Với bài học Thực hành tiếng Việt: Ngữ cảnh và ý nghĩa của từ ngữ trong ngữ cảnh trang 92, 93 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh hiểu và áp dụng kiến thức một cách dễ dàng để soạn văn lớp 7.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 92 Tập 1 - Kết nối tri thức
* Ngữ cảnh và ý nghĩa của từ ngữ trong ngữ cảnh
Câu 1 (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
a.
- Trong câu 'Lộc giắt đầy trên lưng' không chỉ đề cập đến sự giắt những lá rừng hoặc những chồi non trên lưng của những người lính, mà còn ám chỉ niềm tin và sự lạc quan của họ trong các trận đánh sắp tới.
- Trong câu 'Lộc trải dài nương mạ' không chỉ ám chỉ việc cây lúa mạ xanh tươi mênh mông trên cánh đồng của người nông dân, mà còn tượng trưng cho niềm hy vọng vào một mùa màng bội thu, sự hân hoan của người nông dân khi bắt đầu mùa vụ để tạo ra một hậu phương vững chắc cho tiền tuyến sản xuất.
=> 'Lộc' không chỉ có nghĩa gốc mà còn đại diện cho hai lực lượng quan trọng trong xã hội - chiến đấu và sản xuất.
b.
“Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước'.
- Từ “đi” mang ý nghĩa chuyển động: thể hiện sự quyết tâm, ý chí và lòng kiên trì của dân tộc để xây dựng một Việt Nam 'dân giàu, nước mạnh', ca ngợi đất nước kiên cường, phồn thịnh, đang hướng tới một tương lai rực rỡ, thể hiện niềm tin sâu sắc của tác giả vào tương lai phồn thịnh của dân tộc Việt Nam.
c.
“Ta trở thành con chim hót
Ta trở thành một cành hoa”
- Từ “trở thành” mang ý nghĩa chuyển đổi: thể hiện lòng ước ao, khát khao chân thành của tác giả: mong muốn dâng hiến mình cho cuộc sống
Câu 2 (trang 93 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Theo em, trong ngữ cảnh này, 'Giọt long lanh' ở đây có thể hiểu theo nhiều cách: giọt sương, giọt mưa xuân, cũng có thể là giọt của tiếng chim ríu rít. Dù hiểu theo cách nào đi nữa thì đây đều là một phương tiện tu từ tinh tế để biểu đạt sự chuyển đổi cảm xúc.
+ Trong đoạn này, tác giả đã dùng phương tiện tu từ: ẩn dụ biến đổi cảm xúc. Tiếng chim từ việc là âm thanh (cảm nhận bằng thính giác) chuyển thành “từng giọt” (hình và dáng, cảm nhận bằng thị giác), từng giọt long lanh ánh sáng và màu sắc có thể bằng xúc giác (tôi đưa tay tôi hứng). Câu thơ kích thích cảm xúc say đắm, ngây ngất của tác giả trước cảnh sắc thiên nhiên ở Huế vào mùa xuân, thể hiện mong muốn hoà nhập với tự nhiên, thế giới xung quanh vào mùa đông lạnh giá, khiến ta cảm thấy ngưỡng mộ.
* Phương tiện tu từ:
Câu 3 (trang 93 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Theo em, trong bài thơ Mùa xuân nhỏ bé, biện pháp tu từ nào đặc biệt quan trọng nhất và tác dụng của nó là gì.
- Theo em, trong bài thơ Mùa xuân nhỏ bé, biện pháp tu từ ẩn dụ đóng vai trò quan trọng nhất.
- Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ:
+ “Giọt long lanh rơi” : ẩn dụ sự biến đổi của cảm xúc chỉ qua tiếng chim
+ Ẩn dụ “Lộc” tượng trưng cho sức sống mạnh mẽ của mùa xuân và đất nước. Chiến sĩ mang trên vai bộ áo ngụy trang xanh biếc, đóng góp vào sức sống của mùa xuân, cống hiến cho Tổ quốc. Nông dân đóng góp lao động, mồ hôi để tạo nên màu xanh của ruộng đồng.
→ Việc áp dụng biện pháp tu từ đã làm cho bài thơ thêm sinh động, thú vị và dễ tiếp cận với độc giả.