Buzz
Soạn bài Thực hiện văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ, Ngữ văn lớp 10, CTST
Soạn bài Thực hiện văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ ngắn mạch lạc, Ngữ văn lớp 10, CTST
I. Tiếp cận tư liệu tham khảo
1. Tư liệu trên có phải là một bài viết đầy đủ không? Dựa vào điều gì để xác định điều này?
Trả lời:
- Tư liệu trên không đầy đủ để tạo thành một bài viết hoàn chỉnh.
- Dựa vào nội dung của tư liệu để đưa ra xác định này.
Soạn bài Ver tả văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ ngắn súc tích, Ngữ văn lớp 10, CTST
II. Hành động viết theo quy định
Đề bài: Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá về chủ đề và một số đặc điểm nghệ thuật của một bài thơ (thơ lục bát, thơ thất ngôn bát cú hoặc tứ tuyệt).
Bài mẫu: Phân tích, đánh giá về chủ đề và một số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ Tức cảnh Pác Bó
Bài thơ không chỉ miêu tả những ngày sống và làm việc khó khăn tại Pác Bó mà còn hé lộ tình yêu thiên nhiên, tinh thần lạc quan của Người. Chủ đề này rõ ràng từ câu thơ mở đầu:
'Sáng ra bờ suối tối vào hang'
Câu thơ mở ra hình ảnh cuộc sống thường ngày ở hang Pác Bó, như một chu kỳ lặp lại 'sáng ra' - 'tối vào'. Nơi mà Người xuất nhập không phải là các dinh thự sang trọng, mà là nơi núi rừng có 'suối', 'hang'. Mặc dù điều kiện sống khá hạn chế, nhưng ta cảm nhận được lối sống gian di, tình yêu thiên nhiên và sự thoải mái của Người.
Cuộc sống sinh hoạt của Người trở nên đơn giản hơn với những hình ảnh giản dị, đời thường:
'Cháo bẹ, rau măng vẫn đầy đủ'
Những bữa cơm giản dị chỉ có 'cháo bẹ', 'rau măng' nhưng Người vẫn giữ nguyên tinh thần 'đầy đủ'. Ngược lại với khó khăn trong cuộc sống là thái độ tích cực, tinh thần lạc quan.
Chủ đề của bài thơ rõ ràng hơn với những hình ảnh mô tả công việc hàng ngày:
'Bàn đá chông chênh dấu ấn lịch sử Đảng'
Với từ ngữ hình tượng 'chông chênh', bức tranh trở nên sống động, tạo cảm giác không ổn định, không đồng đều khi kết hợp với đồng từ 'bàn đá' - mô tả chi tiết không gian làm việc tạm thời của Bác. Mặc dù, dù gặp phải nhiều khó khăn, Nhà lãnh đạo vẫn ngồi đó và kiên trì với nhiệm vụ 'lịch sử Đảng' - một công việc có ý nghĩa quan trọng đối với sự nghiệp Cách mạng của dân tộc.
Trước những thách thức và thiếu thốn trong cuộc sống và công việc, Người vẫn thể hiện tinh thần lạc quan:
'Cuộc hành trình cách mạng thật là hùng vĩ'
Dù phải vượt qua nhiều thử thách, khó khăn, Người luôn khao khát mang lại niềm hạnh phúc, sự ấm no và độc lập cho toàn quốc. Đối với Người, cuộc sống Cách mạng trở nên 'tươi sáng' với ý nghĩa vô cùng lớn lao. Từ chữ 'tươi sáng' như một biểu tượng của bài thơ, làm nổi bật chủ đề và phản ánh tinh thần lạc quan, ung dung, lòng yêu đời, và sự vững vàng của Người trong Cách mạng Việt Nam. Qua đó, chúng ta cũng cảm nhận niềm vui khi thực hiện công việc lý tưởng của Người.
Để làm nổi bật chủ đề của bài thơ, không thể phủ nhận sự đóng góp về nghệ thuật đặc sắc. Tương tự như các bài thơ thất ngôn tứ tuyệt khác, 'Tức cảnh Pác Bó' được triển khai theo cấu trúc chặt chẽ: giới thiệu, phát triển, chuyển động, hợp nhất. Câu thơ mở cửa sổ vào không gian sống và làm việc của Người. Câu thơ hai và ba mô tả chi tiết cuộc sống hàng ngày và công việc. Cuối cùng, câu thơ cuối cùng là cảm nhận của Người về cuộc đời Cách mạng. Như vậy, bốn câu thơ ngắn gọn và súc tích đã truyền đạt toàn bộ chủ đề của bài thơ.
Ngoài ra, tính độc đáo trong hình thức nghệ thuật của tác phẩm còn được thể hiện qua các hình ảnh đối lập. Đó là sự đối lập trong thời gian sinh hoạt, hoạt động của Người tại Pác Bó 'sáng - tối', 'ra - vào'. Nhà thơ đã sử dụng các cặp từ trái nghĩa trong một câu thơ để mô tả lối sống đều đặn và tương hợp với thiên nhiên núi rừng. Các hình ảnh đối lập cũng được thể hiện qua công việc 'bàn đá chông chênh' - 'dịch sử Đảng'. Một công việc lớn, mang ý nghĩa quan trọng, lại được thực hiện trong điều kiện khó khăn, thiếu thốn. Nhưng trên tất cả, là tinh thần lạc quan, làm chủ cuộc sống và tình yêu công việc của Người.
Bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó' đã giúp chúng ta hiểu sâu hơn về con người Bác - một lãnh tụ đầy tâm huyết với sự nghiệp Cách mạng của đất nước. Qua đó, chúng ta cũng cảm nhận được thái độ tích cực và quan điểm sống mạnh mẽ mà mỗi người nên học hỏi và theo đuổi.
