Buzz
Sau khi đã hiểu về cách sử dụng các yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh, học sinh lớp 9 sẽ được ôn lại kiến thức qua bài luyện tập.
Mytour mời bạn đọc tham khảo tài liệu Soạn văn 9: Thực hành áp dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
Soạn bài Thực hành áp dụng yếu tố miêu tả - Mẫu 1
I. Hướng dẫn chuẩn bị
Đề bài: Đặc điểm của con trâu ở làng quê Việt Nam.
1. Hiểu đề
- Yêu cầu: Thuyết minh về con trâu ở làng quê Việt Nam.
- Nội dung cần trình bày: Xuất xứ, ngoại hình, tập tính, vai trò và ý nghĩa của con trâu.
2. Xem văn bản thuyết minh trong SGK và cho biết những ý nào có thể sử dụng cho bài thuyết minh.
Có thể áp dụng:
- Tổng quan về loài trâu (Phần 1)
- Xuất xứ của Trâu Việt Nam (Phần 2)
- Khả năng sinh sản của trâu (Phần 3)
- Ích lợi, vai trò của trâu (Phần 4)
II. Thực hành
Gợi ý:
1. Cấu trúc
* Giới thiệu: Tổng quan về hình ảnh của con trâu trên cánh đồng, trong làng quê Việt Nam.
* Phần chính
a. Xuất xứ, đặc điểm của loài trâu:
- Trâu Việt Nam ban đầu là từ trâu rừng đã được thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy.
- Là loài động vật thuộc lớp thú, lông trâu có màu xám, xám đen; thân hình vạm vỡ, thấp, ngắn; bụng to; mông dốc; đuôi dài thường phe phẩy; bầu vú nhỏ; sừng hình lưỡi liềm…
- Mỗi năm, trâu chỉ sinh từ một đến hai lứa, mỗi lứa một con…
b. Ích lợi của con trâu:
- Trong cuộc sống vật chất:
- Trâu thường được nuôi để làm việc nặng nhọc như kéo cày, bừa ruộng, giúp người nông dân sản xuất hạt lúa, hạt gạo.
- Được coi là tài sản quý giá của người nông dân.
- Cung cấp thịt; cung cấp da, sừng để làm đồ mỹ nghệ…
- Trong cuộc sống tinh thần:
- Trâu là bạn đồng hành thân thiết của tuổi thơ ở nông thôn, trong những buổi đi học, đi chăn trâu: thổi sáo, đọc sách, thả diều, thậm chí đánh trận giả khi chăn trâu…
- Con trâu trong các lễ hội: như Hội chọi trâu ở Đồ Sơn - Hải Phòng, lễ hội đâm trâu ở Tây Nguyên, là biểu tượng của Sea Game 22 Đông Nam Á được tổ chức tại Việt Nam...
* Kết luận
- Đề cao vai trò của con trâu trong cuộc sống của người nông dân ở làng quê Việt Nam.
- Tình cảm của tác giả dành cho con trâu.
2. Bài văn minh họa
Trâu ơi, ta gọi trâu đi:
Trâu cùng ta ra đồng cày cấy.
Khi cày, giữa đồng lúa đây,
Ta và trâu cùng nhau, công vui dìu nhau.
Khi lúa chín, đầy đồng vành,
Trâu ăn cỏ, ta thảnh thơi dõi mắt.
Hình ảnh của con trâu đã trở nên gần gũi và thân thuộc với mỗi người dân Việt Nam.
Trâu (gọi ở miền Trung là tru) là một loài động vật thuộc họ Trâu bò, phân bộ Nhai lại, nhóm Sừng rỗng, bộ Guốc chẵn, lớp thú có vú. Chúng thường sống hoang dã ở Nam Á, Đông Nam Á và miền bắc nước Úc. Ở Việt Nam, chúng thường được nuôi với số lượng rất lớn.
Trâu Việt Nam có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy. Bộ lông của chúng thường có màu xám hoặc xám đen. Thân hình to khỏe và vạm vỡ. Bụng to, mông dóc, đuôi dài thường xuyên phe phẩy. Bầu vú nhỏ và đặc biệt là đôi sừng hình lưỡi liềm cứng và nhọn có thể trở thành một loại vũ khí tự vệ cho chúng khi gặp phải kẻ thù.
Chúng gồm hai loại phổ biến là trâu trắng và trâu đen. Việc phân loại này dựa vào màu sắc của lông. Trâu trắng là loài trâu có lông màu trắng ngà. Người ta tin rằng trâu trắng thường mang lại may mắn, tuy nhiên chúng rất hiếm. Còn trâu đen thì có bộ lông màu đen xám, chiếm số lượng lớn hơn.
Về tập tính, trâu có một điểm nổi bật là nhai lại thức ăn. Thức ăn không tan được đưa lại vào khoang miệng để nhai lại, phần tan vào dạ lá sách, dạ túi khế để tiêu hóa. Trâu sống theo bầy đàn, thường tập trung tại các vùng đầm lầy, thung lũng.
