Soạn bài Thương nhớ bầy ong trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo chi tiết

Nội dung chính

Chuẩn bị đọc 1

Câu 1 (trang 117 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em đã từng phải tách tay với một con vật cưng, một đồ chơi hoặc một vật dụng quan trọng? Em cảm thấy thế nào trong tình trạng đó?

Phương pháp giải:

Hãy nhớ lại những con vật hoặc đồ vật mà em từng nuôi (chó, mèo, chim, gà...) và kể lại cảm xúc của mình.

Lời giải chi tiết:

Khi xưa, em đã phải chia tay với chú chó nhỏ của mình do chú bị mất. Em cảm thấy rất buồn, giống như mất đi một người bạn thân thiết, một người thân trong gia đình và một phần kỷ niệm đáng quý của cuộc sống.

Chuẩn bị đọc 2

Câu 2 (trang 117 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em hãy tìm hiểu về công việc chăm sóc ong và tình cảm của người chăm sóc ong đối với bầy ong của mình.

Phương pháp giải:

Em có thể tìm kiếm thông tin trên internet để biết thêm chi tiết.

Lời giải chi tiết:

KỸ THUẬT NUÔI CHÚA VÀ CHIA ĐÀN ONG

1. Nuôi chúa:

- Khi đàn ong phát triển đầy đủ, hoặc khi nguồn phấn hoặc mật đầy, hoặc khi ong chúa đã già, đàn ong thường sẽ tạo ra các tổ mới để nuôi chúa mới hoặc chia đàn. Điều này là quy luật sinh học giúp bảo tồn nòi giống, đảm bảo luôn có ong chúa dự trữ trong đàn.

- Phương pháp nuôi có chúa: Chọn đàn ong có từ 8 đến 9 khối quân số lớn (có thể có cả quân bay ở phía trên nắp tổ). Sử dụng một tấm ván ngắn đặt giữa 4 khối ong không có tổ, khi đó 2 khối ong không có tổ và khối mật sẽ ở bên ngoài và không có ong chúa, trong khi bên kia vẫn có ong chúa đẻ trứng bình thường. Đưa khung nuôi chúa vào giữa hai khối ong không có tổ và thực hiện công việc như phương pháp nuôi không có chúa.

2. Chia đàn: Mọi đàn ong có từ 7 khối quân trở lên đều có thể chia đàn.

KỸ THUẬT KHAI THÁC PHẤN HOA

1. Khai thác phấn hoa: Trong mùa hoa của cây như chè, cà phê, hoa mắc cỡ... nếu nguồn phấn hoa dồi dào, chúng ta có thể tổ chức khai thác phấn hoa:

- Sử dụng một tấm lưới có các lỗ có đường kính 5,7mm để chặn lối vào tổ, dưới đó là một khe để thu phấn. Khi ong trở về từ công việc, chúng mang theo phấn hoa ở hai chân sau khi bò qua lỗ trong lưới, phấn hoa sẽ rơi xuống khe thu phấn. Vào buổi trưa hoặc chiều, người chăm sóc ong sẽ thu thập phấn này.

* Để bảo quản phấn hoa, có ba phương pháp:

- Phơi nắng: Làm khô phấn hoa trên bảng hoặc tấm tôn, phơi dưới ánh nắng để đạt được 10% độ ẩm. Phương pháp này có thể làm mất một số thành phần và không đảm bảo vệ sinh. Do đó, phấn hoa sau khi được xử lý chỉ dùng để nuôi ong khi nguồn phấn hoặc mật khan hiếm hoặc trong mùa khai thác cao su.

- Sấy trong tủ sấy: Để phấn hoa trở thành thức ăn an toàn cho con người, chúng ta cần sấy phấn hoa trong tủ sấy ở nhiệt độ 45°C, đóng gói trong bao bì sạch và kín đáo để tránh ẩm mốc.

- Bảo quản bằng cách ủ cùng đường: Phơi khô phấn hoa, sau đó cho vào các bình miệng rộng lớp phấn khoảng 3cm, lớp đường 2cm và tiếp tục lặp lại. Sau một thời gian, đường sẽ tan vào phấn. Phương pháp này giữ được hầu hết thành phần của phấn hoa để sử dụng làm hàng hóa và thức ăn cho ong.

2. Khai thác mật ong: Trong mùa hoa nở rộ như cà phê, cao su, chôm chôm, nhãn...

- Chúng ta đưa các đàn ong mạnh (ít nhất có 10 khối quân) đến các vùng có nhiều hoa để khai thác mật ong.

- Rút khung tổ ra (có thể để lại 1 hoặc 2 khối hoặc lấy hết) để lấy ong ra khỏi thùng, dùng chổi ong để đẩy ong vào thùng.

- Sử dụng dao cắt mạnh để cắt lớp mặt sáp trên các ô chứa mật.

- Đưa khung tổ vào máy ly tâm để tách mật.

- Sau khi đã lấy mật, đặt khung tổ trở lại vào thùng. Thường thì trong mùa hoa, có thể khai thác mật từ 10 đến 15 ngày một lần. Mỗi lần, một đàn có 10 khối quân có thể lấy được từ 4 đến 12 kg mật ong.

Trải nghiệm văn bản

(trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Cụm từ nào trong đoạn văn này giải thích ý nghĩa của “ong trại”?

Phương pháp giải:

Hãy đọc kỹ đoạn văn và tìm câu chứa ý nghĩa của “ong trại”.

Lời giải chi tiết:

 “Ong trại” có nghĩa là một phần trong đàn ong rời tổ, đưa theo ong chúa - con duy nhất trong đàn có khả năng sinh sản.

Suy ngẫm và phản hồi 1

Câu 1 (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Những dấu hiệu nào đã giúp tôi nhận biết văn bản này thuộc thể loại hồi kí?

