Soạn bài Thực hành Tiếng Việt bài 7 Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo chi tiết

Buzz

Đọc tóm tắt

- Tóm lại, các ví dụ từ sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 2 giải thích và phân tích sự đa nghĩa của từ 'trong' và 'cánh'. 'Trong' ở câu thơ và trong cụm từ có nghĩa khác nhau và không liên quan.
- Từ 'cánh' xuất hiện trong nhiều từ ngữ với các nghĩa khác nhau nhưng đều là một bộ phận của một vật thể.
- Những ví dụ này minh họa tính đa nghĩa của từ ngữ trong tiếng Việt.

Câu 1

Câu 1 (trang 34 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc các câu sau:

- Sau trận mưa đêm rả rích

Cát càng mịn, biển càng trong.

- Trong lớp này, Lan là học sinh giỏi nhất.

a) Giải thích nghĩa của các từ 'trong” ở hai ví dụ trên.

b) Nghĩa của các từ “trong” ở hai ví dụ trên có liên quan với nhau không?

c) Từ “trong” ở hai ví dụ trên là hai từ đồng âm hay một tử đa nghĩa?

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức từ đồng âm và từ đa nghĩa.

Lời giải chi tiết:

- Từ 'trong' ở câu thơ thứ nhất mang nghĩa là trong veo, trong vắt có thể nhìn thấy vật ở khác.

- Từ 'trong' ở câu thơ thứ hai nghĩa là ở trong một tập thể, một cộng đồng.

b) Nghĩa của các từ 'trong' ở hai câu thơ trên không liên quan đến nhau.

c) Từ 'trong' ở hai câu thơ trên là từ đồng âm.

Câu 2

Câu 2 (trang 34 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc các từ ngữ “cánh buồm”, “cánh chim”, “cánh cửa', “cánh tay” và thực hiện các yêu cầu:

a) Giải thích nghĩa của từ “cánh” trong các từ ngữ trên.

b) Từ “cánh” trong các ví dụ trên là một từ đa nghĩa hay các từ đồng âm. Dựa trên cơ sở nào đề xác định như vậy?

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức từ đồng âm và từ đa nghĩa.

Lời giải chi tiết:

- Cánh trong “cánh buồm” nghĩa là: bộ phận của con thuyền giúp nó có thể di chuyển được trên mặt nước nhờ sức gió.

- Cánh trong “cánh chim” là: bộ phận để bay của chim, dơi, côn trùng, có hình tấm, rộng bản, thành đôi đối xứng nhau ở hai bên thân mình và có thể mở ra khép vào

- Cánh trong “cánh cửa” là: bộ phận hình tấm có thể khép vào mở ra được, ở một số vật

- Cánh trong “cánh tay” là: bộ phận của cơ thể người, từ vai đến cổ tay ở hai bên thân mình; thường coi là biểu tượng của hoạt động đấu tranh của con người

b. Từ “cánh' trong các ví dụ trên là từ đa nghĩa vì nó đều là một bộ phận của cái gì đó.

Câu 3

Câu 3 (trang 34 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tìm hai từ chỉ bộ phân cơ thể người và kể ra một số trường hợp chuyển nghĩa của chúng.

Phương pháp giải:

Em tìm các bộ phận trên cơ thể (tay, chân, mặt, mũi,…) và chỉ ra trường hợp sử dụng nghĩa chuyển từ những từ đó, chủ yếu dùng cho các đồ vật trong cuộc sống.

Lời giải chi tiết:

Hai từ chỉ bộ phân cơ thể người:

- Chân: chân bàn, chân tường, chân trời, chân ái, chân lý.

+ Nghĩa gốc: là bộ phận nâng đỡ cơ thể con người và dùng để di chuyển.

+ Nghĩa chuyển: là bộ phận nâng đỡ vật (chân bàn); phần cuối cùng của sự vật (chân mây, chân tóc); điều đúng đắn và là lẽ phải (chân ái, chân lý).