Về sinh sản, mỗi năm trâu đẻ hai lứa, mỗi lứa một con. Trâu con mới sinh được gọi là nghé. Chúng thường nặng từ 22 - 25 kg và phát triển nhanh. Khoảng hai tuần sau khi sinh, chúng đã biết đi và trong hai đến ba tháng có thể trở thành trâu trưởng thành.
Về hình dáng, trâu có thân hình cứng cáp, khỏe mạnh, bộ lông có hai màu chủ yếu là trắng ngà hoặc xám đen với sợi lông ngắn. Da của chúng dày và cứng. Trâu có bốn chân ngắn với guốc chắn. Đuôi dài và linh hoạt, thường ve vẩy để đuổi ruồi, muỗi. Đầu trâu có hai cặp sừng dài, mắt to và luôn trông mơ màng như ngủ gục. Trong miệng không có hàm trên. Trâu đực thường mạnh mẽ hơn và thịt trâu của chúng cũng dai và ngon hơn trâu cái. Trâu cái có thể tiết sữa nhưng sữa trâu không dinh dưỡng như sữa bò.
Về giá trị vật chất, trâu là nguồn lực quan trọng cho nông dân. Chúng cung cấp sức mạnh lao động, thịt và da trâu được sử dụng làm nhiều sản phẩm như túi, ví, thời trang. Về mặt tinh thần, trâu là người bạn đồng hành với nông dân trong công việc và cũng là biểu tượng văn hóa trong nhiều lễ hội truyền thống.
Dù cuộc sống ngày càng hiện đại nhưng đối với người nông dân Việt Nam, trâu vẫn luôn là một người bạn đồng hành quý báu trong công việc hàng ngày.
Mời bạn đọc tham khảo bài văn mẫu về con trâu Việt Nam.
Soạn bài Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả - Mẫu 2
I. Luyện tập
Gợi ý:
Trâu, chúng tôi, là đồng bào cùng lao động với nông dân trên cánh đồng. Hình ảnh của chúng tôi đã trở nên quen thuộc với người Việt. Nhưng không phải ai cũng biết đến tất cả những đặc điểm và tập tính của chúng tôi. Vì vậy, tôi sẽ giới thiệu chi tiết về chúng tôi.
Loài trâu thuộc họ Trâu bò, phân bộ Nhai lại, nhóm Sừng rỗng, bộ Guốc chẵn, lớp Thú có vú. Tại Việt Nam, chúng tôi có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, gọi là trâu đầm lầy. Chúng tôi phát triển theo từng vùng miền với những đặc tính sinh trưởng khác nhau. Trâu đực và trâu cái có những đặc điểm riêng, nhưng tập tính của chúng tôi khá tương đồng. Mỗi năm, trâu cái đẻ hai lứa, mỗi lứa một con. Trâu con mới sinh được gọi là nghé. Chúng nặng khoảng 22 - 25 kg, nhanh chóng phát triển thành trâu trưởng thành.
Về tập tính sinh sống, chúng tôi có tập tính nhai lại thức ăn. Quá trình này giúp chúng tôi tiêu hóa tốt hơn và không bao giờ cảm thấy đói.
Mỗi loài vật đều có những đặc điểm ngoại hình riêng, và chúng tôi cũng vậy. Mỗi con trâu có thân hình chắc nịch, khỏe khoắn, bộ lông có hai loại màu trắng ngà hoặc xám đen với các sợi lông ngắn tũn. Da của chúng tôi rất dày và cứng cáp. Chính vì vậy mà khi mùa đông đến chúng tôi chẳng cảm thấy lạnh. Loài trâu có bốn chân ngắn với bộ guốc chẵn. Đuôi dài, linh hoạt và thường ve vẩy để đuổi ruồi, muỗi chứ không chịu nằm yên một chỗ. Phần đầu trâu có hai cặp sừng. Ở một con trâu trưởng thành, cặp sừng này có thể rất dài. Đôi mắt của chúng tôi thì to nhưng trông lúc nào cũng lờ đờ như thiếu ngủ. Trong khoang miệng không có hàm trên. Tuy vậy mà chúng tôi vẫn ăn rất khỏe. Nhưng thức ăn chủ yếu chỉ là rơm hoặc cỏ.
Đối với những người nông dân, loài trâu chính là trợ thủ đắc lực của họ . Lực kéo trung bình của một con trâu trên đồng ruộng là 70 - 75kg, tương đương 0,36 - 0,1 mã lực. Chúng tôi được phân loại như sau: Trâu loại A một ngày cày được 3 - 4 sào Bắc Bộ, loại B khoảng 2 - 3 sào và loại C khoảng 1,5- 2 sào. Không chỉ trong công việc cày bừa, loài trâu còn được dùng để kéo đồ, chở hàng. Trên đường xấu, trâu có thể kéo với tải trọng là 400 - 500 kg, đường tốt là 700 - 800kg, còn trên đường nhựa với bánh xe hơi thì tải trọng có thể lên đến 1 tấn. Trên đường đồi núi, trâu kéo từ 0,5 - 1m khối gỗ trên quãng đường 3 - 5km.
