1. Giới thiệu về tác giả
Vũ Bằng (1913 - 1984), gốc tại làng Lương Ngọc, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương, là một trong những cây bút nổi bật của nền văn học Việt Nam trước và sau Cách mạng tháng Tám năm 1945. Ông không chỉ là nhà văn, nhà báo, mà còn là một nhà sư phạm, ghi lại một thời kỳ đầy biến động trong lịch sử Việt Nam. Sau 1954, Vũ Bằng chuyển đến Sài Gòn, tiếp tục sự nghiệp viết lách và báo chí, đồng thời đóng góp tích cực vào phong trào cách mạng. Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự chuyển mình trong sự nghiệp của ông mà còn thể hiện sự dũng cảm đối diện với những thử thách của thời đại.
Vào năm 2007, Vũ Bằng được vinh danh với Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, khẳng định sự công nhận của xã hội đối với đóng góp to lớn của ông trong lĩnh vực văn học. Ông để lại nhiều tác phẩm quan trọng như các bút ký 'Miếng Ngon Hà Nội' (1960), 'Miếng Lạ Miền Nam' (1969), 'Thương Nhớ Mười Hai' (1972), và các tiểu thuyết như 'Lọ Văn' (1931), 'Một Mình Trong Đêm Tối' (1937), 'Truyện Hai Người' (1940), 'Tội Ác và Hối Hận' (1940), cùng những truyện thiếu nhi và truyện ngắn đặc sắc như 'Quých và Quác' (1941), 'Ba Truyện Mổ Bụng' (1941). Các tác phẩm của ông không chỉ phản ánh cuộc sống, mà còn mang lại cái nhìn sâu sắc về Việt Nam trong những thời kỳ đầy thử thách và biến động. Sự chân thành và tâm huyết của ông được thể hiện rõ trong từng tác phẩm, để lại cho chúng ta nhiều suy tư và cảm xúc về quê hương và cuộc sống.
2. Giải đáp câu hỏi
Câu 1. Mùa xuân ở Hà Nội có những đặc điểm gì nổi bật về cảnh sắc và con người?
Mùa xuân ở Hà Nội mở ra một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, với những cơn mưa nhẹ nhàng tạo nên một lớp áo mới cho cây cối và hoa lá. Những giọt mưa lấp lánh như ngọc, khiến khung cảnh trở nên quyến rũ và thơ mộng hơn.
Gió xuân mang đến cảm giác mát mẻ và tươi mới, với hương hoa sữa và hoa đào tỏa khắp không gian, tạo nên một không khí trong lành và ngọt ngào.
Vào những đêm xuân yên ả, tiếng nhạn kêu xa xa vang vọng như những giai điệu ngọt ngào của đêm, mang đến sự thanh bình và huyền bí cho vẻ đẹp của Hà Nội vào mùa xuân.
Ngoài tiếng nhạn, âm thanh của trống chèo từ các thôn làng xa xôi cũng thêm phần sắc thái văn hóa truyền thống của vùng đất này. Những tiếng trống vang vọng như những bản giao hưởng của cuộc sống nông thôn, kêu gọi người dân tụ họp để cùng nhau kỷ niệm và thể hiện lòng tôn kính.
Không thể không nhắc đến những thiếu nữ Hà Nội, những người thể hiện vẻ đẹp lãng mạn của mùa xuân. Họ cười rạng rỡ và thuần khiết, nét đẹp tự nhiên của họ gợi lên hình ảnh trong thơ ca. Những cô gái Hà Nội như bức tranh hoàn hảo phản ánh sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên trong mùa xuân.
Câu 2. Nhân vật “tôi” cảm nhận mùa xuân như thế nào?
Mùa xuân trong lòng tôi thật kỳ diệu, không gì sánh được với sự hứng khởi, khao khát và tinh thần phấn chấn. Mùa xuân làm tôi cảm thấy phấn khích không thể kiềm chế, như muốn nhảy múa và tận hưởng từng khoảnh khắc, sẵn sàng cho một cuộc phiêu lưu mới.
