Buzz
Mytour cung cấp tài liệu Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 75) từ sách Cánh Diều, tập 2.
Tài liệu hữu ích cho học sinh lớp 6, hãy tham khảo nội dung chi tiết dưới đây.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt
Câu 1. Trong các câu sau, cụm từ “ngày hôm nay” ở câu nào được coi là trạng ngữ? Tại sao?
a. Hôm nay là ngày khai trường đầu tiên ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. (Hồ Chí Minh)
b. Hôm nay, trong buổi tụ họp của các em, tôi chỉ muốn chúc các em một năm học vui vẻ và thành công. (Hồ Chí Minh)
Cụm từ “ngày hôm nay” trong câu b được coi là trạng ngữ. Vì cụm từ này được tách ra khỏi phần chính của câu bằng dấu phẩy và liên quan đến thời gian.
Câu 2. Tìm 3 trạng ngữ chỉ thời gian trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh). Nêu tác dụng liên kết câu của một trong các trạng ngữ đó.
- Các trạng ngữ chỉ thời gian:
- Một ngày, tôi bắt gặp nó nhào một thứ bột gì đó đen sì, trông rất sợ, thỉnh thoảng lại bôi ra cổ tay.
- Khi ấy, tôi đang mải mê với chiếc diều nên không biết có chuyện gì xảy ra.
- Ngày từ đó, mặc dù mọi chuyện vẫn như cũ trong căn nhà của chúng tôi, nhưng tôi luôn luôn cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài.
- Tác dụng: Xác định thời gian, liên kết nội dung với câu văn phía trước.
Câu 3. Thử lược bỏ các trạng ngữ (in đậm) trong những câu dưới đây và cho biết nghĩa của câu bị ảnh hưởng như thế nào. Từ đó, hãy rút ra nhận xét về vai trò của trạng ngữ đối với nghĩa của câu.
a. Giữa cái se lạnh của mùa đông, làng quê trải một tấm thảm màu vàng rực... (Tô Hoài)
b. Cha mẹ tôi vặn bức tranh của Kiều Phương, vượt qua những hàng người để đặt vào khung, lồng kính. Trên bức tranh ấy, một cậu bé ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, dưới bầu trời xanh biếc. (Tạ Duy Anh)
c. Con đường nhựa phẳng lặng, không gian mất mát, không gì che phủ. Đã trải qua bao mùa tháng, mỗi ngày với hai lần, máy xe chạy qua con đường ấy. (Phong Thu)
Gợi ý:
- Hãy thử loại bỏ một số chi tiết:
a. Làng quê phủ một tấm thảm màu vàng rực…
b. Cha mẹ tôi kéo tôi vượt qua đám đông để chiêm ngưỡng bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung, lồng kính. Một cậu bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, dưới bầu trời xanh biếc.
c. Con đường nhựa trải dài, sóng soài không bóng cây. Máy đạp xe vẫn lướt nhẹ trên con đường ấy.
- So sánh: Việc lược bỏ các trạng ngữ trong câu có thể làm mất rõ ràng về thời gian (câu a, c) và địa điểm (câu b).
Câu 4. So sánh vị trí của các trạng ngữ trong những cặp câu dưới đây và giải thích lý do tác giả chọn cách diễn đạt ở câu a1 và câu b1 .
a1. Nghe câu chuyện, vua cảm thấy vui mừng. Tuy nhiên, để chắc chắn hơn, vua quyết định thử lại một lần nữa.
a2. Nghe câu chuyện, vua rất vui mừng. Tuy nhiên, để biết chắc chắn hơn, vua quyết định thử lại để tìm hiểu kỹ hơn nữa.
b1. Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước đền, những khóm hải đường nở hoa rực rỡ, những cảnh bướm đủ màu sắc bay nhảy như đang múa quạt trong không gian trước đền.
b2. Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Những khóm hải đường nở hoa rực rỡ, những cánh bướm đủ màu sắc bay nhảy như đang múa quạt trong không gian trước đền.
Tác giả chọn cách diễn đạt như câu a1 và b1 vì hai câu này sử dụng trạng ngữ để mô tả vị trí của các sự vật, tạo điểm nhấn và làm cho câu văn sinh động hơn.
Câu 5. Chọn một trong hai đề sau:
a. Viết đoạn văn kể về một phần của câu chuyện đã đọc hoặc học, trong đó sử dụng một số trạng ngữ chỉ thời gian để liên kết các câu trong đoạn.
b. Viết đoạn văn miêu tả suy nghĩ của bạn về một tác phẩm đã học hoặc đã đọc, trong đó sử dụng một số trạng ngữ chỉ vị trí để nối các câu trong đoạn.
Gợi ý:
a.
Buổi sáng kia, Sơn tỉnh giấc và cảm nhận được cái lạnh của mùa đông đã đến. Cả chị và mẹ của Sơn đã thức dậy, ngồi bên bếp lửa để pha nước chè uống. Mọi người đều đã mặc áo ấm. Sơn được mẹ cho mặc một chiếc áo vệ sinh màu nâu sậm và một chiếc áo dạ có chi tiết đỏ. Sau khi mặc xong, hai anh em chạy ra chợ chơi với lũ trẻ trong làng. Chúng đều là những đứa trẻ nghèo không có áo ấm để mặc. Khi thấy Sơn và chị em mặc áo ấm, họ đến gần và khen ngợi. Hiên, một cô bé nghèo, không có áo ấm để mặc. Sơn cảm thấy xót xa và nói với chị mình về việc lấy áo cũ mang cho Hiên. Về đến nhà, hai anh em lo sợ mẹ biết và định sang nhà Hiên nhưng không thấy ai. Khi về nhà, họ thấy mẹ Hiên đang nói chuyện với mẹ mình. Mẹ Sơn thấy nhà Hiên nghèo khổ nên mượn năm hào may áo ấm cho con.
b.
'Đêm nay Bác không ngủ' là một trong những bài thơ thành công nhất về Bác Hồ. Tác phẩm thể hiện tình yêu thương sâu sắc của Bác dành cho bộ đội và nhân dân. Đồng thời, nó cũng thể hiện lòng kính trọng và cảm phục của người chiến sĩ dành cho vị lãnh tụ của họ. Bác Hồ được miêu tả như một người cha lo lắng, chăm sóc cho con cái của mình. Dù trời đã tối khuya, nhưng Bác vẫn chưa ngủ, khiến mọi người cảm thấy lo lắng hơn. Khi biết lí do Bác không ngủ, mọi người lại cảm động và kính phục hơn. Bác vẫn thức để lo cho bộ đội, dân công hay đơn giản là lo cho cuộc kháng chiến của dân tộc. Cuối cùng, tác giả khẳng định một sự thật đơn giản: 'Bác là Hồ Chí Minh'. Bài thơ khiến người đọc cảm thấy xúc động trước tình cảm của vị lãnh tụ dành cho chiến sĩ và nhân dân.
