Soạn bài Thủy tiên tháng Một ngắn nhất, Ngữ văn 7 - KNTT
Soạn bài Thủy tiên tháng Một ngắn gọn, Ngữ văn 7 - KNTT
I. Trước khi đọc
* Gợi ý trả lời câu hỏi phần trước khi đọc:
Câu hỏi 1 trang 78 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
- Lời nhận xét 'Thời tiết bây giờ khó lường thật' đã đánh thức những tò mò và lo ngại về hiện tượng 'biến đổi khí hậu' trong tâm trí em.
Câu hỏi 2 trang 78 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
- Các biến đổi bất thường trong chu kỳ sinh trưởng và hành vi sống của một số loài động, thực vật như di chuyển tới vùng lãnh thổ mát mẻ hơn, thời điểm sinh sản thay đổi (hoa nở quá muộn/ sớm so với thường lệ),...
- Những biến đổi đáng chú ý này đã đánh thức sự suy ngẫm sâu sắc trong tâm trí em về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Trái Đất và đời sống của nhiều loài đang phải đối mặt với những hiểm nguy từ tự nhiên như băng tan, lũ lụt, nhiệt độ cao,... và con người chính là nguyên nhân gốc rễ của tình trạng này.
II. Đọc văn bản
* Gợi ý trả lời câu hỏi phần đọc văn bản:
1. Truy cập: Các cách diễn đạt khác nhau về hiện tượng biến đổi khí hậu trên hành tinh chúng ta.
- Các cách mô tả khác nhau về hiện tượng biến đổi khí hậu trên Trái Đất: 'sự nóng lên của Trái Đất', 'sự bất thường của Trái Đất'.
2. Lưu ý: Phần này chứa lời giải thích về nhan đề của văn bản.
- Năm nay, những đám hoa thủy tiên vàng trên đường ở bang Me-ri-lân thường nở vào tháng Ba, nhưng nay lại bất ngờ rực rỡ từ đầu tháng Một.
3. Theo dõi: Giải thích của tác giả về sự xuất hiện đồng thời hai thái cực của thời tiết.
- Sự tăng nhiệt độ trung bình và hiện tượng nóng lên của Trái Đất dẫn đến đất bốc hơi mạnh mẽ:
+ Khu vực có khí hậu khô trở nên khô hạn hơn.
+ Khu vực gần các diện tích mặt nước rộng - nơi thường xuyên nhận được lượng mưa cao, trở nên càng ẩm ướt.
4. Suy luận: Tại sao có thể cho rằng người ta đã nhầm lẫn khi sử dụng thuật ngữ 'sự nóng lên của Trái Đất'?
Vì:
- Thuật ngữ 'sự nóng lên của Trái Đất' chủ yếu chỉ đến nhiệt độ mà không nhất thiết tạo ra vấn đề.
- Ngược lại, thực tế về khí hậu Trái Đất đang thay đổi hoàn toàn so với thuật ngữ 'sự nóng lên của Trái Đất': 'Nó không giống nhau trên các khu vực địa lý [...] tích cực nhiều hơn là tiêu cực'.
5. Theo dõi: Cách tác giả trình bày đoạn trích dẫn chi tiết từ một nguồn tài liệu tham khảo liên quan đến vấn đề đang thảo luận.
- Tác giả mô tả chi tiết về những địa điểm chịu tác động tiêu cực từ sự bất thường của Trái Đất, nhấn mạnh vào năm và con số cụ thể để làm cho đoạn trích trở nên chi tiết và chân thực.
6. Liên kết: Hiện tượng thời tiết cực đoan đang diễn ra ra sao trong thời điểm hiện tại?
- Thời tiết cực đoan đang thể hiện sự gia tăng rõ rệt:
+ Băng tan và mực nước biển tăng cao.
+ Nhiệt độ trung bình hàng năm đang tăng lên.
+ Một số vùng đang phải đối mặt với hạn hán và đất nhiễm mặn trở nên nặng nề.
+ Các thiên tai xảy ra thường xuyên và nguy hiểm hơn bao giờ hết: động đất, sóng thần, lũ lụt,...
=> Con người gặp khó khăn trong việc đoán trước những biến động của tự nhiên và môi trường.
Soạn bài Thủy tiên tháng Một ngắn nhất, Ngữ văn 7 - KNTT
III. Sau khi đọc
* Gợi ý trả lời câu hỏi phần sau khi đọc:
Câu hỏi 1 trang 82 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
- Cụm từ mô tả chính xác vấn đề mà tác giả muốn thảo luận: 'hiện tượng lạ lùng của hành tinh chúng ta'.
Câu hỏi 2 trang 82 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
- Tiêu đề văn bản làm cho em nghĩ về việc bông hoa thủy tiên nở sớm vào tháng Một.
- Cụm từ 'đắt' có thể được hiểu là một chi tiết quan trọng. Bởi:
+ Chi tiết này không chỉ làm nổi bật sự độc đáo, mà còn khiến người đọc tò mò về nội dung của văn bản.
+ Khéo léo đặt ra chủ đề: ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến sự sống trên Trái Đất.
+ Đặt biệt nổi bật sự tài năng và sự nhạy bén trong cách tác giả kết hợp thông tin khoa học và trải nghiệm thực tế.
Câu hỏi 3 trang 82 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
* Tác giả làm rõ 'Sự bất thường của Trái Đất' qua những chứng cứ:
- Biến đổi thời tiết diễn ra nhanh chóng, gây ảnh hưởng lớn đến các loài, và tăng cường quy mô của thiên tai.
+ 'Khi những đóa hoa thủy tiên vàng nở sớm... đó chính là sự không thường thấy'.
+ 'Tuy nhiên, thực tế khí hậu Trái Đất đang phát triển theo hướng ngược lại... và xuất hiện hiện tượng 'nước tràn'.'
+ 'Bốn đợt gió mùa đang tạo ra những thay đổi đáng kể... lớn đến 25 cm trên mặt đất...'.
- Đồng thời, thời tiết ở cả hai cực đều trở nên khó lường:
+ 'Nhiệt độ trung bình đang tăng và sự nóng lên của Trái Đất khiến đất trở nên khô ráo,... xu hướng làm cho môi trường trở nên ẩm ướt hơn.'
* Bổ sung bằng chứng dựa vào trải nghiệm cá nhân:
- Thời tiết trở nên ngày càng khắc nghiệt: nắng nóng gay gắt, lượng mưa lớn,...
- Xuất hiện đột ngột các hiện tượng thời tiết chưa từng thấy ở một số vùng địa phương.
Câu hỏi 4 trang 82 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
* Đoạn văn hiện rõ mối quan hệ nhân quả giữa các sự kiện trong hạng mục 'Biến đổi thời tiết cực đoan' là đoạn 2, 3.
* Em đưa ra nhận định dựa trên:
- Ở đoạn 2, tác giả miêu tả nội dung: tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu dẫn đến hiện tượng thời tiết không bình thường (điển hình là việc hoa thủy tiên vàng nở sớm).
- Trong đoạn 3, tác giả chỉ ra rằng: với sự nóng lên của Trái Đất, tốc độ bay hơi nước thay đổi, dẫn đến sự xuất hiện của các trận mưa lớn và đợt nắng nóng gay gắt.
Câu hỏi 5 trang 82 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
- Những dấu hiệu chứng tỏ rằng khi viết văn bản này, người tác giả đã sử dụng nhiều tài liệu tham khảo quan trọng:
+ Trích dẫn: giải thích của Hân-tơ Lo-vin về cụm từ 'sự bất thường của Trái Đất', ý kiến của Giôn Hô-đơ-rơn về thuật ngữ 'sự nóng lên của Trái Đất'.
+ Đề cập đến báo cáo 'Sự bất thường của Trái Đất năm 2007' được trang CNN.com giới thiệu.
+ Liệt kê các vùng trên thế giới chịu ảnh hưởng của 'Sự bất thường của Trái Đất': 'Bốn đợt gió mùa, gấp đôi mọi năm [...] 25 cm trên mặt đất...'.
Câu hỏi 6 trang 82 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
- Các con số này là:
+ 'hơn 23 000 ngôi nhà đổ sụp'.
+ 'ít nhất 62 người đã mất tích'.
+ 'các đợt sóng lớn, với chiều cao lên đến 4,6 m, đã tràn qua 68 hòn đảo'.
+ 'nhiệt độ giảm xuống tới -22 độ C ở Ác-hen-tin-na, và -18 độ C ở Chi-lê'.
+ 'một số khu vực chìm dưới tuyết có độ dày lên đến 25 cm trên bề mặt đất...'.
+ 'mực nước của sông đều vượt cao hơn mực nước biển lên đến 9,1 m'.
+ 'việc vượt qua mức kỉ lục cũ 2,5 đến 5 cm chỉ là chuyện nhỏ. Nhưng khi vượt lên đến 1,8 m thì thật sự là điều đáng kinh ngạc'.
- Ý nghĩa của việc trình bày số liệu:
+ Tăng cường độ thuyết phục về vấn đề mà tác giả đề cập trong văn bản.
+ Đặc biệt nhấn mạnh vào sự tham khảo và cập nhật số liệu từ nhiều nguồn khác nhau, làm cho bài viết trở nên chặt chẽ và đáng tin cậy hơn.
Câu hỏi 7 trang 82 SGK Ngữ văn 7 - tập 2
Sau khi đọc văn bản, em rút ra rất nhiều bài học quý báu và ý nghĩa sâu sắc. Trái Đất, ngôi nhà chung của chúng ta, đang phải đối mặt với những biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan. Điều này khuyến khích em hiểu rõ hơn về 'biến đổi khí hậu' để từ đó có nhận thức sâu sắc và đưa ra những hành động tích cực, hỗ trợ bảo vệ và phục hồi môi trường.
Kết nối với việc đọc:
Chia sẻ về tác động của biến đổi khí hậu đối với vùng miền em sống
- Viết dựa trên nhận thức cá nhân
* Gợi ý:
Đối mặt với vấn đề 'biến đổi khí hậu', vùng miền của chúng ta trở nên phức tạp hơn. Thời tiết ngày càng khó lường, nhiệt độ tăng, mưa lớn làm ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày. Trong vài năm qua, miền Bắc đã trải qua những biến đổi đáng kể. Nhiệt độ tăng cao, kéo theo những đợt nắng nóng khắc nghiệt, gây khó khăn cho công việc và sinh hoạt. Đặc biệt, các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa đá, bão, và rét đậm đặc đã làm hại nền kinh tế và đời sống xã hội. Nhìn chung, nhận thức về tác động của biến đổi khí hậu là quan trọng để chúng ta có những hành động bảo vệ môi trường và làm giảm thiểu những tác động tiêu cực.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - KẾT THÚC - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Để hiểu sâu về một văn bản thông tin, em cần nắm rõ chủ đề và ý chính mà tác giả muốn truyền đạt. Bài văn Soạn thực hành tiếng Việt trang 83 hay Một ngày của Ích-chi-an là những mẫu tiêu biểu trong chương trình lớp 7.