Tuy nhiên, cảm xúc đó đôi khi lắng xuống, như những cơn sóng tĩnh lặng dưới đáy đại dương. Nó tiềm ẩn trong tôi như một giấc mơ sâu thẳm, sẵn sàng bùng lên và tỏa sáng. Mùa xuân làm tôi cảm thấy như viên đá quý bị phủ bụi, và tôi đang chờ đợi để được làm sáng bừng dưới ánh mặt trời.
Mùa xuân như dòng máu chảy trong tôi, luôn sôi sục và tràn đầy sức sống. Nó khiến tôi cảm thấy mình là một phần không thể thiếu của thiên nhiên, là một phần trong vòng tay rộng lớn của sự sống. Nó đánh thức tôi, giống như những đóa hoa nở sau mùa đông, lan tỏa sự tươi mới và thúc đẩy tôi vươn lên, nở rộ trong cuộc sống.
Câu 3. Tác giả đã thể hiện cảm xúc gì về mùa xuân Hà Nội trong phần 3?
Trong phần 3, tác giả đã diễn tả sự yêu thích sâu sắc đối với mùa xuân Hà Nội.
Câu 4. Thời tiết đặc trưng của Hà Nội sau rằm tháng Giêng như thế nào?
Sau rằm tháng Giêng, bầu trời Hà Nội trải qua một sự chuyển mình kỳ diệu. Cái lạnh của đầu năm dường như tan biến, và nhịp đập của thủ đô bắt đầu hòa vào hơi thở của mùa xuân. Trời không còn ẩm ướt, mà thay vào đó, mưa xuân nhẹ nhàng rơi, như những giọt nước từ thiên đàng.
Sau rằm, cảnh sắc Hà Nội trở nên rực rỡ hơn bao giờ hết. Cây cối từ những con phố nhộn nhịp đến các ngõ nhỏ yên bình đều bắt đầu đâm chồi nảy lộc, báo hiệu sự hồi sinh của thiên nhiên. Những bông hoa đầu mùa nở rộ, tô điểm cho các con phố bằng sắc màu tươi mới và hương thơm ngọt ngào.
Mưa xuân như bản nhạc nhẹ nhàng, khiến không gian trở nên trong lành và tinh khiết. Các con đường bỗng trở nên sinh động với ánh sáng lung linh từ các bảng quảng cáo dưới ánh nắng, tạo nên một bức tranh sắc màu rực rỡ và cuốn hút.
Trong những ngày sau rằm, Hà Nội thực sự đánh thức những cảm xúc và khát vọng mới của mọi người. Mùa xuân trở lại mang theo niềm vui và sự tươi mới, làm cho cuộc sống ở thủ đô thêm phần quyến rũ và đắm chìm trong vẻ đẹp mùa xuân.
Câu 5. Trăng tháng Giêng trong tâm trí tác giả có điều gì đặc biệt?
Trăng tháng Giêng giống như một đóa hoa tinh khiết, non nớt như cô gái trẻ trung, đẹp đẽ với làn da trắng hồng. Dưới ánh sáng bạc của trăng, những hàng cây trở nên mềm mại và lay động nhẹ nhàng trong gió lạnh. Trăng tròn là biểu tượng của vẻ đẹp hoàn hảo và tinh khiết, lan tỏa sự thanh tao và uy nghi. Cảnh vật này không chỉ phản ánh vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn biểu thị sự tinh khiết và bí ẩn của trăng tháng Giêng, khiến lòng người rung động trước vẻ đẹp huyền bí ấy.
3. Bài tập
Câu 1. Đề tài chính của văn bản 'Thương nhớ mùa xuân' là gì? Em làm sao để xác định được điều đó?