Ngoài đời sống vật chất, loài trâu cũng vô cùng quan trọng trong đời sống tinh thần của con người. Chúng tôi được họ đưa vào 12 con giáp - đơn vị để tính năm hay tính tuổi tác. Loài trâu còn được coi là biểu tượng cho nền nông nghiệp lúa nước. Cũng như gắn với cơ nghiệp của người nông dân. Con trâu cũng được con người đưa vào rất nhiều bài ca dao, câu hát và bức tranh nữa:
Chú Cuội ngồi gốc cây đa
Để trâu ăn lúa gọi cha ời ời
Cha còn cắt cỏ trên trời
Mẹ còn cưỡi ngựa đi chơi cầu vồng
*
Hỡi người cắt cỏ bên đồng
Nuôi trâu cho mập làm giàu cho cha
Giàu thì chia bảy chia ba
Thân em là gái được là bao nhiêu?
Thế mới thấy được sự quan trọng của chúng tôi đối với con người. Dưới đây là những đặc điểm quan trọng nhất về loài trâu chúng tôi. Chắc chắn sẽ giúp mỗi người đọc hiểu rõ hơn về loài trâu.
II. Bài tập ôn luyện
Đề bài: Thuyết minh về một loài vật yêu thích, trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả.
Gợi ý:
Mèo - một loài vật nuôi phổ biến đối với con người. Từ lâu, chúng đã trở thành bạn đồng hành thân thiết trong cuộc sống của chúng ta.
Mèo là một loài động vật có vú, nhỏ bé và ăn thịt. Nguồn gốc của loài mèo được cho là mèo rừng châu Phi. Khoảng 9500 năm trước, mèo nhà đã bắt đầu sống gần gũi với con người. Cho đến ngày hôm nay chúng là một trong những thú cưng của con người.
Chiều dài cơ thể của một con mèo là 25 - 30 cm và cân nặng từ 2,5kg đến 7kg. Thân hình của một chú mèo khá nhỏ, với một chiếc đầu nhỏ và cử động linh hoạt. Mắt mèo rất tinh, có thể nhìn khoảng cách rất xa và phát sáng trong bóng tối. Chúng cũng có đôi tai mèo rất thính. Đa số những chú mèo đều có đôi tai thẳng và vểnh lên cao. Nhờ tính năng động cao của cơ tai mà mèo có thể quay người về một hướng nhưng vểnh tai theo hướng khác. Mũi mèo đen, ươn ướt, rất thính. Chân mèo nhỏ và thon dài, có vuốt và đệm thịt ở phần tiếp xúc với mặt đất giúp đi tốt trên những bề mặt gồ ghề. Da mèo khá dày, nhiều lông. Bộ lông của chúng khá mềm, với màu sắc phổ biến của mèo là trắng, vàng, xám tro hay… Đuôi mèo dài và uyển chuyển, chúng được dùng để xua đuổi ruồi muỗi. Nhưng chức năng chủ yếu của nó là giữ thăng bằng cho mèo trong khi chạy nhảy, leo trèo.
Ngày nay, mèo cũng được phân thành nhiều loại vô cùng đa dạng. Một số loài mèo khá phổ biến được nuôi như mèo Mun, mèo tam thể, mèo mướp, mèo Vàng, mèo Xiêm, có một số loài mèo quý hiếm như: mèo Anh lông ngắn, mèo Anh lông dài, mèo tai cụp… Để kể hết các giống mèo thì không hết.
Mèo được nuôi trong nhà với điều kiện cơ sở, vật chất, chế độ ăn uống tốt, được kiểm soát, mèo thường sống trung bình khá lâu từ mười bốn đến hai mươi năm. Loài mèo là động vật sinh sản đơn tính, chúng mang thai trong ba tháng và đẻ rất nhiều lứa, mỗi lứa đẻ từ khoảng ba đến bốn con. Mèo con khi được một tháng tuổi đã phải học các động tác săn mồi như: chạy, nhảy, leo trèo, rình và vồ mồi. Thức ăn chính của mèo là những loài vật nhỏ như chuột, cóc, nhái... Đặc biệt cá và chuột được coi là món ăn khoái khẩu nhất của chúng.
Mèo thường sống ở những nơi ấm áp và tránh xa lạnh giá. Chúng cũng thích sạch sẽ và tránh ẩm ướt. Để tự làm sạch cơ thể, chúng thường liếm lưỡi và rửa mặt toàn thân bằng nước bọt.
Ngày nay, mèo đã trở thành thú cưng phổ biến được chăm sóc chu đáo. Chúng còn được sử dụng để tạo ra những nhân vật nổi tiếng như Doraemon, Hello Kitty... trong lòng người, đặc biệt là trẻ em. Trong văn hóa dân gian, mèo cũng được tái hiện trong tranh Đông Hồ như 'Đám cưới chuột'.
Dù thời gian trôi qua, mèo vẫn giữ vững vị trí trong cuộc sống của con người. Chúng là loài động vật nhanh nhẹn và hữu ích.
