1. Bài tập số 1
2. Bài tập số 2
Soạn bài về Ngôi kể và Lời kể trong Văn tự sự, bài viết ngắn 1
I. Tầm quan trọng của ngôi kể trong văn tự sự
1. Ở đoạn 1, tác giả sử dụng ngôi kể thứ 3. Không tiết lộ danh tính, tạo sự bí ẩn cho câu chuyện
2. Ở đoạn 2, tác giả chuyển sang ngôi kể thứ nhất. Người viết tỏ ra là nhân vật chính khi sử dụng 'tôi'
3. Nhân vật tự xưng là Dế Mèn.
4. Ở đoạn 1, việc chọn ngôi kể thứ ba giúp tạo ra không gian kể chuyện mở, có thể chứa đựng những câu chuyện không giới hạn, thậm chí có thể đánh lừa. Tuy nhiên, ở đoạn 2, người viết xưng tôi, chỉ kể những điều mình biết, trải qua.
5. Nếu thay đổi ngôi kể cho đoạn 2, thay 'tôi' bằng Dế Mèn, câu chuyện sẽ trở nên khách quan hơn và tạo ra một bức tranh văn mới.
6. Ở đoạn 1, nếu sử dụng ngôi kể là tôi, câu chuyện sẽ trải qua sự biến đổi về nội dung và có thể ảnh hưởng đến tri giác của câu chuyện, vì vậy không nên thay đổi như vậy
II. Bài tập luyện tập
Câu 1:
Nếu thay đổi như vậy, đoạn văn sẽ trở nên khách quan hơn, mang lại cho độc giả một trải nghiệm mới lạ
Câu 2:
Nếu thay đổi như vậy, ngôi kể thứ nhất sẽ làm cho câu chuyện trở nên sống động, chân thực như chính độc giả đang trải qua cùng nhân vật
Câu 3:
Truyện Cây bút thần được kể theo ngôi thứ ba, vì tác giả Mã Lương tự gọi mình là 'tôi' nên không sử dụng ngôi thứ nhất
Câu 4:
Trong truyện truyền thuyết, không sử dụng ngôi thứ nhất mà chủ yếu là ngôi thứ ba vì thể loại truyện được kể lại, truyền miệng. Nhân vật không có quan điểm hay cảm xúc, mà thay vào đó được xây dựng bởi cộng đồng nhằm mục đích thể hiện tư tưởng, cảm xúc của cộng đồng
Câu 5:
Khi viết thư, em sử dụng ngôi kể thứ nhất, tự xưng 'tôi'
Câu 6:
Gợi ý:
Đó là một ngày mùa đông lạnh giá, khi tôi trở về nhà trong cơn mưa phùn, mở cửa ra tôi đã rất bất ngờ vì bố đã tặng tôi một chiếc áo len mới. Tôi hạnh phúc khi diện nó đi khắp nơi vì đây là chiếc áo đầu tiên cho mùa đông và có màu sắc mà tôi yêu thích.
SOẠN BÀI NGÔI KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ, ngắn 2
I- Trả lời câu hỏi:
Ngôi kể và vai trò của ngôi kể (trang 88 SGK)
Bài toán đặt ra
1. Trong phần đầu, người tác giả đặt tên cho nhân vật một cách sáng tạo: vua, cậu bé tinh nghịch, bố và con trai, đại sứ của hoàng thất, và sứ giả. Việc sử dụng tên gọi riêng biệt cho nhân vật giúp tạo nên sự linh hoạt trong cách kể chuyện, mở ra khả năng diễn đạt tự do về các tình tiết liên quan đến họ.
Ví dụ: có thể kể về ý định thử thách lần thứ hai của vua, hay mô tả nơi cậu bé và bố ăn trưa. Có thể kể về cách đại sứ của hoàng thất mang đến một chú sẻ và chế biến thành ba bữa ăn. Hoặc kể về cậu bé tài năng giúp vua bằng cách lấy một chiếc kim. Làm thế nào cậu bé nói chuyện với sứ giả? Hay cảnh vua phục tùng lời khuyên của cậu bé lần thứ hai... (sử dụng ngôi thứ ba).
2. Trong phần thứ hai, người kể sử dụng ngôi thứ nhất, tự xưng là tôi. Bằng cách này, người kể trực tiếp chia sẻ những gì họ nghe thấy, cảm nhận và suy nghĩ về chính bản thân mình. Ví dụ: Dế Mèn miêu tả trực tiếp quá trình trưởng thành của mình từ càng, đến đôi cánh, và tự hào về sự phát triển đó. Việc sử dụng ngôi thứ nhất giúp tạo nên sự gần gũi, người đọc như được trực tiếp tham gia vào cuộc trò chuyện với nhân vật, tạo ra hình ảnh sống động và chi tiết hơn.
3. Trong phần thứ hai, Dế Mèn là người kể. Mặc dù đây không phải là lời kể của Tô Hoài, tác giả câu chuyện, nhưng thông qua Dế Mèn tự kể về bản thân, chúng ta vẫn cảm nhận được quan điểm và thái độ của tác giả đối với nhân vật. Việc nhân vật tự xưng là tôi mang lại tự do cho họ thể hiện tâm tư, điều này không thể có nếu sử dụng ngôi thứ ba. Chúng ta có thể theo chân Dế Mèn và hiểu rõ hơn về tâm hồn của nhân vật.
