Soạn bài Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà (Trích) từ trang 69 sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1

Câu 1

Phương pháp giải:

Hãy đọc đoạn thơ sau và chỉ ra những chi tiết thích hợp: Lúc ấy... lấp loáng sông Đà.

Lời giải chi tiết:

Trong bài thơ, những chi tiết gợi lên hình ảnh một đêm trăng tĩnh mịch:

            Cả công trường say ngủ bên dòng sông

            Những tháp khoan đứng lên trời suy tư

            Những xe ủi, xe ben nằm nghỉ tựa vai nhau.

Dù yên bình, nhưng đêm trăng vẫn rất sinh động với âm nhạc của cô gái Nga, dòng sông lấp loáng dưới ánh trăng và các vật thể được tác giả nhân hóa: Công trường say ngủ, tháp khoan suy nghĩ, xe ủi, xe ben nằm nghỉ tựa vai nhau.

Câu 2

Tìm một hình ảnh đẹp trong bài thơ thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên trong đêm trăng bên sông Đà?

Phương pháp giải:

Hãy đọc đoạn thơ sau và chỉ ra những hình ảnh đẹp: Lúc ấy... lấp loáng sông Đà.

Lời giải chi tiết:

Một hình ảnh đẹp trong bài thơ thể hiện sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên trong đêm trăng sông Đà là:

            Chỉ còn tiếng đàn vang lên

            Cùng dòng trăng lấp loáng trên sông Đà.

Hình ảnh này thể hiện sự gắn bó, hòa quyện giữa tâm hồn con người với thiên nhiên, giữa ánh trăng với dòng sông. Tiếng đàn vang xa vào dòng sông như một dòng trăng lấp loáng.

Câu 3

Những câu thơ nào trong bài sử dụng phép nhân hóa? 

Phương pháp giải:

Nhân hóa là sử dụng những từ ngữ vốn để gọi, hoặc để chỉ hoạt động, tính chất của con người để chỉ sự vật

Lời giải chi tiết:

Những câu thơ trong bài sử dụng biện pháp nhân hóa là:

          Cả công trường say ngủ bên dòng sông

          Những tháp khoan đứng lên trời suy tư

          Những xe ủi, xe ben nằm nghỉ tựa vai nhau

          ...

          Biển sẽ nằm bỡ ngỡ giữa cao nguyên

          Sông Đà chia ánh sáng đi muôn ngả.

Nội dung

Đoạn đọc

Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên dòng sông Đà

Trên dòng sông Đà 
Một đêm trăng trầm lắng 
Tôi đã nghe tiếng đàn Ba-la-lai-ca
Một cô gái Nga với mái tóc màu hạt dẻ 
Ngón tay vẫn khéo léo đan trên những sợi dây đồng. 

Lúc ấy 
Cả công trường ngủ say bên dòng sông 
Những tháp khoan nhô lên trời suy tư 
Những chiếc xe ủi, xe ben như sóng vai nhau nằm nghỉ 
Chỉ còn tiếng đàn vang vọng 
Với dòng trăng lấp loáng trên sông Đà. 

Ngày mai 
Chiếc đập lớn nối liền hai khối núi 
Biển sẽ nằm lặng giữa cao nguyên 
Sông Đà chia sự sáng rực rỡ 
Từ dự án thuỷ điện đầu tiên của chúng ta.

                                         QUANG HUY

- Xe ben: xe tải, có thùng xe có thể được nghiêng hẳn xuống để đổ vật liệu.

- Sông Đà: dòng sông chảy qua tỉnh Hoà Bình (trên sông này, tại khu vực thị xã Hoà Bình, các chuyên gia Liên Xô đã hỗ trợ chúng ta xây dựng một công trình thuỷ điện lớn).

- Ba-la-lai-ca: tên gọi của một loại đàn 3 dây của người Nga.