Buzz
Mytour muốn mời bạn đọc tham khảo bài Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 66), thuộc bộ sách Kết nối tri thức, tập 1.
Tài liệu được chúng tôi giới thiệu dành cho các bạn học sinh lớp 6 rất hữu ích trong quá trình học tập. Hãy cùng theo dõi ngay sau đây.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 66)
Tính hiệu quả của việc mở rộng phần chính
So sánh hai câu sau để nhận biết hiệu quả của việc mở rộng phần chính của câu bằng cụm từ:
(1) Tuyết/rơi.
(2) Tuyết trắng/rơi đầy trên đường.
Trong câu (1), mỗi thành phần chính của câu chỉ đơn giản là một từ. Trong câu (2), mỗi thành phần chính của câu là một cụm từ. Chủ ngữ tuyết trắng cụ thể hơn tuyết vì chứa thông tin về màu sắc của tuyết. Vị ngữ rơi đầy trên đường cụ thể hơn rơi vì chứa thông tin về mức độ và địa điểm rơi của tuyết.
Phân biệt cụm danh từ
- Trong hình thức đầy đủ, cụm danh từ thường bao gồm 3 phần: phần trung tâm ở giữa, phần phụ trước và phần phụ sau. Danh từ ở trung tâm thường là trung tâm của ý nghĩa. Những từ trước danh từ thường chỉ số lượng, trong khi những từ sau thường mô tả đặc điểm hoặc xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.
- Xem xét câu “Tất cả những học sinh chăm chỉ đều được cô giáo khen ngợi”. Trong câu này, tất cả học sinh chăm chỉ tạo thành một cụm danh từ, trong đó học sinh là trung tâm. Tất cả và những trước danh từ học sinh diễn đạt số lượng, trong khi từ chăm chỉ sau danh từ trung tâm diễn đạt đặc điểm của học sinh.
Đặc điểm của cụm danh từ
Bài 1. Phát hiện cụm danh từ trong các dòng thơ sau:
a. Dù trời đã lạnh buốt, mọi người đi qua đường đều vội vã, không ai quan tâm đến lời chào của em.
Cụm danh từ: lời chào của em
b. Tất cả những ngọn nến bay lên cao, bay mãi rồi trở thành những vì sao trên bầu trời.
Cụm danh từ: tất cả những ngọn nến bay lên, những vì sao trên bầu trời.
Bài 2. Tìm một cụm danh từ trong truyện Cô bé bán diêm. Từ danh từ trung tâm trong cụm từ đó, hãy tạo ra ba cụm từ khác.
- Cụm danh từ: những que diêm còn lại trong bao
- Danh từ trung tâm: que diêm
- Ba cụm danh từ khác:
- tất cả que diêm ở dưới đất
- những que diêm đã cháy hết
- một vài que diêm nhỏ
Bài 3. So sánh những câu văn sau và đưa ra nhận xét về tác dụng của việc sử dụng cụm từ làm thành phần chính của câu:
a.
- Em bé vẫn lang thang trên đường.
- Em bé đáng thương, bụng đói rét vẫn đang lang thang trên đường.
Trong câu thứ nhất, chủ ngữ chỉ là một từ, trong câu thứ hai là một cụm danh từ. Cụm danh từ 'em bé đáng thương, bụng đói rét' đã miêu tả cảnh tượng của cô bé bán diêm, tạo ra sự đồng cảm và thấu hiểu về hoàn cảnh của em.
b.
- Em gái đang dò dẫm trong đêm tối.
- Một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối.
Trong câu thứ nhất, chủ ngữ chỉ là một từ, trong câu thứ hai là một cụm danh từ. Cụm danh từ 'một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất' làm nổi bật hơn nét ngoại hình của em bé, tạo ra một bức tranh sinh động về tình cảnh khó khăn mà em đang phải trải qua.
Bài 4. Những câu sau có chủ ngữ là một danh từ. Hãy mở rộng chủ ngữ thành cụm danh từ.
a. Tiếng gió vẫn rì rào trong nhà.
Những hơi gió lạnh buốt mùa đông vẫn rì rào vào trong căn nhà.
b. Ngọn lửa tỏa ra làn hơi ấm dịu.
Ngọn lửa sáng rực tỏa ra làn hơi ấm dịu từ từ tràn ra.
Câu 5. Hãy tưởng tượng và viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) về cảnh cô bé bán diêm gặp lại người bà trên thiên đường, trong đó có ít nhất một cụm danh từ làm thành phần chính của câu.
- Gợi ý:
- Không gian gặp gỡ: trên cõi thiên đường.
- Nhân vật: người bà và cô bé bán diêm.
- Hành động và tâm trạng của cô bé khi tái ngộ bà.
- Bài mẫu:
Mẫu 1
Những que diêm cuối cùng đã rực cháy. Một vệt sáng bất thình lình xuất hiện. Đó là những thiên thần nhỏ tới đón cô bé bán diêm lên thiên đàng. Khi chạm đến nơi này, cô bé rất hồ hởi. Dưới bàn chân là những đám mây mềm mại. Trên bầu trời cao cũng có những khu vườn xanh ngát. Cánh cổng thiên đàng to lớn hiện ra trước mắt. Các thiên thần hướng dẫn cô bé vào một căn nhà nhỏ. Bước vào, cô bé bất ngờ khi thấy bà ngồi trên ghế. Cô bé bán diêm lao vào lòng bà, khóc nức nở. Bà mỉm cười và vuốt nhẹ đầu cô bé. Hai người vui mừng khi gặp lại. Thiên thần nhỏ cũng theo cô bé vào. Họ nói rằng Chúa đã cho phép hai mẹ con sống tại đây. Cô bé biết ơn thiên thần. Từ đó, hai mẹ con hạnh phúc sống bên nhau.
Cụm danh từ: Những que diêm cuối cùng
Mẫu 2
Khi tỉnh giấc, cô bé bán diêm nhìn thấy mình nằm trên chiếc giường mây mịn. Hôm qua, bà đã đến và đưa em lên thiên đàng cùng bà. Ban đầu, em nghĩ đó chỉ là một giấc mơ nhưng mọi thứ đều là sự thật. Không lâu sau đó, một thiên thần xinh đẹp xuất hiện để chào đón cô bé. Ngay sau đó, thiên thần dẫn em gặp bà. Cô bé chạy đến ôm bà, mỉm cười hạnh phúc. Bà dẫn em đến bên chiếc bàn lớn đầy thức ăn ngon lành. Hai bà cháu vừa ăn vừa cười nói cùng các thiên thần. Sau khi no, cô bé được các thiên thần dẫn đi thăm khu vườn rộng lớn của thiên đàng. Cô bé rất hạnh phúc khi biết từ nay sẽ sống bên bà.
Cụm danh từ: một thiên thần xinh đẹp
* Bài tập ôn luyện thêm:
Câu 1. Xác định danh từ trung tâm và tạo câu với các nhóm từ sau:
a. những cái khăn màu đỏ
b. con đường xưa kia
c. bông hoa tươi sặc sỡ màu sắc ấy
d. bức thư vừa viết hôm qua
Gợi ý:
a. những chiếc khăn màu đỏ
- Danh từ trung tâm:
- Đặt câu: Những chiếc giày màu đỏ vừa được giặt sạch.
b. con đường làng xưa cũ kia
- Danh từ trung tâm: con đường
- Đặt câu: Tôi thường đi qua con đường xưa ấy khi đến trường.
c. bông hoa tươi sặc sỡ màu sắc ấy
- Danh từ trung tâm: bông hoa
- Đặt câu: Tôi rất thích nhìn bông hoa tươi sặc sỡ màu sắc ấy.
d. bức thư vừa viết hôm qua
- Danh từ trung tâm: bức thư
- Đặt câu: Bức thư mới viết hôm qua đã được gửi đi.
Câu 2. Hãy viết một đoạn văn về chủ đề tự chọn, trong đó có sử ít nhất hai cụm dụng cụm danh từ.
Gợi ý:
Buổi sáng mùa xuân trên quê hương em thật tuyệt vời. Không khí trong lành và mát mẻ. Khi mặt trời mọc sớm để đánh thức mọi người sau một đêm dài. Những cô cậu nắng nhí nhảnh cũng thức dậy, chạy nhảy tung tăng dưới mặt đất. Hạt sương trên lá cây cũng dần tan biến. Làn gió nhẹ nhàng lướt qua khiến những cành lá rung rinh. Đặc biệt là bầu trời buổi sáng sớm, thật trong lành biết bao. Chị gió tung tăng nô đùa khắp nơi. Cô mây thì dạo chơi quanh những ngọn núi phía xa. Vài chú chim nhỏ kêu vang đón chào ngày mới. Khu vườn trước nhà tràn ngập sắc xanh: màu xanh của thảm cỏ; màu xanh của lá cây; màu xanh của những trái cây chưa chín. Ngoài đường vẫn còn rất yên bình. Thỉnh thoảng có tiếng trò chuyện của các bác nông dân phải ra đồng làm việc. Chỉ sau một lát, con đường đã trở nên rộn rã tiếng cười nói, tiếng xe cộ… của những người đi học, đi làm. Khi được ngắm nhìn quê hương vào thời điểm này, em cảm thấy rất hạnh phúc.
Cụm danh từ: Những đứa trẻ nắng nhí nhảnh, màu xanh của thảm cỏ