Phương pháp giải:

Tôi nhớ lại những đặc điểm của văn bản hồi kí.

Lời giải chi tiết:

Văn bản này thuộc thể loại hồi kí vì nó có những đặc điểm sau:

- Kể lại những sự kiện mà tôi đã trực tiếp tham gia trong quá khứ. Trong văn bản này, tôi kể lại những sự kiện đã xảy ra khi gia đình tôi nuôi ong và tôi chứng kiến cảnh ong rời tổ với tâm trạng buồn bã.

- Người kể chuyện: sử dụng ngôi thứ nhất, xưng “tôi”.

- Hình thức ghi chép: tôi ghi chép lại những sự kiện có thật mà tôi chứng kiến về ong rời tổ, cùng với những cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc của mình về điều đó.

Suy ngẫm và phản hồi 2

Câu 2 (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong câu văn “Và ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi, mỗi lần ong trại”, theo tôi, có thể bỏ bớt cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé” được không? Vì sao? Từ đó nêu tác dụng của việc sử dụng các cụm từ chỉ thời gian trong hồi kí.

Phương pháp giải:

Tôi thử bỏ cụm từ trên xem câu văn có gì thay đổi không, từ đó đưa ra nhận xét.

Lời giải chi tiết:

- Theo tôi, không thể bỏ bớt cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé” vì chúng là phần quan trọng tạo nên ý nghĩa của câu văn. Đó là mối liên hệ giữa quá khứ với hiện tại và tương lai. Nếu bỏ bớt cụm từ này, người đọc sẽ không hiểu được ý nghĩa của câu văn.

- Trong hồi kí, các sự kiện thường được kể theo trình tự thời gian. Vì vậy, cần có các cụm từ chỉ thời gian để xác định thời điểm xảy ra sự kiện.

Suy ngẫm và phản hồi 3

Câu 3 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tìm trong văn bản một số từ ngữ, câu văn diễn tả nỗi buồn của nhân vật “tôi” khi chứng kiến bầy ong rời tổ bay đi. Tôi có nhận xét gì về tình cảm mà cậu bé dành cho bầy ong?

Phương pháp giải:

Tôi chú ý đến cảm xúc (yêu, ghét, buồn, vui…) của tác giả được thể hiện trong đoạn văn cuối.

Lời giải chi tiết:

Một số từ ngữ, câu văn diễn tả nỗi buồn của nhân vật “tôi” khi chứng kiến bầy ong rời tổ bay đi:

- Tôi nhìn theo, buồn không nói được.

- Cái buồn của đứa bé rộng lớn đến bao nhiêu, các thi sĩ, văn nhân đã ai nói đến chưa?

- Nhìn bầy ong đi, tưởng như một phần linh hồn của tôi đã rời đi nơi khác.

=> Qua những câu này cho thấy cậu bé có tình cảm đặc biệt với bầy ong, khi chúng rời xa, cậu cảm thấy buồn bã, như mất đi một phần quen thuộc với mình.

Suy ngẫm và phản hồi 4

Câu 4 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Để tái hiện lại quá khứ một cách chân thực, sinh động người viết hồi kí có thể tập trung kể lại sự kiện, cũng có thể vừa kể lại sự kiện vừa kể lại cảm xúc, suy tư của mình trước sự kiện đó. Theo tôi, Thương nhớ bầy ong thuộc trường hợp nào trong hai trường hợp trên? Dựa vào đâu có thể khẳng định như vậy?

Phương pháp giải:

Tôi xác định nội dung văn bản, từ đó chọn đáp án phù hợp cho câu hỏi trên.

Lời giải chi tiết:

Văn bản Thương nhớ bầy ong thuộc kiểu hồi kí vừa kể lại sự kiện vừa kể lại cảm xúc, suy tư của tác giả trước sự kiện đó. Có thể khẳng định điều đó vì tôi đã kể về những lần bầy ong rời tổ và từ đó thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của mình: những vật vụn vặt, vô tri vô giác cũng mang một linh hồn vương vấn với tôi và khiến tôi yêu mến. Những cảm xúc từ thời thơ ấu đó đã ảnh hưởng, ám ảnh tôi đến hiện tại.

Suy ngẫm và phản hồi 5

Câu 5 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tôi có nhận xét gì về cách quan sát, cảm nhận thiên nhiên, loài vật của nhân vật “tôi”?

Phương pháp giải:

Tôi chú ý đến cách kể chuyện của nhân vật đối với bầy ong trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

Nhân vật tôi đã quan sát, cảm nhận thiên nhiên, loài vật bằng tất cả các giác quan và tâm hồn vô cùng tinh tế để từ đó phát hiện ra những điều sâu sắc: mọi vật đều mang trong mình một linh hồn, gần gũi và thân thuộc với con người.

Suy ngẫm và phản hồi 6

Câu 6 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong việc đọc Thương nhớ bầy ong, một số người khẳng định rằng nhân vật cậu bé xưng “tôi” chính là tác giả Cù Huy Cận, trong khi một số khác lại có quan điểm ngược lại. Ý kiến của em về các nhận định này là gì?

Phương pháp giải:

Chú ý đến phần cuối văn bản, nơi có những câu văn xác định thời gian, địa điểm và cảm nhận của tác giả. Đó có thể là điểm sáng tỏ về việc đây có phải là tác giả hay không.

Lời giải chi tiết:

Theo em, nhân vật cậu bé xưng “tôi”, trong văn bản chính là tác giả Cù Huy Cận, điều này được minh chứng qua câu văn “Và ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi, mỗi lần ong trại”. Cù Huy Cận là một nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam, những tác phẩm của ông thường mang đậm nét một nỗi buồn sâu sắc khó diễn tả.