Đặc điểm và cấu trúc của thể loại thơ. Tính chất biểu tượng của các hình ảnh thơ.
Nội dung chính
Nhấn mạnh đến sự chảy trôi của thời gian, thời gian trôi đi với rất nhiều những niềm vui cũng xen lẫn đó là nỗi buồn, con người luôn nhỏ bé trước thời gian. Thời gian trôi đi thì không thể quay lại, câu thơ của Văn Cao tuy buồn nhưng cũng có cái nhìn về lạc quan. Con người hãy quên đi những nỗi buồn trong quá khứ, chúng ta biết trân trọng và cố gắng cho hiện tại để không phải hối tiếc điều gì ta trải qua. |
Câu hỏi 1
Câu hỏi 1 (trang 74, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Đặc điểm và cấu trúc của thể loại thơ.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ; Tập trung vào những chi tiết thể hiện đặc điểm và cấu trúc của bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Phương pháp 1
- Đặc điểm: thể thơ tự do
- Cấu trúc của bài thơ: Bài thơ là cảm nhận sâu sắc về triết lý nhân sinh, gợi lên trong lòng người đọc suy tư về cuộc sống và con người, vượt qua thời gian trôi chảy không ngừng. Tác giả nhận thức được sự đau thương của thời gian khi nó mang theo sự phai tàn của sự sống, của cảnh vật và thậm chí là của con người. Tuy nhiên, ẩn sau sự đau thương đó là sự ghi nhận về sức mạnh của thời gian, tình yêu và vẻ đẹp.
Câu hỏi 2
Câu hỏi 2 (trang 74, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Tính chất biểu tượng của các hình ảnh thơ.
Phương pháp giải:
Tập trung vào các hình ảnh xuất hiện trong bài thơ.
Lời giải chi tiết:
- Hình ảnh “Thời gian qua kẽ tay” → gợi lên ý nghĩa của sự đối lập giữa thực tế và trừu tượng, cái hữu hình và cái vô hình, cái hữu hạn và cái vô hạn.
- “Khô những chiếc lá”, “Rơi những kỷ niệm” → gợi lên hình ảnh về sự phai tàn, mờ nhạt của sự vật theo thời gian như lá rơi vào mùa thu, kỷ niệm dần phai nhạt trong tâm trí con người.
- “câu thơ vẫn tươi xanh”, “bài hát vẫn tươi xanh” → gợi lên ý niệm về sự bền vững của những giá trị nghệ thuật qua thời gian
- “đôi mắt em như hai giếng nước” → hình ảnh đẹp tượng trưng cho người con gái mà tác giả yêu thương, nó luôn tồn tại bên cạnh thời gian là sự tươi đẹp và tình yêu của con người.
→ Thông qua những hình ảnh này, chúng ta nhận ra một triết lý nhân sinh sâu sắc: thời gian có thể làm phai nhạt, làm mất đi một số sự vật, kỷ niệm nhưng trước cái đẹp, tình yêu của con người thì nó luôn bền vững qua thời gian và năm tháng.
Câu hỏi 3
Câu hỏi 3 (trang 74, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Suy tư của tác giả về bản chất của thời gian, nghệ thuật, tình yêu và mối liên kết giữa chúng.
Phương pháp giải:
Dựa vào trải nghiệm và suy ngẫm cá nhân để giải quyet câu hỏi này.
Lời giải chi tiết:
Theo quan điểm của Văn Cao, sức hủy diệt của thời gian là không thể phủ nhận. Như cây thay lá mỗi khi đến mùa thu, thời gian làm phai nhạt bao kỷ niệm… đó là sự tàn phá không thương tiếc của thời gian lên sự vật. Cái vô tận của nó luôn làm con người cảm thấy lo sợ vì nó không khoan nhượng với bất kỳ ai. Tuy nhiên, nhờ vào sự hủy diệt đó, tác giả cũng nhận ra sự tồn tại bền vững của một số sự vật, đó là nghệ thuật, là vẻ đẹp, là tình yêu của con người. Nghệ thuật của loài người được gìn giữ trong những tác phẩm nghệ thuật như những bài thơ, ca khúc, tiếng hát… nó vẫn tồn tại và được truyền đạt từ thế hệ này sang thế hệ khác. Cũng giống như tình yêu, dù thời gian có làm mờ đi tất cả, tình yêu với vẻ đẹp, với con người vẫn mãi bền vững, đó là tình cảm thiêng liêng và đáng quý trọng. Ba sự vật vô hình nhưng có sức ảnh hưởng lớn đó không chỉ gắn bó mà còn có mối quan hệ sâu sắc với nhau, giúp chúng ta nhận ra điều gì mới là đáng nhớ, đáng gìn giữ, từ đó giúp con người hiểu và trân trọng hơn những giá trị tuyệt vời đó.