Buzz
Với việc soạn bài Thuyền và biển trang 110, 111, 112 Ngữ văn lớp 11 Liên kết tri thức, học sinh sẽ dễ dàng trả lời câu hỏi từ đó và soạn văn 11.
Soạn bài Thuyền và biển - Liên kết tri thức
* Trước khi đọc
Câu hỏi 1 (trang 110 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn đã biết những so sánh thú vị nào về tình yêu và về sự gắn kết giữa những người yêu nhau?
Trả lời:
Những so sánh thú vị về tình yêu và sự gắn kết giữa những người yêu nhau: thuyền và bến, biển và sóng,…
Câu hỏi 2 (trang 110 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn đã từng nghe những bản nhạc nào được dựa trên thơ của Xuân Quỳnh? Nếu có, xin chia sẻ cảm nhận của bạn về một trong những bản nhạc đó.
Trả lời:
Em đã từng nghe bài hát Sóng, được sáng tác từ bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh. Bài hát nói về tình yêu của một cô gái vừa dịu dàng lại mạnh mẽ, vừa mang tính truyền thống nhưng cũng hiện đại,...
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc
1. Những dấu hiệu hình thức nào cho thấy rằng có một câu chuyện đang được kể trong bài thơ?
Những dấu hiệu cho thấy có một câu chuyện đang được kể trong bài thơ là:
- Cụm từ: kể cho anh nghe
- Nhân vật: con thuyền và biển
2. Theo dõi diễn tiến của câu chuyện.
Câu chuyện là hình ảnh con thuyền ra khơi ngày đêm qua cái nhìn đầy lãng mạn, trữ tình của tác giả.
Dấu ngoặc đơn trong hai dòng thơ này giải thích cho hai dòng thơ trước đó: sự xô thuyền của biển giống như sự thay đổi trong tình yêu, luôn biến đổi không ngừng.
4. Nhân vật đầy lãng mạn học được điều gì từ câu chuyện?
Nhận thức: Chỉ khi yêu nhau mới hiểu được lẫn nhau, biết đối phương muốn gì và sẽ làm gì. Đó chính là sự hiểu biết của những người yêu nhau.
5. Nhân vật đầy lãng mạn – người kể chuyện đã đồng nhất với nhân vật trong câu chuyện như thế nào?
Hình ảnh con thuyền và biển là biểu tượng của chàng trai và cô gái. Tác giả cảm thấy như mình là người con gái trong câu chuyện, nếu thiếu vắng người yêu, giống như con thuyền rời xa biển, cô gái chỉ cảm nhận được sự sóng gió. Cô gái luôn mong ước được ở bên cạnh người yêu, tận hưởng hạnh phúc.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Bài thơ thể hiện cảm xúc nhớ nhung, đau buồn trong những ngày xa cách, mong muốn luôn bên nhau, vững tin và hi vọng vào một ngày sum vầy. Bài thơ là lời gửi đến những người đang yêu xa, hãy luôn nhớ và hướng về nhau để giữ lửa tình, niềm tin vào ngày hạnh phúc sẽ trở lại.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 (trang 112 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn cảm nhận thế nào về câu chuyện được nhân vật lãng mạn kể trong bài thơ?
Trả lời:
Câu chuyện được nhân vật đầy lãng mạn kể lại trong bài thơ là tâm trạng của những người đang yêu nhau. Nhà thơ sử dụng hình ảnh thuyền và biển để thể hiện tâm tư, tình cảm của mình. Tình yêu của nhà thơ cũng sâu lắng, mênh mông sâu sắc như thuyền với biển.
Câu 2 (trang 112 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai đối tượng này được đặt trong mối quan hệ như thế nào? Những cung bậc tình cảm nào đã được “người kể” phản ánh, khám phá?
Trả lời:
- Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai đối tượng được đặt trong mối quan hệ gần gũi, giữa hai người có tình cảm với nhau.
- Những cung bậc tình cảm đã được “người kể” phản ánh, khám phá bao gồm:
+ Sự trung thành, lãng mạn nồng nàn trong tình yêu.
+ Chỉ có những người yêu nhau mới hiểu được nhau.
+ Những cam kết về tương lai.
Câu 3 (trang 112 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Từ câu chuyện giữa thuyền và biển, bạn nghĩ thế nào về vấn đề “hiểu”, “biết”và “gặp” trong tình yêu đôi lứa?
