Đọc trước bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ và tìm hiểu thêm về tác giả Hàn Mặc Tử. Tìm hiểu cảnh vật, con người xứ Huế và ngữ cảnh sáng tác của bài thơ.
Nội dung chính
Đây thôn Vĩ Dạ là bức tranh đẹp về một miền quê đất nước, thể hiện nỗi buồn cô đơn của Hàn Mặc Tử trong mối tình xa xăm, vô vọng. Đó còn là tiếng lòng của một con người tha thiết yêu đời, yêu người. |
Trước khi đọc 1
Câu 1 (trang 41, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Đọc trước bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ và tìm hiểu thêm về tác giả Hàn Mặc Tử.
Phương pháp giải:
Chú ý lựa chọn thông tin thích hợp, phục vụ cho việc đọc hiểu.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Tác giả:
+ Hàn Mặc Tử (tên thật: Nguyễn Trọng Trí, sinh năm 1912) là một nhà thơ nổi tiếng, đặt nền móng cho thơ lãng mạn hiện đại Việt Nam và là người sáng lập Trường thơ loạn.
+ Ông được biết đến với những tác phẩm như tuyển tập Gái quê và Thơ điên, trong đó thể hiện tình yêu cuộc sống và khát khao tình người.
- Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của ông được sáng tác dựa trên mối tình đơn phương của Hàn Mặc Tử với một cô gái xứ Huế.
Trước khi đọc 2
Câu 2 (trang 41, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Tìm hiểu cảnh vật, con người xứ Huế và hoàn cảnh sáng tác của bài thơ.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu thêm từ các nguồn thông tin để hiểu rõ hơn về hoàn cảnh sáng tác của bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Huế được biết đến với vẻ đẹp dịu dàng và thơ mộng của cảnh vật và con người.
- Bài thơ được sáng tác dựa trên mối tình đơn phương của Hàn Mặc Tử với một cô gái xứ Huế.
Trong khi đọc 1
Chú ý đến hình ảnh so sánh “xanh như ngọc” ở dòng thơ thứ 3.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ cả khổ 1 của bài thơ để xác định hình ảnh được so sánh.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Hình ảnh vườn cây được so sánh với màu xanh tươi sáng, rực rỡ như ngọc.
Khi Đọc 2
Câu 2 (trang 41, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Lưu ý đến sự nghịch lý khác thường trong mối quan hệ của “gió” và “mây”.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ khổ 2, chỉ ra sự khác biệt bằng cách so sánh với hiện thực.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Gió đi theo mây, mây đi theo gió
+ Trong dòng thơ, chúng ta thấy gió và mây cùng di chuyển theo hướng khác nhau.
+ Trong thực tế, mây sẽ di chuyển theo hướng gió thổi vì gió làm mây bay đi.
→ Sự nghịch lý khác thường: Mây và gió, hai vật thể gắn liền nhưng lại đi theo hướng khác nhau. Trong thực tế, điều này không thể xảy ra, điều này được tác giả sử dụng để thể hiện một ý nghĩa khác.
Khi Đọc 3
Câu 3 (trang 42, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Từ “ở đây” ở dòng thơ số 11 chỉ về không gian nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ khổ 3, xác định vị trí từ ngữ và hiểu nội dung của dòng thơ để tìm ra không gian.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Chỉ ra không gian là Huế nhưng cũng có thể là không gian tưởng tượng của tác giả.
Sau Khi Đọc 1
Câu 1 (trang 42, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Bức tranh về thôn Vĩ (khổ thơ 1) có điểm gì đặc biệt? Bức tranh đó được nhìn từ góc nhìn của ai? Qua đó, chúng ta có thể thấy tâm trạng gì của nhân vật trữ tình?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ khổ thơ 1, chỉ ra hình ảnh, chi tiết quan trọng để mô tả bức tranh về thôn Vĩ, lưu ý về góc nhìn để nhận biết tâm trạng của người mô tả.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
+ Đặc điểm: Thôn Vĩ lung linh dưới ánh nắng ban mai qua những hàng cây cao, cùng với vườn cây xanh tươi đầy sức sống. Trong khung cảnh tự nhiên sống động ấy, hình ảnh một cô gái hiện lên qua rặng trúc.
+ Góc nhìn: Bức tranh được nhìn từ góc nhìn của tác giả.
+ Tâm trạng: Chúng ta có thể cảm nhận được tình yêu trung thành của nhân vật đối với thôn Vĩ Dạ và nỗi niềm về mối tình dang dở của ông với người con gái ở đó.
Sau Khi Đọc 2
Câu 2 (trang 42, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Bức tranh về thiên nhiên ở khổ thơ 2 khác điều gì so với khổ thơ 1? Sự khác biệt đó cho thấy điều gì về tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ khổ thơ 1 và khổ thơ 2, nhận diện sự thay đổi trong bức tranh thiên nhiên qua khổ thơ 2, tại sao tác giả lại thay đổi đó (chú ý đến các từ ngữ biểu lộ tâm trạng, cảm xúc).
Lời giải chi tiết:
Cách 1
+ Bức tranh về thiên nhiên ở khổ thơ 2 so với khổ thơ 1 có nhiều điểm khác biệt. Trong khi ở khổ thơ đầu, tác giả mô tả thôn Vĩ Dạ đầy sức sống với cảnh thiên nhiên rực rỡ, thì ở khổ thơ sau, không gian tự nhiên trở nên buồn bã hơn.
+ Tâm trạng: Nỗi buồn lan tỏa đến cả không gian, cảnh vật, làm cho tâm trạng của nhân vật cũng trở nên u uất hơn.
Sau Khi Đọc 3
Câu 3 (trang 42, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Qua ba câu hỏi trong ba khổ thơ, em nhận xét thế nào về cấu trúc của bài thơ?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ khổ thơ 1, 2, 3 để xác định các câu hỏi trong mỗi khổ thơ từ đó đánh giá được cách sắp xếp của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Ở khổ thơ 1: Tại sao anh không quay lại thôn Vĩ chơi?
+ Câu hỏi này không chỉ là một lời mời mà còn mang tính chất trách móc nhẹ nhàng của cô gái Thôn Vĩ.
- Ở khổ thơ 2: Con thuyền nào đậu ở bên bờ sông trăng kia/ Có chở trăng về kịp cho đêm nay?
+ Con thuyền đó có thể là của một cô gái. Thuyền và bến, bờ sông cùng với ánh trăng tạo ra bức tranh lãng mạn, đẹp đẽ.
- Ở khổ thơ 3: Biết ai yêu ai đúng sâu đậm?
+ Câu hỏi này như một lời nhắc nhở, không chỉ phản ánh sự thất vọng mà còn là sự khát khao. Sự thất vọng của một trái tim mong mỏi tình yêu hoàn thiện nhưng mãi mãi không thể có được.
→ Nếu ở khổ thơ 1 và khổ thơ 2 là các câu hỏi với từ ngữ mơ hồ, gây tò mò và một chút trách móc, thì khổ thơ 3 kết thúc bài thơ bằng một câu hỏi sâu sắc, thể hiện rõ sự thất vọng khi tình yêu không được đáp ứng.