Buzz
Câu 1
Hãy chỉ ra biện pháp tu từ chêm xen và nêu tác dụng của biện pháp ấy trong các trường hợp dưới đây:
a. '- Có một nàng Bạch Tuyết các bạn ơi
Với lại bảy chú lùn rất quấy!'
'- Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy'
(Ôi những trận cười trong sáng đó lao xao).
(Hoàng Nhuận Cầm)
b. Đoạn ông mở gói giấy, lấy ra cục a ngùy - cái thứ thuốc dẻo quánh, màu vàng xỉn mà tôi đã thấy dạo trước - véo một miếng gắn vào đầu một cọng sậy. (Đoàn Giỏi)
c. Tôi thì không bao giờ quên cô ấy, mặc dù thực ra là có gì đâu một tình cờ như thế, một gặp gỡ vẩn vơ, lưu luyến mơ hồ gần như không có thật mà năm tháng cuộc đời cứ mãi chồng chất lên muốn xóa nhòa. (Bảo Ninh)
Phương pháp giải:
Đọc lý thuyết tại phần Tri thức Ngữ văn.
Lời giải chi tiết:
a.
- Biện pháp tu từ chêm xen:
'- Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy'
- Tác dụng: Xác nhận thông tin về số lượng nam sinh trong lớp học đồng thời thể hiện sự hoài niệm về những niềm vui thời đi học.
b.
- Biện pháp tu từ chêm xen:
cái thứ thuốc dẻo quánh, màu vàng xỉn mà tôi đã thấy dạo trước
- Tác dụng: Bổ sung thêm thông tin cho cục a ngùy.
c.
- Biện pháp tu từ chêm xen:
mặc dù thực ra là có gì đâu một tình cờ như thế, một gặp gỡ vẩn vơ, lưu luyến mơ hồ gần như không có thật mà năm tháng cuộc đời cứ mãi chồng chất lên muốn xóa nhòa
- Tác dụng: Bổ sung thêm thông tin về tình cảm của nhân vật 'tôi' dành cho Giang và bộc lộ cảm xúc của bản thân với Giang.
Câu 2
Chỉ ra biện pháp tu từ liệt kê và nêu tác dụng của biện pháp ấy trong các trường hợp sau:
a. Cái lành lạnh của hơi nước sông ngòi, mương rạch, của đất ẩm và dưỡng khí thảo mộc thở ra từ bình minh. (Đoàn Giỏi)
b. Mấy con kì nhông nằm vươn mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh... (Đoàn Giỏi)
c. Bà con xem, Đăm Săn uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán. (Trích sử thi Đăm Săn)
d. Tôi đã cầm cây xà gạc phát rẫy mới này, tôi rạch rừng, tôi giết tê giác trong thung, giết cọp beo trên núi, giết kền kền, quạ dữ trên ngọn cây, chém ma thiêng quỷ ác trên đường đi. (Trích sử thi Đăm Săn)
Phương pháp giải:
Đọc lý thuyết tại phần Tri thức Ngữ văn.
Lời giải chi tiết:
a.
- Biện pháp tu từ liệt kê: hơi nước sông ngòi, mương rạch, của đất ẩm và dưỡng khí thảo mộc.
- Tác dụng: Diễn tả các khía cạnh của cảnh bình minh, đồng thời cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của nó.
b.
- Biện pháp tu từ liệt kê: biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh...
- Tác dụng: Diễn tả trạng thái của con kì nhông.
c.
- Biện pháp tu từ liệt kê: uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán.
- Tác dụng: Diễn tả sức ăn, sức uống và sự vui vẻ của Đăm Săn; cho người đọc cảm nhận được tầm vóc to lớn và sự gần gũi của Đăm Săn.
d.
- Biện pháp tu từ liệt kê: Tôi đã cầm cây xà gạc phát rẫy mới này, tôi rạch rừng, tôi giết tê giác trong thung, giết cọp beo trên núi, giết kền kền, quạ dữ trên ngọn cây, chém ma thiêng quỷ ác trên đường đi.
- Tác dụng: Diễn tả các hành động quả cảm của Đăm Săn trên đường đi.
Câu 3
Một ngôn ngữ được đánh giá là phát triển khi nó ngày càng có tính chất trí tuệ hóa và quốc tế hóa. Điều này rất quan trọng khi ta đặt tiếng Việt trong bối cảnh thời đại ngày nay: thời đại của thông tin, của trí tuệ; thời đại của hội nhập khu vực, hội nhập toàn cầu,...
(Phạm Văn Đồng)
Thử đảo thứ tự các bộ phận trong những phép liệt kê trong đoạn văn trên rồi rút ra kết luận: xét về ý nghĩa, các phép liệt kê ấy có gì khác nhau?