Trả lời:
Từ câu chuyện giữa thuyền và biển, ta nghĩ rằng 3 yếu tố quan trọng trong tình yêu là “hiểu”, “biết”, “gặp”. “Hiểu” ở đây là sự thấu hiểu giữa hai người trong tình yêu, giúp nhận biết điểm khác biệt của mỗi người. “Biết” là sự hiểu biết về sự biến đổi trong tình yêu, từ bình lặng đến rối bời, mỗi người cần biết cách tự điều chỉnh. Cuối cùng là “gặp”, đó là sự gặp gỡ, trò chuyện thân mật giữa hai người yêu. Ba yếu tố này là cốt lõi của một mối quan hệ tình yêu đẹp, giúp duy trì mối quan hệ bền vững theo thời gian.
Câu 4 (trang 112 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nhận xét về cách lồng ghép hai câu chuyện trong bài thơ. Số dòng thơ dành cho mỗi câu chuyện được phân bố như thế nào? Ý kiến của bạn là gì về điều này?
Trả lời:
- Nhận xét về sự kết hợp hai câu chuyện trong bài thơ: về ý nghĩa, việc kết hợp giữa câu chuyện của tác giả và câu chuyện của thuyền và biển diễn ra một cách linh hoạt, xen kẽ với nhau. Đôi khi điều này làm cho người đọc khó phân biệt được câu chuyện của tác giả và câu chuyện của thuyền biển do sự tương đồng giữa chúng.
- Số dòng thơ dành cho thuyền và biển: 26 dòng
- Số dòng thơ cho câu chuyện của tác giả: 4 dòng
→ Tác giả sử dụng ít dòng thơ trực tiếp nói về câu chuyện của mình bởi tình yêu của tác giả cũng tương tự như thuyền và biển, sự tương đồng giữa họ là không lớn. Do đó, khi nói về thuyền và biển cũng đồng nghĩa với việc nói về câu chuyện của tác giả.
Câu 5 (trang 112 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn hiểu như thế nào về tâm sự và khát vọng của nhân vật đầy lãng mạn trong bài thơ?
Trả lời:
Tâm sự và khát vọng của nhân vật lãng mạn trong bài thơ:
Khát khao hạnh phúc, luôn dành trọn tình yêu và suy nghĩ sâu sắc về đối tác. Nhà thơ luôn mong muốn tình yêu của mình sẽ kết quả viên mãn. Xuân Quỳnh muốn biến ước mơ hạnh phúc cùng người yêu thành hiện thực, muốn dành cho người yêu một tình cảm chân thành, sâu sắc nhất. Đây là một lý tưởng về tình yêu của tác giả.
Câu 6 (trang 112 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Đánh giá tổng quan về vai trò, ý nghĩa của yếu tố tự sự trong bài thơ.
Trả lời:
Vai trò, ý nghĩa của yếu tố tự sự trong bài thơ:
- Giúp hai sự vật thuyền và biển dường như xa lạ trở nên gần gũi hơn, gợi lên sự đồng cảm tự nhiên và sâu sắc của người đọc.
- Truyền tải thông điệp một cách tự nhiên và thân thiện hơn.
- Giúp người đọc hình dung và cảm nhận được tâm tư, tình cảm của tác giả.
* Liên kết giữa việc đọc và viết
Bài tập (trang 112 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Tìm hiểu thêm một bài thơ trữ tình chứa câu chuyện ẩn dụ về tình yêu, gần gũi như Thuyền và biển. Sau đó, viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) so sánh hai tác phẩm này.
Đoạn văn tham khảo
* Tìm đọc: Tình thuyền và biển (Hoàng Minh Tuấn).
* Viết đoạn văn.
Hình ảnh thuyền và biển trong thơ là biểu tượng phổ biến của tình yêu. Mỗi nhà thơ đều có cách riêng để diễn đạt câu chuyện tình yêu của họ. Trong bài thơ “Tình thuyền và biển” của Hoàng Minh Tuấn, thuyền và biển đại diện cho các cung bậc cảm xúc khác nhau trong tình yêu. Tình yêu có thể dữ dội, mãnh liệt, nhưng cũng có thể êm đềm, cô đơn, và buồn bã. Điều này làm cho tình yêu trở nên đa dạng và gây ra nhiều lo lắng. Tuy nhiên, đó cũng là điều đẹp đẽ của tình yêu. Trong khi đó, qua bài thơ của Xuân Quỳnh, nhà thơ đã thể hiện một tình yêu đẹp của người con gái: chân thành, nồng nhiệt, và trung thành. Tình yêu như vậy là mong muốn được sống trong hạnh phúc hoàn hảo bên người yêu.
