Buzz
Trước khi đọc đoạn trích Thực thi công lí, tìm hiểu về tác giả Uy-li-am Sếch-xpia và vở hài kịch Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ Trong việc đọc nhanh văn bản, xem xét các loại lời thoại được sử dụng (đối thoại, độc thoại)
Chuẩn bị
Trả lời Câu hỏi Chuẩn bị trang 57 SGK Văn 12 Cánh diều
Trước khi đọc đoạn trích Thực thi công lí, tìm hiểu về tác giả Uy-li-am Sếch-xpia và vở hài kịch Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ
Phương pháp giải:
Tìm hiểu thông tin về tác giả và tác phẩm
Lời giải chi tiết:
*Về tác giả:
a. Tiểu sử, cuộc đời:
+ Tên thật: William Shakespeare
+ Sinh năm: 1564 - 1616
+ Là một trong những nhà văn và nhà soạn kịch vĩ đại nhất của Anh, được biết đến như “Thi sĩ của sông Avon”
b. Sự nghiệp:
- Phong phú và đa dạng: Viết hơn 40 vở kịch, toàn bộ dưới dạng thơ
- Các tác phẩm nổi bật:
+ Bi kịch: Romeo và Juliet, Hoàng tử Hamlet, Vua Macbeth…
+ Hài kịch: Hai chàng ở thành Veron, Đêm thứ mười hai, …
+ Thơ: Shakespeare’s Sonnets,…
- Trong đó, vở hài kịchNgười lái buôn thành Vơ-ni-dơ:
+ Thể loại: Hài kịch
+ Được viết vào thế kỷ XVI ( 1596-1571)
+ Phong cách biểu đạt: Tự sự
+ Nội dung: Kể về một thương gia tên Antonio ở thành Venice, người đã không thể trả được khoản nợ lớn cho một thương nhân Do Thái mang tên Shylock.
Đọc hiểu 1
Trả lời Câu hỏi 1 Đọc hiểu trang 58 SGK Văn 12 Cánh diều
Trong việc đọc nhanh văn bản, xem xét các loại lời thoại được sử dụng (đối thoại, độc thoại)
Phương pháp giải:
Đọc nhanh đoạn trích và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Trong đoạn trích, việc sử dụng các loại lời thoại chủ yếu là đối thoại
Đọc hiểu 2
Trả lời Câu hỏi 2 Đọc hiểu trang 58 SGK Văn 12 Cánh diều
Hành động kịch của Poóc- xi-a là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích
Lời giải chi tiết:
- Hành động kịch của Poóc- xi-a ở đây là việc nói chuyện với Sai lốc để giải thích về lý do tại sao Sai-lốc cần nhẫn hạ.
Đọc hiểu 3
Trả lời Câu hỏi 3 Đọc hiểu trang 59 SGK Văn 12 Cánh diều
Mô tả giọng điệu, cử chỉ, biểu hiện tâm trạng của Sai-lốc khi ca tụng vị quan tòa
Phương pháp giải:
Chú ý đến những chi tiết mô tả về nhân vật Sai-lốc
Lời giải chi tiết:
Mỗi khi Sai-lốc ca tụng vị quan tòa, có thể hình dung tâm trạng của anh ta là sự ung dung, giọng điệu dịu dàng, cử chỉ trang trọng, biểu hiện sự tôn trọng và khẩn trương khi nói với vị quan tòa.
Đọc hiểu 4
Trả lời Câu hỏi 4 Đọc hiểu trang 60 SGK Văn 12 Cánh diều
Lời thoại của Gra-ti-a-nô và Sai- lốc có điểm tương đồng và khác biệt như thế nào so với phần trước?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích để so sánh lời thoại của hai nhân vật
Lời giải chi tiết:
- Lời thoại của Gra-ti-a-nô:
+ “Quan tòa thật tài ba! Ôi, Sai-lốc ơi, quan tòa giỏi nhỉ?”
+ “Quan tòa thật giỏi! Ôi, quan tòa thật giỏi!”
- Lời thoại của Sai-lốc:
+ “Quan tòa thật uy nghi! Quan tòa trẻ tuổi, nhưng uy nghi!”
+ “Quan tòa thật công minh! Quan tòa thật công minh và rõ ràng! Anh thật kinh ngạc trước sự minh mẫn của quan tòa!”
+ “Quan tòa thật thông minh! Quan tòa đủ sắc sảo để đưa ra án phán như thế, mới là án phán! Thôi, tôi sẽ sẵn sàng”
→ Điểm tương đồng: Cả hai nhân vật đều tỏ ra ngưỡng mộ và ca tụng vị quan tòa trong lời thoại
→ Điểm khác biệt:
+ Trong lời thoại của Sai-lốc, anh ta ca tụng và nịnh bợ quan tòa khi nghe quan tòa thực thi công lý trên phiên xét xử.
