Buzz
Câu 1
Phân tích giá trị của biện pháp tu từ so sánh trong các câu thơ dưới đây
a. Gió rát mặt, đảo luôn thay hình dáng
Sỏi cát bay như lũ chim hoang
(Trần Đăng Khoa)
b. Đêm buông xuống nhìn nhau không rõ nữa
Cứ ngỡ như vỏ ốc cất thành lời
(Trần Đăng Khoa)
c. Con gặp lại nhân dân như nai về suối cũ
Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa,
Như đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa
Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa
(Chế Lan Viên)
d. Tình yêu là vũ khí
Giữ đất trời quê hương
(Lò Ngân Sủn)
Phương pháp giải:
- Đọc các câu thơ
- Ôn lại kiến thức cũ về so sánh
- Áp dụng vào các câu → tác dụng
Lời giải chi tiết:
a. Tác dụng nhấn mạnh sự gian khó ở Trường Sa của những người lính đảo.
b. Tác dụng nhấn mạnh giúp người đọc có thể thấy được hoàn cảnh làm việc của những người lính nơi đây rất khắc nghiệt và đầy khó khăn. Tuy gian nan là thế nhưng những người lính nơi hải đảo vẫn giữ được tinh thần vui vẻ, lạc quan, yêu đời.
c. Nhấn mạnh khát vọng trở về với đất nước, quê hương.
d. Tác dụng nhấn mạnh tình yêu quê hương hòa quyện cùng tình yêu đôi lứa của người lính trên chiến hào giữ vùng đất biên cương của Tổ quốc.
Câu 2
Tìm và phân tích tác dụng nghệ thuật của các biện pháp tu từ trong những câu thơ dưới đây ở bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi
a. Sáng chớm lạnh trong làng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
b. Ôi những cánh đồng quê chảy máu
Dây thép gai đâm nát trời chiều
c. Trán cháy rực nghĩ trời đất mới
Lòng ta bát ngát ánh bình minh
d. Súng nổ rung trời giận dữ
Người lên như nước vỡ bờ
Nước Việt Nam từ máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng lòa
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ bài
- Ôn lại kiến thức cũ
- Vận dụng vào bài → tác dụng nghệ thuật của các biện pháp tu từ
Lời giải chi tiết:
a. Nhân hóa
Tác dụng: Mùa thu Hà Nội hiện lên trong hoài niệm của nhà thơ thật đẹp và thơ mộng, về thời tiết, thiên nhiên, không gian (chớm lạnh, xao xác hơi may, phố dài). Đặc biệt, sự cảm nhận của tác giả thật tinh tế và tài hoa khiến cho mùa thu Hà Nội bỗng nhiên biểu hiện bằng hình khối, màu sắc, ánh sáng. Đó là thứ hình khối, ánh sáng, màu sắc của tâm trạng nên khiến lòng người càng thêm xao động.
b. Biện pháp hoán dụ: cánh đồng quê chảy máu.
- Biện pháp nhân hóa: dây thép gai đâm nát trời chiều
→ Tác giả thật tài tình và khéo léo khi sử dụng thành công biện pháp hoán dụ và nhân hóa để vẽ lên một tranh đồng quê quen thuộc, dân dã mà vô cùng tang thương. Với những hình ảnh 'chảy máu, đâm nát' khiến người liên tưởng đến những dấu hiệu của chiến tranh. Mà chiến tranh là đổ máu. Một khung cảnh thật ảm đạm, buồn đến tái tê.
c. Ẩn dụ
Tác dụng: Hình ảnh “trán cháy rực” và 'bát ngát ánh bình minh” gợi lên nét vẽ rạng ngời về những đứa con của Tổ quốc. Dù có hi sinh, vất vả thì vẫn quyết tâm giành lại độc lập. Hình ảnh rất độc đáo, diễn tả sự thăng hoa của cảm xúc, niềm tin được thắp sáng. Người đọc hình dung được hình ảnh ngọn lửa của thất vọng. Câu thơ cuối tràn đầy kiêu hãnh, niềm vui, khát vọng bùng nổ hi vọng. Sự bát ngát của trời đất là sự bát ngát của niềm tin con người.
d. BPTT nổi bật là: so sánh
+ Người lên như nước vỡ bờ (từ so sánh: như)
Tác dụng: nói lên tinh thần yêu nước của người dân Việt Nam
Bài 3
Phân biệt biện pháp tu từ trong những câu thơ sau và phân tích hiệu quả của chúng:
a. Bóng thù ám đã tan tác
Trời thu tháng Tám đã sáng lại
(Tố Hữu)
b. Trời xanh nơi này thuộc về chúng ta
Núi rừng ở đây là của chúng ta
Những cánh đồng mùa mát mẻ
Những con đường rộng lớn
Những dòng sông nặng mùn
(Nguyễn Đình Thi)
c. Từ những năm chiến tranh đau thương
Quê hương đã tỏa sáng
Từ gốc lúa, từ bờ tre mộc mạc
Đã vang lên những tiếng phẫn nộ
(Nguyễn Đình Thi)
d. Sân khấu đông người đứng chú ý
Khán giả xem tưởng như rất nghệ sĩ
(Trần Đăng Khoa)
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ bài thơ
- Ôn lại kiến thức cũ
- Sử dụng vào bài thơ → Hiệu quả của các biện pháp tu từ
Lời giải chi tiết:
a. Ẩn dụ:
+ bóng thù ám - quân thù đã bị tiêu diệt
+ trời thu tháng Tám - tháng Tám chiến thắng đã sáng lên
Tác dụng: thể hiện niềm tự hào của tác giả về những chiến thắng trong cuộc đấu tranh giành độc lập cho tổ quốc sau cuộc kháng chiến chống Pháp.
b. Điệp ngữ:
+ Nơi này là của chúng ta
+ Những
Tác dụng: Khẳng định rằng mọi thứ đều thuộc về chúng ta, là tài sản của chúng ta.
- Nhân hóa:
+ Những buổi ngày đã qua kể về
Tác dụng: nhấn mạnh vào kỷ niệm về quê hương. Đồng thời, thể hiện tình yêu quê hương của tác giả.
c. Tu từ nhân hóa
Tác giả sử dụng nghệ thuật nhân hóa để thể hiện lòng dũng cảm và sự oán trách của quê hương đối với quân thù xâm lược. Không chỉ con người căm thù quân thù, mà cả những vật vô tri vô giác khi bị quân thù xâm lược cũng trỗi dậy chiến đấu như con người.
d. Nhân hóa
Tác dụng: nhấn mạnh vào sự thiếu thốn về vật chất và sự đối mặt với tự nhiên khắc nghiệt.
Bài 4
Hãy viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) phân tích giá trị nghệ thuật của bài thơ Đất nước (Nguyễn Đình Thi), trong đó có sử dụng biện pháp tu từ so sánh.
Phương pháp giải:
- Đọc hiểu bài thơ
- Áp dụng kiến thức
- Viết đoạn văn → Giá trị nghệ thuật
Lời giải chi tiết:
Bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi là một trong những tác phẩm vĩ đại về đề tài quê hương. Không giống như bài thơ cùng tên của Nguyễn Khoa Điềm, nhưng bài thơ này vẫn là một biểu tượng về lòng yêu nước. Các câu thơ trong bài thơ này nối tiếp nhau mạch lạc, thể hiện sự biến đổi nhịp điệu linh hoạt. Hình ảnh sinh động, biểu cảm, đồng thời có sự tương phản, đặc trưng của sự trừu tượng. Tác giả chú ý mô tả sâu sắc, tinh tế, diễn đạt được cảm xúc và suy tư.