Phương pháp giải:
Đọc lý thuyết tại phần Tri thức Ngữ văn.
Lời giải chi tiết:
- Thử đảo thứ tự các bộ phận trong những phép liệt kê trong đoạn văn: thời đại của hội nhập toàn cầu, hội nhập khu vực; thời đại của trí tuệ, thông tin,...
- Kết luận: Xét về ý nghĩa, các phép liệt kê có sự khác biệt:
+ Phép liệt kê trong câu gốc: đảm bảo được tính lô-gíc, thứ tự các bộ phận được sắp xếp theo cặp và theo trình tự tăng tiến.
+ Phép liệt kê khi đã đảo thứ tự các bộ phận: thứ tự các phần không đảm bảo được tính lô-gíc, cái trước bao trùm cái sau.
Từ viết đến đọc
Viết một đoạn văn (khoảng từ 150 đến 200 chữ) trong đó sử dụng biện pháp liệt kê và chèn xen về một trong hai nội dung sau:
a. Kể về ấn tượng của bạn về một vùng đất mà bạn đã từng đi qua.
b. Nêu cảm nhận về một nhân vật đã để lại cho bạn ấn tượng sâu sắc sau khi đọc hai tác phẩm Đất rừng phương Nam (Đoàn Giỏi) và Giang (Bảo Ninh).
Phương pháp giải:
- Lựa chọn đề bài.
- Chú ý sử dụng biện pháp liệt kê và chèn xen.
Lời giải chi tiết:
a.
Dịp Tết vừa qua, gia đình tôi đã thực hiện chuyến du lịch đến Vũng Tàu. Đây là một thành phố biển tươi đẹp. Tết ở Vũng Tàu khác biệt so với Tết ở Hà Nội. Ở Hà Nội, Tết đến có mưa phùn, có cành hoa đào. Nhưng ở Vũng Tàu, Tết mang trong mình nắng, gió biển, và hoa mai rực rỡ. Tôi được thưởng thức bữa hải sản tươi ngon, tận hưởng làn nước biển mát lạnh, và tham quan khu du lịch Hồ Mây. Tôi còn được trải nghiệm việc leo lên tượng Chúa dang tay ở Vũng Tàu, nơi được biết đến như tượng Chúa dang tay lớn nhất Việt Nam. Từ trên cao, tôi nhìn xuống biển và cảm nhận sự đẹp của nơi này. Chuyến du lịch ngắn nhưng đã để lại trong tôi những kỷ niệm đẹp và những trải nghiệm thú vị. Tôi ước ao được cùng gia đình khám phá những vùng đất mới trong tương lai.
- Biện pháp tu từ liệt kê:
+ có mưa phùn, có cành hoa đào
+ có nắng, gió biển, có hoa mai rực rỡ
+ được thưởng thức bữa hải sản tươi ngon, tận hưởng làn nước biển mát lạnh, và tham quan khu du lịch Hồ Mây
- Biện pháp tu từ chèn xen: nơi được biết đến như tượng Chúa dang tay lớn nhất Việt Nam.
b.
Đất rừng phương Nam - một tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi kể về cuộc sống phiêu bạt của An, một cậu bé. Bối cảnh của câu chuyện là miền Tây Nam Bộ, nơi mà con người dũng cảm, yêu nước, và kiên trì đã đối mặt với thực dân Pháp trong những năm 1945. Quyển sách đã để lại trong tôi những suy tư sâu sắc về miền đất phương Nam này. Chỉ khi đọc hết, chúng ta mới thấy được vẻ đẹp và tinh thần bất khuất của dân tộc. An, nhân vật chính, một cậu bé 14 tuổi, đã trải qua nhiều khó khăn và thử thách trong môi trường khắc nghiệt ấy, nhưng anh đã trưởng thành và trở thành một người đầy can đảm và lớn lên. An thích khám phá, phiêu lưu, nhưng đôi khi cũng ngây thơ như bao người trẻ tuổi khác: mải mê với những sở thích nhưng lại bị lạc mất gia đình. An là biểu tượng của tuổi trẻ chiến đấu trong thời kỳ đó và là một gương mẫu đáng ngưỡng mộ trong thời hiện đại.
- Biện pháp tu từ liệt kê:
+ đi câu rắn, lấy tổ ong, theo tía săn cá sấu.
+ mải mê xem hát nên bị thuyền bỏ lại, theo đám bạn mò ốc nên lạc gia đình.
- Biện pháp tu từ chèn xen:
+ một tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi kể về cuộc sống phiêu bạt của An, một cậu bé 14 tuổi.
+ một cậu bé 14 tuổi