+ Trong lời thoại của Gra-ti-a-nô, mục đích của việc ca tụng quan tòa là để châm biếm, mỉa mai Sai-lốc. Điều này thể hiện qua lời nói của Gra-ti-a-nô.
Đọc hiểu 5
Trả lời Câu hỏi 5 Đọc hiểu trang 61 SGK Văn 12 Cánh diều
Hãy tưởng tượng những suy nghĩ, cảm xúc của Sai- lốc khi nghe án phán của Poóc-xi-a
Phương pháp giải:
Chú ý đến phần kết của đoạn trích
Lời giải chi tiết:
Trong lời tuyên án, Poóc-xi-a quyết định rằng “Một nửa tài sản của anh sẽ bị tịch thu để trả cho bên bị mất mát, và nửa còn lại sẽ được quyên góp cho quỹ nhà nước”
→ Từ đó, có thể suy đoán được tâm trạng của Sai-lốc: sự bất ngờ, shock, không tin vào việc anh ta bị kết tội và mất hết tài sản của mình.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 62 SGK Văn 12 Cánh diều
Liệt kê các hành động diễn biến của Poóc-xi-a và Sai- lốc trong đoạn trích Thực thi công lí; từ đó phân tích tình huống kịch trong đoạn trích
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích và tìm các chi tiết về hành động của hai nhân vật
Lời giải chi tiết:
- Hành động của Poóc-xi-a:
+ Hỏi Sai-lốc về danh tính và ý kiến của anh ta về vụ kiện
+ Hỏi An-tô-ni-ô về việc chấp nhận văn khế
+ Đưa ra lập luận và yêu cầu Sai-lốc phải khoan hồng
+ Yêu cầu Ba-sa-ni-ô trả lại tiền cho Sai-lốc
+ Yêu cầu Sai-lốc trình bày văn khế
+ Tiếp tục yêu cầu Sai-lốc phải khoan hồng
+ Yêu cầu An-tô-ni-ô phải lên tiếng
+ Trình bày lập luận rằng văn khế cho phép Sai-lốc lấy thịt mà không được chảy máu
+ Tiến hành tuyên án và kết tội Sai-lốc
- Hành động của Sai-lốc:
+ Từ chối yêu cầu khoan hồng và muốn được giải thích
+ Yêu cầu việc thực thi công lý và tuân thủ văn khế
+ Khen ngợi Poóc-xi-a
+ Giao tờ văn khế cho Poóc-xi-a
+ Yêu cầu Poóc-xi-a mở phiên xét xử
+ Không chấp nhận yêu cầu của Poóc-xi-a → biểu hiện: nói lớn
+ Chấp nhận đề nghị
+ Yêu cầu được thanh toán và rời đi
+ Từ bỏ việc đòi nợ
→ Tình huống kịch: Sai-lốc kiện An-tô-ni-ô ra tòa để thực hiện hình phạt lấy một lượng thịt từ cơ thể An-tô-ni-ô. Poóc-xi-a yêu cầu Sai-lốc khoan hồng nhưng Sai-lốc không đồng ý; yêu cầu thực thi công lý và theo đúng quy định pháp luật.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 62 SGK Văn 12 Cánh diều
Ghép phần văn bản ở cột A với cấu trúc đối thoại phù hợp ở cột B. Chỉ tác dụng của cách tổ chức các lời thoại đó.
|
A |
B |
|
|
(1) Từ “Poóc-xi-a: Tên ông có phải là Sai-lốc không?” đến “Tôi khăng khăng một mực yêu cầu theo đúng văn khế” |
a. Tấn công, luận tội- Xuống nước, đầu hàng |
|
|
(2) Từ “An-tô-ni-ô: Tôi khẩn cầu tòa tuyên án đi cho.” Đến “Nào, anh, chuẩn bị đi” |
b. Thuyết phục- Phản đối |
|
|
(3) Từ “Poóc-xi-a: Khoan đã, chưa hết.” đến hết |
c. Chấp thuận- Tán thưởng |
|
|
d. Thăm dò- Lảng tránh |
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và nội dung của các cột
Lời giải chi tiết:
(1) Từ “Poóc-xi-a: Tên ông có phải là Sai-lốc không?” đến “Tôi khăng khăng một mực yêu cầu theo đúng văn khế”
→ Cấu trúc đối thoại: Thăm dò- lảng tránh
(2) Từ “An-tô-ni-ô: Tôi khẩn cầu tòa tuyên án đi cho.” Đến “Nào, anh, chuẩn bị đi”
→ Cấu trúc đối thoại: Thuyết phục- phản đối; Chấp thuận- tán thưởng
(3) Từ “Poóc-xi-a: Khoan đã, chưa hết.” đến hết:
→ Cấu trúc đối thoại: Tấn công, luận tội- Xuống nước, đầu hàng
*Cách tổ chức cấu trúc đối thoại trong hài kịch thường mang nội dung đối nghịch từ đó thể hiện các tính cách trái ngược nhau của nhân vật trong đoạn trích Thực thi công lý : Sai- lốc một thương gia mưu mẹo, tham lam; Poóc-xi-a : đầy bản lĩnh, tự tin, thông minh…
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 62 SGK Văn 12 Cánh diều
Đánh giá và phân tích xung đột kịch trong đoạn trích ( Gợi ý: Xung đột xảy ra giữa những nhân vật nào và về điều gì? Điểm cao nhất của xung đột là khi nào? Làm thế nào để giải quyết xung đột? Sự phát triển của xung đột ảnh hưởng đến cảm xúc của độc giả như thế nào?...)
