Buzz
Đọc chú thích để nhận biết ý thơ trong bản gốc so với bản dịch. Tìm hiểu thêm về tác giả A-lêc-san-đơ Xê-quê-vích Pu-skin (Aleksandr Sergeyevich Pushkin), bài thơ Tôi yêu em, chú ý một số điểm chính về cuộc đời, sự nghiệp văn học của tác giả, và hoàn cảnh viết bài giúp hiểu sâu hơn về tác phẩm.
Nội dung chính
| Bài thơ thể hiện tình yêu chân thành, đằm thắm đơn phương nhưng trong sáng và cao thượng của nhân vật trữ tình. Đó là một tình yêu chân chính, giàu lòng vị tha và đức hi sinh luôn mong muốn cho người mình yêu những gì tốt đẹp nhất. |
Chuẩn bị 1
Câu 1 (trang 20, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Đọc chú thích để hiểu ý thơ trong bản gốc so với bản dịch.
Phương pháp giải:
Đọc bài thơ và đọc phần chú thích ở cuối trang để so sánh.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Ý thơ trong bản gốc có vẻ xa cách hơn, tự ti hơn so với bản dịch.
+ Bản gốc:
Tôi yêu em tình yêu vẫn, có lẽ
Chưa tắt hẳn trong lòng tôi
…
Cầu trời cho em được người khác (cũng) yêu (chân thành, dịu dàng) như thế.
+ Bản dịch (Thúy Toàn)
Tôi yêu em đến nay chừng có lẽ
Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai;
…
Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em.
Chuẩn bị 2
Câu 2 (trang 20, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Tìm hiểu thêm về tác giả A-lêc-san-đơ Xê-quê-vích Pu-skin (Aleksandr Sergeyevich Pushkin), bài thơ Tôi yêu em, chú ý một số điểm chính về cuộc đời, sự nghiệp văn học của tác giả, và hoàn cảnh viết bài để hiểu sâu hơn về tác phẩm.
Phương pháp giải:
Tìm kiếm trên internet về thông tin tác giả Pu-skin và bài thơ Tôi yêu em: cuộc đời, sự nghiệp văn học, và hoàn cảnh viết bài.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Tác giả Pu-skin:
+ Sinh năm 1799, mất năm 1867.
+ Là nhà thơ vĩ đại và có ảnh hưởng lớn đối với nền văn hóa Nga “Pu-skin có tầm ảnh hưởng to lớn không chỉ trong văn chương mà cả trong sự tỉnh thức dân tộc Nga”.
+ Các tác phẩm của Pu-skin phản ánh đời sống tinh thần phong phú cùng với khao khát hạnh phúc và tự do của người dân Nga. Thơ của Pu-skin thể hiện tâm hồn nhân hậu và tuyệt vời của con người nơi đây.
+ Một số tác phẩm nổi tiếng của ông bao gồm Đại kỵ tình yêu sáng tác từ năm 1831 đến năm 1837. Tác phẩm này khởi đầu cho chủ nghĩa hiện thực ở Nga. Sau đó là một số tác phẩm thơ và truyện ngắn, đầy cảm xúc như Người vợ trẻ xuất bản năm 1825 và Cô gái nông dân truyện ngắn xuất bản năm 1830.
- Bài thơ Tôi yêu em:
+ Viết vào mùa hè năm 1829.
+ Là một trong những bài thơ tình nổi tiếng và được yêu thích của Pu-skin.
+ Tác phẩm chủ đề chính về tình yêu với nhiều cung bậc cảm xúc, lấy cảm hứng từ mối tình của tác giả với O-li-nhi-na. Cô là con gái của Chủ tịch Viện hàn lâm nghệ thuật Nga. Trong mùa hè đó, khi tác giả cầu hôn cô, đã bị từ chối.
Trong lúc đọc 1
Câu 1 (trang 20, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Lời giải thể hiện cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trung thành là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ, lưu ý các tâm trạng, cảm xúc.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tôi yêu em đến nay chừng có lẽ
Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai
+ Thể hiện tình yêu mãnh liệt vẫn còn sống, vẫn còn hy vọng.
Nhưng không để em phải lo lắng thêm nữa
Hoặc làm phiền em thêm nữa.
+ Tình cảm của nhân vật trung thành dành cho cô gái đã rõ ràng, nhưng anh ta không muốn gây phiền phức hơn nữa vì đây chỉ là một tình yêu đơn phương. Đó là sự hiểu biết và tha thứ trong tình yêu lãng mạn này.
→ Sự từ bỏ đầy chất tình cảm mãnh liệt, tràn đầy nỗi buồn của tình yêu không đáp lại.
Sau khi đọc phần hai
Câu 2 (trang 20, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chú ý đến biện pháp lặp cấu trúc và hai dòng thơ cuối.
Phương pháp giải:
Đọc khổ hai để tìm biện pháp lặp cấu trúc kết hợp với ý thơ trong hai dòng thơ cuối.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tôi yêu em âm thầm không hi vọng
Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen
Tôi yêu em yêu chân thành đằm thắm
Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.
+ Biện pháp lặp cấu trúc: “Tôi yêu em…”
+ Tính từ “đằm thắm”; “chân thành”
→ Nhấn mạnh về tình yêu sâu đậm mà nhân vật trữ tình dành cho cô gái đó. Tình yêu ấy, dù chỉ đơn phương nhưng đã mang đủ mọi cung bậc xúc cảm, dù lặng lẽ âm thầm nhưng da diết cháy bỏng và chân thành. Tình yêu ấy sẽ không bao giờ nhạt phai, sẽ còn mãi và đọng lại nơi tận cùng của trái tim. Để rồi kết lại đoạn thơ vừa là lời chúc phúc, cầu chúc cho người con gái mình yêu có được hạnh phúc và cũng là lời ngầm khẳng định lại về tình cảm sâu sắc của nhân vật trữ tình.
Sau khi đọc phần một
Câu 1 (trang 21, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai? Dựa vào yếu tố nào để xác định điều này?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ, chú ý đại từ xưng hô của tác giả
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nhân vật trữ tình trong bài thơ: là tác giả, nhận biết qua đại từ xưng hô “tôi - em”.
Sau khi đọc phần hai
Câu 2 (trang 21, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Cụm từ nào được lặp đi lặp lại như điệu nhạc? Tác dụng nghệ thuật của biện pháp lặp cấu trúc là gì?
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bài thơ, xác định điệu nhạc và tác dụng của nó.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Cụm từ trở thành điệu nhạc là 'Tôi yêu em'.
+ Cụm từ được sử dụng trong câu mở đầu khổ một, hai, câu ba khổ hai.
+ Tôi yêu em được lặp lại ba lần.
- Tác dụng: Tạo nên giọng điệu của toàn bài, là lời giãi bày tình cảm của chủ thể trữ tình 'tôi'. Làm cho bài thơ có nhịp điệu, gây ấn tượng sâu sắc với người đọc.
Sau khi đọc phần ba
Câu 3 (trang 21, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Tâm trạng của nhân vật trữ tình được thể hiện như thế nào qua bốn dòng thơ đầu?
Phương pháp giải:
Đọc khổ một, tập trung vào diễn biến tâm trạng.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tôi yêu em đến nay chừng có thể
Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai
Nhưng không để em bận lòng thêm nữa
Hay hồn em phải gợn sóng u hoài.
+ Trong khổ thơ đầu, tác giả đã diễn tả lời từ giã tình yêu nhưng cũng chính là lời giãi bày tình cảm. Bốn câu thơ đầu cảm xúc bị kìm nén, chi phối bởi lí trí, mạch cảm xúc tuôn trào, tuân theo mệnh lệnh lí trí khẳng định tình yêu. Lời từ giã thấm đượm nỗi buồn của tình cảm vô vọng, đầy ắp tình yêu nồng cháy, thấm đượm nỗi buồn trong mối tình vô vọng - Càng giã từ lại càng say đắm, thiết tha, mãnh liệt.
- Khổ thơ thể hiện nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt, vị tha. Đó là là lời giã từ này có sự đúng đắn của lí trí, cả sự cao thượng, vị tha. Nó không chỉ đẹp, mà còn vươn tới giá trị tinh thần cao đẹp của loài người.
Sau khi đọc phần tư
Câu 4 (trang 21, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Trong mạch cảm xúc của bài thơ, hai dòng thơ kết có điều gì đặc biệt và thể hiện điều gì về tình cảm, quan điểm về tình yêu của tác giả?
Phương pháp giải:
Đọc hai dòng kết khổ hai, tìm ra tình cảm và quan điểm về tình yêu.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tôi yêu em yêu chân thành đằm thắm
Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.
- Kết lại đoạn thơ vừa là lời chúc phúc, cầu chúc cho người con gái mình yêu có được hạnh phúc và cũng là lời ngầm khẳng định lại về tình cảm sâu sắc của nhân vật trữ tình. Đây là hành động đẹp, cao cả trong tình yêu.
Sau khi đọc phần năm
Câu 5 (trang 21, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Theo tôi, nhân vật xưng “tôi” trong bài thơ là người hiểu biết và cao thượng trong tình yêu, luôn hy sinh cho người mình yêu để họ được hạnh phúc, dù điều đó có làm tổn thương bản thân.
Sau khi đọc phần sáu
Câu 6 (trang 21, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Từ bài thơ Tôi yêu em, hãy viết một đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) diễn đạt suy nghĩ của bạn về cách ứng xử trong tình yêu.
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bài thơ để suy nghĩ về cách ứng xử trong tình yêu.
Vận dụng kiến thức và kỹ năng đã học
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Pu-skin không chỉ là Mặt trời của nền thi ca Nga ở tư cách công dân mà còn là thi sĩ ca hát về tình yêu. Hầu như tình yêu, tình bạn luôn là những tình cảm chi phối nhà thơ nhiều nhất và là nguồn cảm hứng trực tiếp nhất của hạnh phúc và đau khổ trong cuộc đời. Bài thơ Tôi yêu em của Pu-skin đã gây xúc động mạnh mẽ vì nó đề cập đến những giá trị tinh thần cốt lõi của con người: tình yêu chân thành, cao thượng, nhân ái. Tình yêu bắt đầu từ những điều giản dị nhất như cách xưng hô Tôi / em, thể hiện sự trang trọng và sự dành trọn trái tim cho người mình yêu. Tình yêu của Pu-skin không ích kỉ, không vụ lợi, ông sẵn lòng chấp nhận lựa chọn của người phụ nữ mình yêu, không ghen tuông, oán trách. Lời cầu mong cuối cùng trong bài thơ cũng là lời nhắn nhủ của một trái tim nhân ái và cao thượng, mong muốn hạnh phúc đến với người phụ nữ mà chàng trai yêu. Yêu là mong muốn điều tốt đẹp nhất cho người mình yêu.
