Soạn bài Nói và nghe: Thuyết trình báo cáo kết quả nghiên cứu về một đề tài, Ngữ văn lớp 10 - Cánh Diều
Soạn bài Nói và nghe Thuyết trình báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề
I. Tổ chức nội dung
a) Bắt đầu:
+ Giới thiệu tổng quan về thơ Đường luật trung đại và ý nghĩa của việc tìm hiểu về hình thức thơ này.
+ Mô tả cách tiến hành nghiên cứu.
b) Chi tiết nội dung:
+ Thảo luận về đặc điểm chung của thể thơ.
+ Phân tích cấu trúc bài thơ Đường luật.
+ Thực hành giải thích về cách sử dụng gieo vần, đối, niêm, luật trong thơ Đường luật.
+ Đưa ra thông tin về thơ Nôm Đường luật.
c) Tổng kết:
+ Tổng hợp, khái quát lại vấn đề đã được trình bày.
II. Thực hành
THAM KHẢO BÀI VIẾT
Chào cô và các bạn, mình là.... Dưới đây là bài trình bày kết quả nghiên cứu về đặc điểm hình thức thơ Đường luật.
Lý do mình chơi chơi xổ số tài này để thuyết trình là vì sự quan trọng của việc hiểu về hình thức thơ Đường luật trong việc phân tích và tiếp cận các tác phẩm văn học.
Để tìm hiểu về đặc điểm hình thức thơ Đường luật, mình sẽ sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết làm cơ sở cho các lập luận của mình.
Trong phần nội dung, em tập trung phân tích rõ những đặc điểm độc đáo của thể thơ Đường luật.
Soạn bài trình bày kết quả nghiên cứu về một vấn đề trong sách Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều.
Bàn luận về thể thơ, thơ Đường luật đa dạng với các thể thơ như thất ngôn bát cú, thất ngôn tứ tuyệt, ngũ ngôn tứ tuyệt. Trong giáo trình Ngữ văn, có nhiều tác phẩm thơ Đường luật đáng chú ý như 'Cảm xúc mùa thu' (Đỗ Phủ), 'Câu cá mùa thu' (Nguyễn Khuyến),... Các thể thơ như thất ngôn bát cú có 8 câu, mỗi câu 7 tiếng; thất ngôn tứ tuyệt có bốn câu, mỗi câu 7 tiếng; ngũ ngôn tứ tuyệt có bốn câu, mỗi câu 5 tiếng.
Đối với bố cục, xác định cấu trúc giúp người đọc dễ hiểu nội dung. Thể thơ thất ngôn bát cú truyền thống được chia thành đề, thực, luận, kết. Còn thất ngôn tứ tuyệt và ngũ ngôn tứ tuyệt có bốn phần là khai, thừa, chuyển, hợp.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần lưu ý đến cách áp dụng kỹ thuật gieo vần trong thơ Đường luật. Thông thường, thơ Đường luật sử dụng cách gieo vần như sau: thể thất ngôn bát cú gieo vần ở các câu: 1, 2, 4, 6, 8; thể thất ngôn tứ tuyệt gieo vần ở các câu: 1, 2, 4.
Tiếp theo là kỹ thuật đối. Trong thể thơ bát cú Đường luật, hai câu thực và hai câu luận thường tạo nên một sự đối chiếu. Kỹ thuật đối có thể xuất hiện giữa hai phần trong một câu hoặc giữa phần ở câu trên và phần ở câu dưới. Tùy thuộc vào sự tương phản hay sự đồng thuận về ý nghĩa và ngôn ngữ, đối có thể được chia thành hai loại: đối tương đồng, đối tương phản.
Không chỉ vậy, thơ Đường luật còn có sự ràng buộc chặt chẽ về niêm và luật. Trong thơ bát cú, câu 1 niêm với câu 8, câu 2 niêm với câu 3, câu 4 niêm với câu 5 và câu 6 niêm với câu 7 nhằm tạo ra âm điệu và sự kết nối giữa các câu. Còn luật là sự đối lập về âm thanh bằng - trắc, đối lập trong cùng một cặp câu. Tiếng thứ nhất, ba, năm phải tuân theo luật; tiếng hai, bốn sáu nhất định phải đối chiếu về mặt âm thanh. Đối với thơ tứ tuyệt, việc tuân thủ niêm và luật giống như thể thơ bát cú.
Dựa vào việc khám phá đặc điểm hình thức thơ Đường luật, em nhận ra sự ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Việt Nam và việc thừa nhận di sản này qua nhiều hình thức đa dạng. Thể thơ Nôm Đường luật, nổi bật với sự hình thành trên nền thơ Đường và ngôn ngữ dân tộc. Bên cạnh việc tuân thủ những quy định của thơ Đường luật, thơ Nôm vẫn mang đến những biến đổi về nhịp điệu và sử dụng hình ảnh, từ ngữ gắn liền với cuộc sống hàng ngày.
Tổng kết lại, những đặc điểm của thể thơ Đường luật tạo ra sự kết hợp chặt chẽ và hài hòa trong cấu trúc toàn bộ bài thơ. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt nội dung của tác phẩm và thể hiện quan điểm sáng tạo của nhà thơ.
Báo cáo về kết quả nghiên cứu về đặc điểm hình thức thơ Đường luật của em kết thúc ở đây, em xin gửi lời cảm ơn đến cô và các bạn đã dành thời gian lắng nghe.
Qua quá trình chuẩn bị bài giảng và thực hành trên lớp, chúng ta đã phát triển thêm những kỹ năng quan trọng trong việc viết và thuyết trình trước đám đông. Để chuẩn bị cho những buổi học sắp tới, các em có thể tham khảo thêm các bài soạn văn mẫu lớp 10 như:
- Miêu tả hình ảnh 'trang nam nhi' với 'hào khí Đông A' (thời Trần) trong bài thơ Tỏ lòng
- Soạn bài Tỏ lòng
- Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây