Soạn bài Thực hành tiếng Việt: Ngữ cảnh và nghĩa của từ ngữ trong ngữ cảnh lớp 7 trang 92 Tập 1 ngắn gọn nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ nội dung, được soạn theo sách Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức giúp việc soạn văn 7 trở nên dễ dàng hơn.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 92 Tập 1
* Ngữ cảnh và nghĩa của từ ngữ trong ngữ cảnh
Câu 1 (trang 92 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
a.
- Hình ảnh “lộc” trong đoạn thơ có thể hiểu:
+ Lộc của “người ra đồng”: nói về những người lao động, những người gieo mầm cho sự sống, gieo mầm non trên những cánh đồng quê hương. Từ “lộc” đưa ta đến với hình ảnh những cánh đồng bao la với những chồi non mọc lên xanh tươi từ những hạt giống mùa xuân. Từ “lộc” còn chứa đựng sức sống, sức mạnh của con người.
+ Lộc của “người cầm súng”: gợi lên hình ảnh của những chiến sĩ, những người cầm súng khi bước ra trận, trên vai, trên lưng mang theo những cành lá ngụy trang. Những cành lá ấy chứa đựng sức sống, màu xanh biếc của thiên nhiên, của cây cỏ, mang theo cả mùa xuân.
b.
- Từ “đi” thông thường có thể hiểu là hành động di chuyển bằng đôi chân của con người. Nhưng trong ngữ cảnh của đoạn thơ này, “đi” có thể hiểu là sự phát triển tiến tới không ngừng của đất nước.
c.
- Từ “làm” thông thường được hiểu là hành động dùng công sức vào những việc khác nhau, nhằm một mục đích nhất định nào đó. Trong văn bản này, từ “làm” có thể hiểu là mong muốn được thực hiện vào những sự vật, sự việc trong bài thơ để góp phần tạo nên những giá trị cho cuộc sống.
Câu 2 (trang 93 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Từ “giọt” trong câu thơ có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau. Ban đầu, “giọt long lanh” là những giọt mưa xuân, giọt sương mùa xuân, trong trẻo, rơi xuống từng nhánh cây, kẽ lá như những viên ngọc.
- Ở đây, “giọt long lanh” cũng có thể hiểu theo nghĩa ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. Tiếng chim từ âm thanh (thính giác) chuyển thành từng giọt (hình ảnh và khối lượng, thị giác), từng giọt ấy lại long lanh ánh sáng và màu sắc, có thể cảm nhận bằng xúc giác “Tôi đưa tay tôi hứng”. Dù hiểu theo cách nào thì hai câu thơ vẫn thể hiện cảm xúc say sưa, ngây ngất của tác giả trước cảnh đất trời xứ Huế vào xuân, thể hiện mong muốn hoá vào thiên nhiên đất trời. Trong ngữ cảnh này, em sẽ chọn cách hiểu thứ hai, tức hiểu “giọt” ở đây là âm thanh của tiếng chim, cách hiểu này để lại nhiều giá trị nghệ thuật cho bài thơ hơn và cũng tạo mối liên kết chặt chẽ với câu thơ trước.
* Biện pháp tu từ:
Câu 3 (trang 93 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ sử dụng nhiều biện pháp tu từ như điệp từ, liệt kê, ẩn dụ trong đó nổi bật nhất là biện pháp tu từ ẩn dụ.
- Biện pháp ẩn dụ thể hiện qua các hình ảnh như:
+ Con chim, cành hoa, nốt trầm, mùa xuân nho nhỏ đều là những ẩn dụ cho vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời và cũng là biểu tượng cho lẽ sống đẹp của con người.
+ Giọt long lanh rơi ẩn dụ cho tiếng chim hót du dương, ca tụng đất trời.
+ Tuổi hai mươi và khi tóc bạc ẩn dụ cho con người lúc tuổi trẻ và khi tuổi đã cao.
- Biện pháp tu từ ẩn dụ giúp tăng giá trị hình ảnh, gợi cảm trong văn bản đồng thời nhấn mạnh vẻ đẹp của mùa xuân và thể hiện sự khao khát cống hiến mãnh liệt của tác giả đối với quê hương, đất nước.