Trả lời:
Đề tài chính của văn bản 'Thương Nhớ Mùa Xuân' chính là mùa xuân. Điều này được thể hiện rõ qua nhan đề của văn bản và nội dung của nó. Nhan đề 'Thương Nhớ Mùa Xuân' chỉ rõ rằng mùa xuân là chủ đề chính. Thêm vào đó, nội dung văn bản mô tả, bày tỏ cảm xúc và hồi tưởng liên quan đến mùa xuân, làm nổi bật chủ đề này.
Câu 2. Xác định nội dung chính của từng phần trong văn bản 'Thương nhớ mùa xuân'. Theo em, yếu tố nào là mạch lô-gíc liên kết các phần của văn bản?
Trả lời:
Phần 1: Mùa xuân đến với trái tim con người như một làn sóng cảm xúc mạnh mẽ không thể diễn tả. Nó đánh thức những tâm tư sâu kín, làm bùng cháy những đam mê và nỗi nhớ. Thời điểm này, mọi người đắm chìm trong những kỷ niệm đẹp đẽ và hy vọng về những khởi đầu mới.
Phần 2: Cảnh vật mùa xuân như một bức tranh sống động được vẽ nên bởi thiên nhiên. Hoa nở rực rỡ, cây cối xanh tươi, và không khí tràn ngập sức sống. Mùa xuân lan tỏa hy vọng và sự tươi mới, khiến người ta cảm giác như đang dạo chơi trong một khu vườn diệu kỳ.
Phần 3: Sau rằm tháng Giêng, mùa xuân tiếp tục khoe sắc. Cảnh vật sau rằm tháng Giêng là sự kết hợp tuyệt vời giữa vẻ tinh khôi của tuyết và sự tươi mới của cây cỏ đang nở. Đây là lúc thiên nhiên tỉnh dậy sau giấc đông dài, và mọi người đón nhận mùa xuân với niềm vui và hy vọng mới.
Phần 4: Trăng tháng Giêng trên bầu trời đêm mang một vẻ đẹp đặc biệt. Ánh trăng bạc chiếu sáng giữa màn đêm tối. Đây là thời điểm lý tưởng để người ta thả hồn vào sự tĩnh lặng, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của trăng tròn. Trăng tháng Giêng là biểu tượng của sự thanh bình và tinh tế, khiến trái tim người ta thêm phần say mê và ngưỡng mộ.
Câu 3. Cái “tôi” trong văn bản thể hiện những tình cảm và cảm xúc gì? Hãy trích dẫn một số câu văn thể hiện rõ những tình cảm, cảm xúc ấy.
Trả lời:
Trong bức tranh tĩnh lặng của văn bản, 'tôi' tác giả bày tỏ tình cảm yêu mến và say đắm với vẻ đẹp độc đáo của mùa xuân. Cảm xúc ấy được thể hiện qua hình ảnh mình như đang hòa mình vào bức tranh thiên nhiên sống động với sắc xanh của sông, tím của núi, và ánh trăng thanh khiết.
Các dòng chữ trong văn bản không chỉ là những kỷ niệm, mà còn là sự sống động của trí tưởng tượng và vẻ đẹp rực rỡ của mùa xuân trong tâm hồn tác giả. Mỗi câu chữ đều chứa đựng niềm đam mê sâu sắc, như một người hòa mình vào sự huyền bí của mùa xuân. Đằng sau những từ ngữ là một trái tim sôi động, với tình yêu mãnh liệt dành cho mùa xuân và quê hương Hà Nội. Bức tranh mùa xuân trong trí tưởng tượng là một kỷ niệm đẹp, một tình yêu sâu sắc dành cho Bắc Việt, không thể diễn tả hết, chỉ có thể cảm nhận trong tâm trí, khiến tác giả không ngừng hòa mình vào không gian lãng mạn của mùa xuân.
Mytour xin gửi đến quý khách nội dung sau:
Soạn bài Tràng Giang một cách ngắn gọn và đầy đủ nhất - Ngữ văn lớp 11