- Tai: tai chén, tai ấm, tai tiếng.

+ Nghĩa gốc: cơ quan ở hai bên đầu người hoặc động vật, dùng để nghe

+ Nghĩa chuyển: bộ phận ở một số vật, có hình dáng chìa ra giống như cái tai (tai chén, tai ấm); điều không may bất ngờ xảy tới, gây tổn thất lớn (tai tiếng).

Bài 4

Bài 4 (trang 34 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc câu đố và làm theo yêu cầu dưới đây:

Trùng trục như con bò thui,

Chín đầu, chín mắt, chín đuôi, chín thân.

a) Câu đố này đề cập đến con vật gì?

b) Dựa vào hiểu biết về hiện tượng từ đa nghĩa và đồng âm, chỉ ra điểm đặc biệt trong câu đố trên.

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về từ đồng âm và từ đa nghĩa.

Lời giải chi tiết:

a. Câu đố này ám chỉ đến con bò.

b. Điểm đặc biệt trong câu đố là việc sử dụng từ đa nghĩa 'chín' để chỉ sự chín có nghĩa là đã chín, đã hoàn thiện.

Bài 5

Bài 5 (trang 34 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tìm một số ví dụ về cách sử dụng từ đồng âm để tạo ra những cách diễn độc đáo.

Phương pháp giải:

Nhớ lại các câu ngôn ngữ trong cuộc sống hoặc các câu ca dao, tục ngữ có sử dụng cách chơi chữ từ từ đồng âm.

Lời giải chi tiết:

- Ví dụ 1:

Bà già đi chợ cầu Đông

Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng?

Thầy bói xem quẻ nói rằng,

Lợi thì có lợi, nhưng răng không còn.

- Ví dụ 2: Con ngựa đá con ngựa đá.

- Ví dụ 3: Con ruồi đậu mâm xôi đậu.

Bài 6

Bài 6 (trang 34 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc đoạn thơ dưới đây:

Con bỗng lắc tay cha nhẹ nhàng hỏi:

“Cha ơi

Tại sao bên kia chỉ thấy nước và trời thôi

Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?”

Cha mỉm cười xoa đầu con nhỏ:

“Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa,

Sẽ có cây, có cửa, có nhà,

Vẫn là đất nước của ta,

Ở nơi đó cha chưa hề đi đến '

(Hoàng Trung Thông, Những cánh buồm)

a. Chỉ ra kỹ thuật tu từ được sử dụng.

b. Nêu ý nghĩa của kỹ thuật tu từ đó trong việc thể hiện nội dung đoạn thơ.

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về các kỹ thuật tu từ đã học.

Lời giải chi tiết:

a. Kỹ thuật tu từ được sử dụng là liệt kê và điệp từ. (Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó…/ Sẽ có cây, có cửa, có nhà)

b. Ý nghĩa của kỹ thuật tu từ:

- Tạo ra nhịp điệu cho bài thơ, tăng giá trị gợi hình, gợi cảm cho lời thơ.

- Nổi bật tình cảm yêu quý thiên nhiên, đất nước và tình thân cha con của nhân vật .

Bài 7

Bài 7 (trang 35 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc lại bài thơ Những cánh buồm và thực hiện các yêu cầu sau:

a) Chỉ ra các từ dùng để tả.

b) Chỉ ra tác dụng của việc sử dụng các từ đó.

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về từ tả

Lời giải chi tiết:

a. Các từ dùng để tả trong bài thơ Những cánh buồm: lênh khênh, rả rích, phơi phới, trầm ngâm.

b. Tác dụng của các từ tả:

- Làm cho câu thơ sinh động, gợi cảm, phong phú hơn.

- Mô tả các chi tiết, sự vật hiện lên rõ ràng, cụ thể hơn.

