Soạn bài Thực hành một số phép tu từ cú pháp trang 150, 151, 152, 153 ngắn nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ ý được biên soạn theo cấu trúc sách Ngữ văn lớp 12 giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc soạn văn 12.
Soạn bài Thực hành một số phép tu từ cú pháp
Phép lặp trong ngữ pháp
Câu 1 (trang 150 sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
a, Câu lặp trong ngữ pháp:
Từ mùa thu năm 1940, nước ta đã trở thành thuộc địa của Nhật chứ không còn là thuộc địa của Pháp nữa.
Thực tế là dân tộc chúng ta đã giành lại quyền tự do cho đất nước Việt Nam từ tay Nhật, không phải từ tay Pháp.
Dân tộc chúng ta đã phá vỡ những chuỗi cahc kiềm chế của thực dân suốt gần 100 năm qua để xây dựng nên quốc gia Việt Nam độc lập.
Dân tộc chúng ta tiếp tục lật đổ chế độ quân chủ sau hàng chục thế kỉ để thiết lập chế độ Dân chủ Cộng hòa.
Cấu trúc:
Sự thật là | ... | Nước ta | Đã | ... | Chứ không phải |
Thành phần phụ | CN | VN1 | Thành phần phụ + VN2 |
Dân ta | Đã đánh đổ (lại đánh đổ) | Xiềng xích (chế độ quân chủ) | Để... Mà.... |
CN | VN | Bổ ngữ | Trạng ngữ chỉ mục đích |
Tác dụng: tạo ra những lời tuyên bố mạnh mẽ, kiên quyết phản ánh tinh thần độc lập của dân tộc Việt Nam.
b,
Lặp lại cấu trúc:
Bầu trời xanh này / thuộc về chúng ta.
CN VN
Núi rừng kia / thuộc về chúng ta.
CN VN
Những cánh đồng này / hương thơm thoang thoảng
Những con đường kia / mênh mông bát ngát
Những dòng sông kia / nước đỏ phù sa dày đặc.
Tác dụng: khẳng định quyền tự chủ của dân tộc và thể hiện niềm vui, lòng tự hào của nhà thơ về quê hương, đất nước.
c, Lặp lại cấu trúc: Chỉ cần nhớ
Tác dụng: thể hiện tâm trạng hạnh phúc của nhà thơ khi nhớ lại quê hương.
Câu 2 (trang 151 sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
a, Trong tục ngữ, phép lặp cú pháp đòi hỏi sự chính xác: số từ trong hai vế phải bằng nhau.
b, Trong câu đối, phép lặp cú pháp cũng yêu cầu sự nghiêm ngặt: cấu trúc ngữ pháp giống nhau, số từ (tương đương, từ ngữ đối lập đặc biệt là giữa hai dòng thơ thực và hai dòng thơ luận của thể loại thất ngôn bát cú).
c, Trong văn biện luận, phép lặp cú pháp thường đi đôi với phép đối.
Câu 3 (trang 151 sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
Ví dụ:
- “Núi cao vạn thước, núi thấp vạn thước
Nhà ai Pha Luông mưa rơi ngút ngàn”
(Tây Tiến – Quang Dũng)
Phép lặp cú pháp: “núi cao...”
Tác dụng: mô tả vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên, tái hiện hành trình gian nan của quân lính Tây Tiến: từ đỉnh cao rồi lại sâu xuống vô tận, đầy thách thức.
II. Phép đếm số
a, Trong đoạn trích Hịch tướng sĩ, phép đếm số đã kết hợp với phép lặp cú pháp. Các câu liên tiếp có cùng một cấu trúc gồm hai câu theo mẫu tổng quát:
...thì chúng ta...
Ví dụ: không mặc thì chúng ta cho áo
Tác dụng: nhấn mạnh và xác nhận sự quan tâm, lòng hảo tâm của Trần Quốc Tuấn đối với các tướng sĩ.
b, Lặp cú pháp: các câu có cấu trúc ngữ pháp tương tự: C – V – B, phối hợp với phép đếm số để chỉ ra tội ác của thực dân Pháp, chỉ trích kẻ thù.
III. Phép xen kẽ
Câu 1 (trang 152 sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
Những phần được in đậm trong các câu a, b, c, d thường được đặt ở giữa câu, ở cuối câu hoặc sau phần được ghi chú. Chúng được phân biệt bằng cách đổi ngữ điệu khi nói hoặc đọc. Trong khi viết, chúng thường được phân cách bằng dấu phẩy, dấu ngoặc đơn hoặc dấu gạch ngang.
Chúng có chức năng giải thích hoặc bổ sung cho từ ngữ trước đó. Ngoài ra, chúng còn thể hiện thêm cảm xúc và tâm trạng của người viết.
Chúng cũng mang lại thêm sắc thái cho văn phong và tác phẩm.
Câu 2 (trang 153 sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
Tố Hữu là một nhà thơ vĩ đại của thời kỳ thi ca hiện đại, là biểu tượng hàng đầu của thơ ca cách mạng ở Việt Nam. Với những đóng góp nghệ thuật xuất sắc, Tố Hữu đã góp phần làm cho thơ ca kháng chiến trở nên phong phú và sâu sắc.
Phép chêm xen: là biểu tượng hàng đầu của thơ ca cách mạng ở Việt Nam.
Mục đích: Khẳng định vai trò quan trọng của Tố Hữu trong sự phát triển của thơ ca Việt Nam và thơ cách mạng.