quán tranh vắng lặng và hoa xoan tím rơi rụng.
- Khổ 2: Bức tranh sinh động và nhẹ nhàng với đàn trâu gặm cỏ, cánh bướm bay lượn. Đoạn thơ mang lại cảm giác tươi mới, mộng mơ và sự phát hiện đầy thú vị của tác giả.
- Khổ 3: Cảnh vật êm đềm và nhẹ nhàng, đặc biệt có sự xuất hiện của con người, làm cho không gian trở nên sống động và ấm áp hơn, giảm bớt sự vắng vẻ của cảnh vật.
+ Cánh đồng lúa xanh mướt.
+ Những đàn cò con thỉnh thoảng bay lượn.
+ Cô gái trong chiếc yếm thắm giật mình
→ Sử dụng thủ pháp đối lập giữa động và tĩnh.
=> Ba khổ thơ khắc họa vẻ đẹp nên thơ, thanh bình của chiều xuân ở đồng quê Bắc Bộ, với chút buồn nhẹ nhàng.
- Bức tranh ‘chiều xuân’ qua ngòi bút của Anh Thơ hiện lên với vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng vẫn đầy sức sống.
- Các chi tiết và hình ảnh tiêu biểu: Thiên nhiên được miêu tả với sự nhẹ nhàng, thư thái: mưa bụi lất phất, đàn sáo bay lơ lửng, cánh bướm bay lượn, trâu bò nhẩn nha. Không khí yên tĩnh, lắng đọng: quán xá lặng im, đồng lúa ướt lạnh, trâu bò từ từ ăn mưa… Màu sắc sống động, tươi tắn: tím của hoa xoan, đen của đàn sáo, rực rỡ của cánh bướm, xanh của đồng lúa, đỏ của chiếc yếm.
Câu 2 (trang 52 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2): Không khí đồng quê lặng lẽ, nhịp sống yên bình đến lạ:
- Từ ngữ giàu giá trị hình ảnh gợi cảm: êm ả, biếng lười, vắng vẻ, lơ đãng, bay lượn, thong thả, chốc chốc.
- Danh từ chỉ sự vật: mưa, đò, quán xá, hoa xoan, trâu bò, cò con.
- Nhịp điệu của bài thơ nhẹ nhàng, chậm rãi, tạo nên một bức tranh chiều xuân chân thực và đầy sức sống.
Câu 3 (trang 52 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
- Các từ láy trong bài thơ bao gồm: êm êm, im lìm, tơi bời, vu vơ, rập rờn, thong thả.
- Tác dụng:
+ Các từ láy này chủ yếu mang tính chất giảm nhẹ, ngoại trừ từ láy ‘tơi bời’.
+ Miêu tả sự thụ động hoặc trạng thái đều đều của chủ thể.
=> Giữa nhịp sống hối hả hiện đại, bức tranh quê trong bài thơ mang lại sự bình yên và thư thái cho tâm hồn, đồng thời làm dâng lên tình yêu và tự hào về vẻ đẹp giản dị của quê hương.
3. Soạn bài Chiều xuân sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết nhất
Câu 1 trang 20: Bức tranh “chiều xuân” của thi sĩ Anh Thơ có điểm gì đặc sắc? Hãy chỉ ra một số hình ảnh và chi tiết tiêu biểu tạo nên nét riêng của bức tranh đồng quê.
Trả lời: Những cơn mưa xuân miền Bắc nhẹ nhàng như bụi li ti, làm tươi mới chồi non và cỏ. Mưa xuất hiện lặng lẽ trên bến đò vắng, cảnh vật nhuốm màu buồn và tĩnh lặng, làm sâu thêm sự trống trải: “Mưa bụi êm êm trên bến vắng, Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi”. Giọt mưa rơi nhẹ nhàng, không vồn vã, hòa quyện với không gian yên tĩnh của bến sông. Con đò sau một ngày làm việc giờ nằm yên, hòa mình vào sóng nhỏ, tạo nên một bức tranh giản dị nhưng đầy cảm xúc. Ánh mắt nhà thơ chuyển đến quán tranh “đứng im lìm trong vắng lặng”, nơi quán tranh trở thành trung tâm của sự hoang vắng khi ngày sắp kết thúc. Hoa xoan tím rụng “tơi bời”, tạo nên không khí cô đơn và vắng lặng của buổi chiều.
Câu 2 trang 20: Vai trò của vần và nhịp trong bài thơ là gì đối với việc thể hiện vẻ đẹp của bức tranh chiều xuân ở làng quê?
Trả lời: Nghệ thuật từ ngữ trong bài thơ khéo léo tạo nên hình ảnh giản dị nhưng ấm áp, chứa đựng vẻ đẹp cuộc sống. Nhịp thơ chậm rãi hay vui tươi đều góp phần làm tăng cường cảm xúc và giá trị của tác phẩm. Bài thơ như một bản nhạc đa sắc, làm rung động trái tim người đọc, thể hiện tình yêu quê hương và tài năng của tác giả, là yếu tố tạo nên thành công của bài thơ “Chiều xuân”.
Câu 3 trang 20: Bức tranh quê trong bài thơ khiến bạn nghĩ gì giữa nhịp sống hối hả hiện đại?
Trả lời: Ba bức tranh của bài thơ miêu tả ba khung cảnh khác nhau nhưng cùng một thời điểm, từ những hình ảnh quen thuộc xung quanh. Thi sĩ Anh Thơ nổi bật với sự miêu tả chi tiết, nắm bắt tinh thần của cảnh vật. Cách dùng từ độc đáo và mới lạ, như mưa đổ bụi, đò biếng lười, và hình ảnh tươi mới của trâu bò cúi ăn mưa, làm nổi bật phong cách lãng mạn của tác giả. Bức tranh chiều xuân yên bình vừa hòa hợp với tâm hồn nhà thơ, vừa gợi lên tình cảm làng mạc sâu sắc.
Bài viết trên của Mytour về soạn bài Chiều Xuân hy vọng sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn. Cảm ơn bạn đã quan tâm và theo dõi nội dung của chúng tôi. Xin chân thành cảm ơn quý khách.