Mytour trân trọng giới thiệu tài liệu học Soạn văn 6: Sọ Dừa, từ sách Kết nối tri thức, mang đến cho cuộc sống học đường.
Mong rằng tài liệu này sẽ hỗ trợ các bạn học sinh lớp 6 chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ. Hãy tham khảo ngay nội dung dưới đây.
Bài Soạn văn Sọ Dừa
1. Giới thiệu về tác phẩm
a. Tóm tắt chuyện
Ngày xửa ngày xưa, có một cặp vợ chồng nghèo phải sống dưới mái nhà của một phú ông giàu có. Mặc dù họ là những người hiền lành và chăm chỉ, nhưng họ vẫn chưa có được niềm vui của đứa con. Một ngày, khi bà vợ đi vào rừng để lấy củi, cô cảm thấy khát nước và không tìm thấy nước đâu. Cô tìm thấy một cái sọ dừa đựng đầy nước và quyết định uống. Khi cô về nhà, cô đã mang cái sọ dừa về và sau một thời gian, một đứa bé đã được sinh ra. Đứa bé này không có chân không có tay và hình dạng của nó giống như một quả dừa. Ban đầu, bà mẹ nghĩ rằng nó là một điềm xấu và muốn vứt bỏ nó, nhưng đứa bé đã khẳng định rằng mình là một con người và bà mẹ đã quyết định giữ lại và nuôi nấng nó. Bà đặt tên cho nó là Sọ Dừa. Khi lớn lên, Sọ Dừa được gửi đến nhà của phú ông để chăn bò. Ba cô con gái của phú ông đưa thức ăn cho Sọ Dừa mỗi ngày, nhưng chỉ có cô út là đã yêu thương và quan tâm đến Sọ Dừa. Khi cô út phát hiện ra rằng Sọ Dừa không phải là người bình thường, cô đã yêu thương nó ngay lập tức. Sọ Dừa muốn mẹ đến nhà phú ông để xin lấy một người vợ. Nhưng phú ông chỉ cười nhạo và đặt ra nhiều điều kiện nặng nề. Khi ngày cưới đến, Sọ Dừa đã chuẩn bị một lễ cưới hoàn hảo và khi xuất hiện, nó trông giống như một chàng trai điển trai, khiến cả hai cô chị của cô dâu đều ghen tỵ. Hai vợ chồng sống hạnh phúc với nhau và Sọ Dừa được mời đi sứ. Trước khi ra đi, chàng đã đưa cho vợ mình một con dao và hai quả trứng gà và nhắc nhở cô luôn mang theo chúng. Anh ta cũng nói về lòng dã tâm của hai cô chị của vợ và cảnh báo cô để cẩn thận. Điều này đã giúp cô trốn thoát khỏi âm mưu của hai người và chờ đợi chồng đến cứu. Hai vợ chồng được hòa mình trong niềm vui của sự đoàn tụ trong khi hai cô chị của vợ phải rời đi mất.
b. Cấu trúc
Gồm ba phần chính:
- Phần 1: Bắt đầu từ đoạn văn... “ gọi nó là Sọ Dừa ”. Phần này giới thiệu về việc sinh ra của Sọ Dừa.
- Phần 2: Tiếp tục đến đoạn văn... “ phòng khi dùng đến ”. Mô tả về cuộc sống của Sọ Dừa và vợ chồng Sọ Dừa sau khi họ sống cùng nhau.
- Phần 3: Các đoạn còn lại. Mô tả về lòng độc ác của hai cô chị và cảnh đoàn tụ của vợ chồng Sọ Dừa sau khi vượt qua mọi gian khổ.
2. Đọc và hiểu văn bản
a. Sự kỳ diệu khi Sọ Dừa ra đời
- Mặc dù hai vợ chồng nghèo là người hiền lành và chăm chỉ, nhưng họ đã vượt qua tuổi năm mươi mà vẫn chưa có con.
- Một ngày nắng nóng, khi người vợ đi vào rừng lấy củi cho chủ, cô cảm thấy khát nước mà không thể tìm thấy suối nước.
- Bà thấy một cái sọ dừa được đặt bên cạnh gốc cây và đựng đầy nước mưa, bà đã lấy lên và uống, sau đó mang về nhà.
=> Quá trình thai nghén kỳ lạ, không tuân theo quy luật tự nhiên.
- Không mất nhiều thời gian sau đó, bà sinh ra một đứa bé không có chân không có tay, tròn như một quả dừa nhưng lại có khả năng nói chuyện.
=> Hình dáng đặc biệt này mang ý nghĩa về sự nhỏ bé và khó khăn của những người bị bất lợi trong xã hội.
b. Sự trở lại của Sọ Dừa và cuộc sống của vợ chồng anh
- Tài năng đặc biệt của Sọ Dừa:
- Sau khi trưởng thành, Sọ Dừa xin mẹ cho đi chăn bò ở nhà của phú ông. Anh chăm sóc bò rất tốt, tất cả đều được ăn no căng bụng.