“Dế Mèn chọn lối sống điều độ trong ăn uống và công việc, và nhờ vào đó, nó đã phát triển nhanh chóng. Càng của Dế Mèn trở nên mạnh mẽ và lấp lánh. Vuốt chân và kheo cứng cáp và sắc nét hơn. Đôi cánh ngắn xưa giờ trở thành chiếc áo dài tuyệt vời, mỗi lần Dế Mèn vút lên, âm thanh phành phạch giòn giã cứ tràn ngập”.
4. Trong trường hợp đưa đoạn một về ngôi thứ nhất, sẽ gặp những thách thức như sau:
- Làm thế nào để xác định ai là người tự xưng tôi trong câu chuyện?
- Khi kể cho các đối tượng khác nhau, phải điều chỉnh cách gọi tên.
Ví dụ: Trong truyện của Mã Lương, người kể chọn tự xưng là Mã Lương để chia sẻ câu chuyện với người lớn. Trong trường hợp này, Mã Lương sẽ gọi chính mình là em và đoạn văn có thể được diễn đạt như sau:
“Sau lần đầu tiên, vua và tinh thần công nhận em là một đứa trẻ thông minh. Tuy nhiên, vua muốn thử thách em thêm một lần nữa. Hôm sau, khi cha con em đang ăn cơm ở quán, vua lại sai sứ giả đến và tặng cho cha con em một con chim sẻ để chế biến thành ba bữa ăn. Em nhanh chóng đề xuất lấy một chiếc kim may và đưa về cho vua, sau đó xin vua rèn cho em một con dao để giết chim. Nhưng vua không thể thực hiện yêu cầu của em. Từ đó, vua mới thực sự trọng thưởng em”.
5. Ngôn ngữ ngôi thứ nhất cung cấp sự tự do trong cách kể chuyện (trang 89 sách giáo trình)
II- Bài Tập (trang 89 sách giáo trình)
1. - Mỗi ngày, Dế Mèn chăm chỉ đào một ổ lớn như một giường ngủ sang trọng bên trong hang của mình. Hàng giờ, như những ông lão dế trong họ, Dế Mèn tạo ra những con đường rối bời, cửa sau, và những ngõ hẹp để thoát thân khi gặp nguy hiểm”.
- Đoạn văn không tiết lộ người kể và tạo hình ảnh như có một người đứng cùng Dế Mèn, quan sát và chia sẻ chi tiết một cách tỉ mỉ.
2. - “Bóng tối bất ngờ hiện lên, rơi lên bàn. Tôi nhìn kỹ: đó là con mèo già của bà, đồng đội đồng lòng từ ngày xưa. Nó nằm gọn dưới bàn, đuôi phe phẩy, đôi mắt ngọc thạch lung linh nhìn tôi. Tôi vui vẻ đến gần và vuốt nhẹ lên lưng con mèo”.
- Đoạn văn thể hiện sự gần gũi và yêu thương của người kể (có thể không phải Thạch Lam) đối với con mèo, tạo nên sự gần gũi giữa nhân vật và người kể. Đoạn văn truyền đạt tình cảm mạnh mẽ hơn.
3. (trang 90 sách giáo trình) Truyện Cây Bút Thần được kể theo ngôi thứ ba vì không xuất hiện người kể tự xưng tôi.
4. Vì người kể không thể là nhân vật sống trong thời kỳ đó.
5. Khi viết thư, ta sử dụng ngôi thứ nhất.
6. - Mô tả cảm xúc khi nhận quà trong một lá thư gửi đến mẹ.
Tài liệu tham khảo: “Mẹ ơi ! Con vừa nhận được cuốn sách tuyệt vời mà bạn gửi đến. Con thực sự háo hức vì đã mong chờ cuốn sách này từ lâu. Nó không chỉ giúp con học tốt môn Ngữ văn 6 mà còn mang lại niềm vui lớn. Mẹ ơi ! Con chỉ còn cần tài liệu tham khảo để trở thành học sinh giỏi Văn từ lớp 6 trở đi, vì con mơ ước sẽ trở thành một cô giáo dạy môn Văn trong tương lai. Ôi, cuốn sách quý giá ạ!”
Sách ơi, em là người bạn đồng hành của tôi, người đã dẫn dắt tôi đến với điểm mười...”
- Chia sẻ với bạn về những điều thú vị khi đến trường.
“Mỗi ngày, tớ đều đến trường sớm để ôn bài cùng mấy đứa bạn. Nhưng tớ cảm thấy bực mình vì lớp học lúc nào cũng bẩn thỉu. Bảng đen thì chẳng bao giờ được lau sạch. Bàn ghế thì lộn xộn, đầy rác. Trên tường, nhiều câu viết bậy. Tớ nghĩ, lớp mình nên tiên tiến hơn chứ. Cậu nghĩ sao? Hôm nào họp lớp, tớ và cậu phải đồng lòng đề xuất ý kiến cho lớp nhé.
Tiếp tục khám phá những bài học để nâng cao kỹ năng môn Ngữ Văn lớp 6
- Chuẩn bị bài viết về câu chuyện Ông lão đánh cá và con cá vàng
- Tạo bài văn với chủ đề Thứ tự kể trong văn tự sự