Viết tóm tắt

Trong bài thơ Những cánh buồm, dòng thơ “Cha mượn cho con buồm trắng nhé. Để con đi” thể hiện mong muốn của người con. Hãy tưởng tượng mình là người con trong bài thơ này, viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) sử dụng từ đa nghĩa để chia sẻ với mọi người về những “bến bờ” mà “cánh buồm trắng” của em sẽ đến.

Phương pháp giải:

Viết đoạn văn theo cách sáng tạo, tập trung vào ý tưởng và cảm xúc của nhân vật.

Lời giải chi tiết:

Ước mơ là điều quan trọng trong cuộc sống, đặc biệt là trong tuổi thơ. Đó là những điều tốt đẹp mà chúng ta mong muốn thực hiện. Tôi cũng có ước mơ như vậy khi còn là một đứa trẻ. Tôi may mắn khi có một gia đình hạnh phúc và được sống trong tình yêu thương của cha mẹ. Cha tôi đã kể về những chuyến phiêu lưu xa xôi, những bến bờ chưa được khám phá. Và tôi mong ước một ngày được như thế, có một “cánh buồm trắng” để chinh phục những chân trời, những bến bờ xa xôi. Đó là ước mơ của tôi, ước mơ được khám phá những điều mới mẻ, thú vị của cuộc sống. Tôi muốn đi đến những nơi cha từng kể, tham gia vào những cuộc phiêu lưu của chính mình. Tôi hi vọng rằng một ngày không xa, tôi sẽ làm được điều đó, thực hiện ước mơ của mình và mang lại hạnh phúc cho gia đình.

Chú thích:

Từ đa nghĩa được in đậm.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Từ 'trong' có nghĩa gì trong hai ví dụ 'Cát càng mịn, biển càng trong' và 'Trong lớp này, Lan là học sinh giỏi nhất'?

Từ 'trong' trong câu 'Cát càng mịn, biển càng trong' có nghĩa là trong veo, dễ nhìn thấy vật ở sâu. Trong câu 'Trong lớp này, Lan là học sinh giỏi nhất', 'trong' mang nghĩa là thuộc về hoặc ở trong một tập thể.

Từ 'trong' ở hai câu trên có phải là từ đồng âm không?

Có, từ 'trong' ở hai câu trên là từ đồng âm vì chúng có cách phát âm giống nhau nhưng lại mang những nghĩa hoàn toàn khác nhau trong từng ngữ cảnh.

Từ 'cánh' có nghĩa gì trong các từ ngữ như 'cánh buồm', 'cánh chim', 'cánh cửa', 'cánh tay'?

Từ 'cánh' trong 'cánh buồm' nghĩa là bộ phận của thuyền, trong 'cánh chim' là bộ phận giúp chim bay, trong 'cánh cửa' là bộ phận có thể mở ra đóng lại, còn trong 'cánh tay' là bộ phận cơ thể người.

Từ 'cánh' trong các ví dụ trên là từ đồng âm hay từ đa nghĩa?

Từ 'cánh' trong các ví dụ trên là từ đa nghĩa vì mặc dù từ này có hình thức giống nhau, nhưng mỗi nghĩa lại chỉ bộ phận của các vật khác nhau.

Câu đố 'Trùng trục như con bò thui' ám chỉ đến con vật gì?

Câu đố này ám chỉ đến con bò. Dù từ 'chín' có nhiều nghĩa, ở đây nó chỉ sự hoàn thiện của một con bò thui.

Điểm đặc biệt trong câu đố 'Trùng trục như con bò thui' là gì?

Điểm đặc biệt trong câu đố là sự sử dụng từ 'chín' với nghĩa đa nghĩa, chỉ sự hoàn thiện, với các đầu, mắt, đuôi của con bò thui.

Các từ nào được dùng để tả trong bài thơ 'Những cánh buồm'?

Các từ tả trong bài thơ 'Những cánh buồm' bao gồm 'lênh khênh', 'rả rích', 'phơi phới', và 'trầm ngâm'. Những từ này giúp tạo hình ảnh sinh động cho câu thơ.