Phương pháp giải:
Đọc lại lý thuyết về xung đột kịch trong đoạn trích và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Xung đột kịch là cách tác giả sử dụng mâu thuẫn xã hội giữa các nhân vật trong kịch để phản ánh thực tại, thể hiện ý đồ tư tưởng của mình.
Trong đoạn trích, xung đột nảy sinh giữa Poóc- xi- a và Sai- lốc về việc giải quyết vụ kiện của Sai-lốc với An-tô-ni-ô, khi Sai- lốc yêu cầu tuân thủ văn khế và thực hiện hình phạt lấy thịt của An-tô-ni-ô.
Đỉnh điểm của xung đột là khi Sai- lốc phải chấp nhận khoan hồng vụ kiện tại phiên tòa; yêu cầu đòi hỏi công lý và tuân thủ văn kiện. Xung đột được giải quyết bằng cách Poóc-xi a đưa ra các lập luận để chứng minh rằng văn kế đã kí của Sai- lốc và Ba-sa-nhi-ô không cho phép Sai-lốc thực hiện hình phạt ấy và thậm chí tài sản của Sai-lốc sẽ bị tịch thu theo quy định của pháp luật.
Cảm xúc của độc giả ngày càng hồi hộp, mong đợi xem Poóc- xi-a sẽ xử lý như thế nào về các lập luận của Sai- lốc về việc yêu cầu thực hiện công lý theo văn khế. Khi Poóc-xi-a đưa ra các chứng minh, độc giả cảm thấy hài lòng trước sự thông minh, dũng cảm của Poóc-xi-a và phẫn nộ trước tâm thế tham lam, bất công của Sai-lốc.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 62 SGK Văn 12 Cánh diều
Thể hiện bản chất của nhân vật Sai-lóc thông qua lời thoại và hành động kịch. Tại sao nhân vật này được xem là một nhân vật hài kịch?
Phương pháp giải:
Tìm các chi tiết trong văn bản thể hiện tính cách của nhân vật Sai-lốc để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Sai-lốc, một thương gia Do Thái nổi tiếng với việc cho vay lãi cao, đã kí một hợp đồng với An-tô-ni-ô với điều kiện nếu An-tô-ni-ô không trả nợ đúng hạn sau ba tháng thì Sai-lốc sẽ có quyền lấy một cân thịt từ cơ thể của An-tô-ni-ô. Sau đó, Sai-lốc đã kiện An-tô-ni-ô ra tòa.
Trong phiên tòa, Sai-lốc liên tục yêu cầu tuân thủ công lý và văn kiện; không chấp nhận khoan hồng với hình phạt đòi một cân thịt từ An-tô-ni-ô. Ngay cả khi được đền bù gấp ba lần số tiền, Sai-lốc vẫn kiên quyết thực hiện hình phạt đòi thịt. Sau khi Poóc-xi-a tuyên bố Sai-lốc không thể thực hiện hành động đó, Sai-lốc lập tức thay đổi quyết định và đồng ý trả lời tiền nợ và ra về.
→ Sai-lốc được coi là một nhân vật hài kịch vì tính cách tham lam, tính toán, độc ác của anh ta được phản ánh qua hành động và lời thoại trong tình huống trái ngược với nguyên tắc công bằng và nhân quả.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 62 SGK Văn 12 Cánh diều
Có nên gộp tất cả lời tuyên án, lập luận của Poóc-xi-a về Sai-lốc vào một cuộc trò chuyện không? Vì sao? Qua đoạn trích, hãy nêu và làm rõ nhận xét của em về nhân vật Poóc-xi-a.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Em nghĩ không nên gộp tất cả lời tuyên án, lập luận của Poóc-xi-a về Sai-lốc vào một cuộc trò chuyện vì:
- Các lời tuyên án, buộc tội của Poóc-xi-a đi theo một luồng logic rõ ràng, ngày càng phát triển từ việc lập luận về tính chất của sự khoan hồng cho đến phân tích văn kiện để chỉ ra rằng hành động đòi một cân thịt của Sai-lốc là vô lý và nếu thực hiện, Sai-lốc sẽ phải chịu hậu quả pháp luật. Điều này giúp độc giả hiểu được quá trình tuyên án, lập luận hợp lý của Poóc-xi-a với Sai-lốc.
