Buzz
Với soạn bài Thúy Kiều báo đáp ân báo oán trang 106, 107, 108, 109 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9 sẽ giúp học sinh trả lời các câu hỏi liên quan một cách dễ dàng cho bài soạn văn 9.
Soạn bài Thúy Kiều báo đáp ân báo oán (trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Bố cục:
- Phần 1 (mười hai câu thơ đầu): Thúy Kiều báo đáp ân cho Thúc Sinh.
- Phần 2 (hai mươi hai câu thơ còn lại): Thúy Kiều báo oán Hoạn Thư.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 108 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Nhận xét về lời nói của Kiều với Thúc Sinh, ta thấy Kiều là người coi trọng nghĩa và rõ ràng trong mọi tình huống.
+ Kiều biểu hiện lòng biết ơn đối với ân đức của Thúc Sinh khi giúp đỡ nàng thoát khỏi lầu xanh: 'gấm trăm cuốn, bạc nghìn cân'.
+ Trong lúc báo đáp ân cho Thúc Sinh, Kiều nhắc đến Hoạn Thư vì bất kỳ khổ đau nào của nàng cũng do Hoạn Thư gây ra.
+ Nàng nhận định Hoạn Thư là kẻ ma quái, sẽ phải gánh chịu hậu quả (giống như việc kẻ trộm gặp bà cụ bắt quả tang).
- Kiều sử dụng từ ngữ trang trọng từ Hán Việt khi nói chuyện với Thúc Sinh: nghĩa, chữ tòng, cố nhân, tạ.
+ Trong khi nêu lên về Hoạn Thư, Kiều sử dụng ngôn từ dân gian và thành ngữ: quỷ quái tinh ma, kẻ cắp bà già, kiến bò miệng chén.
→ Phản ánh hành động trừng phạt theo quan điểm của nhân dân được thể hiện qua lời nói tiếng thị trấn.
Câu 2 (trang 108 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Thái độ của Thúy Kiều trong đoạn thơ báo oán thể hiện sự mỉa mai.
+ Mặc dù Hoạn Thư bị đưa vào tình trạng như một phạm nhân, Kiều vẫn chào hỏi và sử dụng cách gọi thân quen 'tiểu thư', đồng thời thể hiện sự đảo lộn trong quan hệ giữa hai người.
+ Sau khi mỉa mai, Kiều chỉ trích thẳng thắn Hoạn Thư là một con người tàn độc, xấu xa, một loại hiếm gặp trong giới phụ nữ (Có nhiều tay trong giới nam- Đời xưa có nhiều mặt thế này mất can đảm).
- Sử dụng các từ ngữ liên tiếp theo kỹ thuật hoán dụ (tay, mặt, gan), khẳng định tính độc ác của Hoạn Thư.
+ Kiều khẳng định quy luật 'gieo gió gặp bão'.
→ Kiều quyết định trừng trị Hoạn Thư một cách rõ ràng và quả quyết.
Câu 3 (trang 108 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Thái độ của Kiều khiến Hoạn Thư rất hoảng sợ và kinh hãi.
+ Hoạn Thư sợ đến mức 'hồn lạc phách siêu'.
+ Với sự thông minh, Kiều lấy lại bình tĩnh để giải quyết tình hình.
- Kiểu tổ chức lý lẽ:
+ Đầu tiên, Kiều nhận và nói về vai trò của phụ nữ, cô và Hoạn Thư đều là phụ nữ, phải chịu đựng những tổn thất.
+ Hoạn Thư cho rằng ghen tuông là điều bình thường trong tình yêu và không thể tránh khỏi.
+ Hoạn Thư kể về việc đã chiếu cố cho Thúy Kiều: giữ kín bí mật khi Kiều trốn chạy.
+ Hoạn Thư bày tỏ sự ủy mị và mong muốn sự khoan hồng từ Kiều.
- Bằng lời lẽ không ngoan, Hoạn Thư ảnh hưởng đến tâm trạng của Thúy Kiều, khiến cô từ việc muốn trừng phạt đã tha cho Hoạn Thư.
Câu 4 (trang 108 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Thúy Kiều tha cho Hoạn Thư vì:
- Hoạn Thư đã thể hiện sự thông minh khi trình bày lý do xin tha tội.
+ Trong một mối quan hệ, ghen tuông là điều không thể tránh khỏi và chồng vợ cũng phải đối mặt với điều đó.
- Hoạn Thư thừa nhận tội lỗi của mình.
- Hoạn Thư yêu cầu sự khoan hồng: “dù bể nước có rộng bao nhiêu, lòng vẫn thấy hẹp hòi”. Nếu Kiều không tha thứ, cô sẽ bị coi là cố ý, ngổ ngáo.
- Điều này phản ánh tâm trạng của Nguyễn Du, không muốn Kiều trở nên tàn nhẫn như trong truyện của Thanh Tâm Tài Nhân, mà muốn thể hiện lòng từ bi và khoan dung.
Câu 5 (trang 109 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Thúy Kiều là người biết đền ơn: báo ân người đã giúp đỡ và chấp nhận trừng phạt kẻ có oan.
+ Dù Thúc Sinh không thể bảo vệ được Kiều, anh vẫn ghi nhớ và quyết tâm đền đáp ơn bằng cách khác.
+ Trước sự khôn ngoan và lời xin tha của Hoạn Thư, Thúy Kiều đã quyết định tha cho kẻ này, dù cô đã ban phạt trừng.
- Thái độ rộng lượng của Kiều khiến Hoạn Thư phải ngưỡng mộ và kính trọng, không còn cố chấp.
- Mặc dù Hoạn Thư tàn ác và độc ác, nhưng lại thông minh và lắng nghe.
+ Tính cách thực sự của Hoạn Thư là tàn bạo và tinh ranh: từng gây ra nhiều đau đớn và khổ sở cho Kiều.
+ Người ta có thể dễ dàng lừa bịp bên ngoài, nhưng bên trong lại đầy tinh ranh, sẵn sàng giết người.
Ngày nay, Hoạn Thư vẫn giữ vẻ quỷ quyệt và xảo trá, nhưng cũng giỏi lọc lẻo, khiến Kiều cảm thấy sẵn lòng tha thứ.
Luyện tập
- Nhân vật Thúy Kiều:
+ Thúy Kiều biểu hiện rõ ràng và mạch lạc trong cảm xúc, từ ôn hòa đến cương quyết, nàng bày tỏ lòng biết ơn và đạo lý khi chuộc tội cho Thúc Sinh, đồng thời trừng phạt Hoạn Thư - kẻ đã gây ra nhiều tổn thương cho nàng.
+ Hành động của Thúy Kiều phản ánh sự tuân thủ đạo đức, và cô tha cho Hoạn Thư vì cô ta đã lý giải cho hành động của mình.
- Nhân vật Hoạn Thư
+ Hoạn Thư được mô tả là một người thông minh và xảo trá, luôn nghĩ ra nhiều mưu mẹo.
+ Mặc dù bị kiện tụng bởi Kiều, Hoạn Thư vẫn cố gắng biện hộ cho bản thân mình.
+ Trong tình cảm cá nhân, mặc dù nhận ra tài năng của Kiều, nhưng Hoạn Thư vẫn không tránh khỏi thái độ ghen tuông thông thường trong mối quan hệ vợ chồng.