- Sọ Dừa cũng có tài nghệ thuật thổi sáo rất tài năng.
=> Dáng vẻ không đẹp nhưng có tài năng.
- Câu chuyện về sự gặp gỡ và tình cảm yêu mến của cô út dành cho Sọ Dừa:
- Phú ông có ba cô con gái thay phiên nhau mang cơm đến cho Sọ Dừa.
- Hai cô chị xấu tính và kiêu ngạo, chỉ có cô út là đối xử tốt với Sọ Dừa.
- Cô út đầy lòng yêu thương, mọi thứ đẹp và đặc biệt đều được cô ẩn giấu và chia sẻ với anh.
=> Cô út là một người con gái hiền lành, tốt bụng, yêu thương và trân trọng tài năng và vẻ đẹp bên trong của Sọ Dừa.
- Cuộc sống hôn nhân của hai vợ chồng Sọ Dừa:
- Vào cuối mùa ở, Sọ Dừa yêu cầu mẹ đến nhà phú ông để đề nghị cưới con gái ông.
- Phú ông đưa ra điều kiện cưới vô cùng nặng nề: một chiếc chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm.
- Trong ngày cưới, Sọ Dừa đã sẵn sàng đưa lễ vật cho mẹ đưa sang nhà phú ông.
- Khiến mọi người kinh ngạc, trong ngày cưới, Sọ Dừa đã trở lại với hình dáng của một chàng trai điển trai, khiến hai cô chị cảm thấy ghen tỵ và tức giận.
- Cuộc sống hôn nhân của hai vợ chồng Sọ Dừa rất hạnh phúc, Sọ Dừa nỗ lực học hành và thành công trong kỳ thi đỗ trạng nguyên, sau đó được vua cử đi sứ.
=> Sự thay đổi về hình dạng của Sọ Dừa và việc anh ta đỗ trạng nguyên đã phản ánh mong ước về cuộc sống tốt đẹp của người lao động.
c. Ác tâm của hai cô chị và niềm vui của vợ chồng Sọ Dừa khi đoàn tụ
- Trong thời gian Sọ Dừa đi sứ, hai cô chị ghen tức và âm mưu hãm hại em gái của họ.
- Hai cô chị dụ em ra biển chơi, sau đó đẩy em xuống nước. Cô út bị một con cá kình nuốt vào bụng.
- Sọ Dừa đã sử dụng con dao mà anh đã đưa cho cô để cứu cô út. Con cá chết và xác nó đuối dạt vào hòn đảo. Nhờ những vật dụng mà Sọ Dừa đã mang theo, cô út sống sót trên hòn đảo hoang.
- Sọ Dừa gặp lại vợ trên hòn đảo hoang, hai vợ chồng hạnh phúc đoàn tụ.
- Hai cô chị, vì xấu hổ, đã bỏ trốn và biến mất.
=> Kết thúc của câu chuyện phản ánh niềm tin của người dân rằng cái thiện luôn chiến thắng cái ác. Đó là hy vọng về một xã hội công bằng, nơi người tốt sẽ nhận được phúc lành cuối cùng, và người xấu sẽ phải trả giá cho hành động của mình.
3. Các điểm cần lưu ý
a. Sức cuốn hút của các yếu tố huyền bí
Các yếu tố huyền bí giúp câu chuyện trở nên sống động, kích thích sự tò mò của độc giả.
b. Mối quan hệ giữa ngoại hình và phẩm chất của nhân vật Sọ Dừa
- Về ngoại hình: không có chân không có tay, tròn như một quả dừa nhưng lại có khả năng nói chuyện.
- Kỹ năng, phẩm chất: Tốt bụng, tài năng.
- Giỏi chăn bò (dù trời nắng hay mưa, bò con nào cũng no căng).
- Có khả năng thổi sáo tốt (âm thanh sáo véo von...)
- Đỗ trạng nguyên và được gửi đi sứ bởi vua.
=> Sự tương phản giữa hình dáng bên ngoài và phẩm chất bên trong: ngoại hình kì lạ, không thể sử dụng nhưng tài năng bên trong. Điều này nhấn mạnh phẩm chất bên trong của con người là điều đáng trân trọng, đồng thời thể hiện ước mơ về sự thay đổi cuộc sống của người lao động.
c. Ước mơ của tác giả dân gian qua kết thúc truyện
- Ước mơ về sự thay đổi cuộc đời: từ một thân phận bần hàn và xấu xí, trở thành một người tài năng và hạnh phúc.
- Ước mơ về sự công bằng: hành động ác sẽ nhận được hậu quả xứng đáng (hai cô chị), và hành động tốt sẽ được đền đáp (cô út).