Với bài Thực hành tiếng Việt: Mạch lạc và liên kết (biện pháp liên kết và từ ngữ liên kết) trang 59, 60 trong sách Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức, học sinh sẽ dễ dàng trả lời câu hỏi và soạn văn.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 59 Tập 2 - Kết nối tri thức
* Mạch lạc và liên kết (biện pháp liên kết và từ ngữ liên kết)
Đọc hai đoạn văn dưới đây và thực hiện các nhiệm vụ bên dưới:
Đoạn thứ nhất: (1) Sam, bản đồ của Sam như thế nào? (2) Sam được nghe ông kể về tấm bản đồ của ông. (3) Ông nhìn cuộc sống như một nơi hiểm nguy từ khi còn nhỏ. (4) Bà luôn nhắc ông phải cẩn thận, phải tỉnh táo để tồn tại. (5) Cha ông cũng đồng ý với quan điểm đó.
Đoạn thứ hai: (1) Tuy nhiên, ông không thấy như vậy. (2) Những gì ông thấy không khớp với lời nói của mẹ. (3) Ông yêu thương và tin tưởng mọi người xung quanh, (4) Ông cảm nhận cuộc sống là yên bình và an toàn. (5) Kết quả là ông cảm nhận mình khác biệt với gia đình. (6) Ông luôn không tự tin với quan điểm của mình, vì gia đình cho rằng đó là sai lầm. (7) Mỗi khi ông khen ngợi một ai đó với mẹ, mẹ luôn phản ứng phủ phàng: “Đợi xem điều gì sẽ xảy ra!”.
Câu hỏi 1 (trang 60 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
• Tóm tắt câu thứ nhất: Nhớ lại quan điểm của mẹ và bố.
• Tóm tắt câu thứ hai: Tin tưởng người khác, trong khi đó mẹ lại luôn hoài nghi.
→ Tất cả các câu trong đoạn văn chú trọng vào một chủ đề và có liên kết hình thức giữa chúng.
Câu hỏi 2 (trang 60 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
• Ở đoạn đầu:
+ Câu (2) liên kết với câu (1) qua việc sử dụng từ ngữ giống nhau (bản đồ dẫn đường của cháu - tấm bản đồ của ông);
+ Liên kết câu (3) với câu (2) bằng việc sử dụng từ (ông);
+ Câu (4) kết nối với câu (3) thông qua việc dùng đại từ thay thế (mẹ ông - bà) và việc lặp lại từ (ông);
+ Câu (5) liên kết với câu (4) bằng từ thay thế (quan điểm đó thay cho một cụm dài về quan điểm của bà mẹ) và bằng cách lặp lại từ (ông).
• Ở đoạn thứ hai: Tất cả các câu liên tiếp đều được liên kết với nhau bằng từ (ông).
Câu hỏi 3 (trang 60 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Phương tiện này chính là quan hệ tử nhưng - từ đầu tiên xuất hiện ở câu (1) của đoạn thứ hai. Ngoài ra, việc lặp lại từ quan điểm ở đoạn trước cũng giúp liên kết.
Câu hỏi 4 (trang 60 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Tập hợp đầu tiên: 2, 4, 1, 2, 3, kết quả: (2) Ông sẽ chia sẻ bản đồ của mình với cháu. (4) Bà thường nhắc ông phải luôn cảnh giác để sống sót. (1) Sam, bản đồ dẫn đường của bạn như thế nào? (5) Ông bố cũng đồng ý với quan điểm đó một phần. (3) Khi ông còn trẻ, mẹ ông luôn coi cuộc đời như một nơi nguy hiểm.
- Tập hợp thứ hai: 7, 3, 4, 6, 1, 5, 2, kết quả: (7) Mỗi khi ông và mẹ trò chuyện về ai đó và ông tán dương họ, mẹ ông luôn khó chịu: “Chờ xem đi!”. (3) Ông yêu mến và tin tưởng mọi người xung quanh. (4) Ông cảm nhận cuộc đời là một nơi yên bình và an toàn. (6) Ông không bao giờ tự tin với quan điểm của mình vì gia đình ông luôn cho rằng ông sai lầm. (1) Nhưng quan điểm ấy có vẻ không phù hợp với ông (5). Kết quả là ông cảm nhận mình khác biệt với gia đình. (2) Những điều ông thấy không giống như lời mẹ nói.
- Có thể nhận thấy, trong tập hợp đầu tiên, một số câu không có mối liên kết hoặc mối liên kết không phản ánh nội dung. Trong tập hợp thứ hai, dù có mối liên kết (lặp lại ông vẫn tồn tại), nhưng không có mối liên hệ nội dung. Cả hai không thể coi là hai đoạn văn mà chỉ là hai tập hợp không tổ chức.
Câu 5 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Nhưng quan điểm ấy có vẻ không phù hợp với ông. Những điều ông thấy không giống như lời mẹ nói, ông yêu mến và tin tưởng mọi người xung quanh. Ông cảm nhận cuộc đời là một nơi yên bình và an toàn. Kết quả là ông cảm nhận mình khác biệt với gia đình. Ông không bao giờ tự tin với quan điểm của mình vì gia đình ông luôn cho rằng ông sai lầm. Mỗi khi ông và mẹ trò chuyện về ai đó và ông tán dương họ, mẹ ông luôn khó chịu: “Chờ xem đi!”
Sam, bản đồ dẫn đường của bạn như thế nào? Ông sẽ chia sẻ với cháu tấm bản đồ của mình. Khi ông còn nhỏ, mẹ ông luôn nhìn cuộc đời như một nơi đầy nguy hiểm. Bà thường nói với ông rằng để sống sót, ông phải luôn cảnh giác. Ông bố cũng một phần đồng ý với quan điểm đó.
→ Nhận thấy rằng, mỗi đoạn không thay đổi nghĩa, nhưng bây giờ chúng không còn liên kết logic. Sự lộn xộn rõ nhất là ở chỗ: Chuyện về sự trái ngược trong nhìn nhận cuộc đời, con người giữa mẹ và ông đã kể ở đoạn trước, nhưng ở đoạn sau mới nói: Ông sẽ chia sẻ với cháu... Điều này không phù hợp với giao tiếp thực tế.