- Poóc-xi-a khi đưa ra các lập luận, tuyên án đều tạo ra sự đối thoại với Sai-lốc, từ đó phát triển xung đột trong câu chuyện. Nếu gộp tất cả các lời tuyên án, lập luận của Poóc-xi-a về Sai-lốc vào một cuộc trò chuyện, sẽ khiến cho cuộc trò chuyện trở nên dài dòng, phức tạp, làm cho người đọc khó tiếp cận tình huống và câu chuyện sẽ không được thú vị.
Nhận xét về nhân vật Poóc-xi-a:
- Để cứu Ba-sa-ni-ô, Poóc-xi-a cùng với người hầu gái cải trang thành tiến sĩ luật sư và thư ký để tham gia phiên tòa. Tại phiên tòa này, cô đã thể hiện sự thông minh, dũng cảm và sáng suốt của mình.
- Mặc dù Poóc-xi-a không phải là một luật sư chính thức nhưng cô đã chiến thắng tình huống bằng tài năng và lập luận rõ ràng của mình, khiến cho Sai-lốc không thể phủ nhận. Poóc-xi-a thừa nhận rằng hợp đồng của Sai-lốc cho phép anh ta yêu cầu một cân thịt, nhưng cũng nói rằng văn bản không cho Sai-lốc lấy bất kỳ giọt máu nào. Và nếu Sai-lốc vi phạm, sẽ phải chịu hậu quả: tịch thu toàn bộ tài sản của mình.
→ Poóc-xi-a sử dụng chính pháp luật để thực hiện công lí, đúng như yêu cầu của Sai-lốc, khiến cho Sai-lốc phải chấp nhận sự thật này.
→ Poóc-xi-a là một cô gái thông minh và tự tin. Cô đã sử dụng lập luận chính xác và sắc bén để đánh bại Sai-lốc - nhân vật phản diện trong đoạn trích.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 62 SGK Văn 12 Cánh diều
Lựa chọn để đối thoại với một trong các ý kiến sau đây (Gợi ý: đồng tình, không đồng tình, lí do,…).
a) “Chính bản chất của sự khoan hồng là không chịu áp lực; nó rơi xuống từ trên trời như một trận mưa tốt lành; nó được trời ban phước hai lần: được ban phước trong kẻ ra ơn cũng như trong kẻ chịu ơn.” (lời của Poóc-xi-a).
b) “[…] tôi kêu gọi các ngài: hãy bắt công lý phải nhường bộ, dựa vào quyền uy của các ngài; hãy làm một việc xấu nhỏ đó để thực hiện một hành động công bằng lớn lao. […]” (lời của Ba-sa-ni-ô)
c) “Không có quyền lực nào ở Vơ-ni-ơ có thể thay đổi một sắc lệnh đã ban hành; làm như vậy sẽ thiết lập một tiền lệ, và mọi người sẽ lợi dụng cơ hội đó, làm hại cho nhà nước; không thể chấp nhận điều này được.” (lời của Poóc-xi-a)
Phương pháp giải:
Đọc và lựa chọn ý kiến trả lời
Lời giải chi tiết:
c) “Không có quyền lực nào ở Vơ-ni-ơ có thể thay đổi một sắc lệnh đã ban hành; làm như vậy sẽ thiết lập một tiền lệ, và mọi người sẽ lợi dụng cơ hội đó, làm hại cho nhà nước; không thể chấp nhận điều này được.” (lời của Poóc-xi-a)
Em đồng ý với ý kiến trên vì: Khi đã ban hành một sắc lệnh - một văn bản pháp lý quan trọng, tất cả mọi người phải tuân theo và không ai có quyền thay đổi. Việc tuân thủ sắc lệnh đó sẽ giữ vững trật tự xã hội. Mọi người đều có trách nhiệm tuân thủ điều đó và không ai có thể thay đổi vì chỉ cần một người làm ngược lại sẽ tạo ra tiền lệ, dẫn đến việc nhiều người không tuân thủ luật pháp. Điều này có hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nhà nước. Vì vậy, mọi người trong Vơ-ni-ơ cần tôn trọng và tuân theo sắc lệnh, không ai có quyền thay đổi.
