
Soạn bài Tìm hiểu về Những ngôi sao xa xôi
Cấu trúc
- Phần 1: Từ khởi đầu... ngôi sao trên đỉnh mũ : Phương Định kể về cuộc sống cá nhân và công việc trinh sát bên lề đường của cô.
- Phần 2: Tiếp ... chị Thao bảo: Trong một vụ phá bom, Nho bị thương, hai chị em lo lắng chăm sóc.
- Phần 3: Phần còn lại: Niềm hạnh phúc của ba người trước cơn mưa rào bất ngờ
Tóm lược
Truyện nói về ba phụ nữ thanh niên tham gia tổ trinh sát trên con đường: Phương Định, Nho và chị Thao. Công việc hàng ngày của họ là đo lường lượng đất đá cần san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Dù công việc rất nguy hiểm, họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và đam mê sâu sắc. Sau những thời điểm phá bom đầy nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống với tinh thần vui vẻ, mơ mộng, yêu đời và lạc quan trong những hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và được Phương Định và chị Thao quan tâm chăm sóc.
Chuẩn bị soạn bài
Câu 1 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
- Tóm tắt nội dung truyện: Truyện nói về ba phụ nữ thanh niên tham gia tổ trinh sát trên con đường: Phương Định, Nho và chị Thao. Công việc hàng ngày của họ là đo lường lượng đất đá cần san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Dù công việc rất nguy hiểm, họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và đam mê sâu sắc. Sau những thời điểm phá bom đầy nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống với tinh thần vui vẻ, mơ mộng, yêu đời và lạc quan trong những hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và được Phương Định và chị Thao quan tâm chăm sóc.
- Truyện được kể từ góc nhìn của nhân vật Phương Định, một cô gái trong tổ trinh sát
- Nhân vật kể chuyện này đóng vai trò tường thuật chi tiết, chân thực về những khó khăn, nguy hiểm và tinh thần đồng đội của những cô gái phá bom.
Câu 2 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
- Đặc điểm chung của ba cô gái: mặc dù còn trẻ nhưng đã hiểu biết trách nhiệm, yêu nước và sẵn sàng hy sinh cho cách mạng. Họ là những người phụ nữ dũng cảm, sống giản dị, lạc quan và hồn nhiên.
- Đặc điểm riêng :
+ Phương Định : một cô gái sinh ra ở Hà Nội, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng và đam mê ca hát.
+ Nho: ngây thơ nhưng rất gan dạ, dù bị thương cũng không than phiền, không muốn đồng đội lo lắng cho mình.
+ Chị Thao : tổ trưởng, có nhiều kinh nghiệm, quyết đoán và dũng cảm, bình tĩnh trong công việc. Chị sợ máu nhưng yêu thích ca hát, dù không hát hay.
Câu 3 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Tâm lý của nhân vật Phương Định :
- Ở đầu truyện: Phương Định được mô tả là một cô gái khá, có 'hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn', yêu thích bản thân mình, 'không săn sóc, vồn vã' khi được các anh pháo thủ và lái xe hỏi thăm.
- Trong một lần phá bom ở cuối truyện: làm việc cẩn thận, tỉ mỉ, có trách nhiệm. Có nghĩ đến cái chết nhưng nó mờ nhạt không cụ thể bằng việc liệu mìn có nổ không, bom có nổ không. Bằng mọi cách phải làm được cho bom nổ. Hết lòng chăm sóc cho Nho khi cô bị thương. Không dám rơi một giọt nước mắt vì cho rằng như thế là tự nhục mạ.
- Cảm xúc trước trận mưa đá cuối truyện: hồn nhiên, vui thích cuống cuồng như trẻ con, nhớ về những kỷ niệm ở thành phố, về mẹ, những ngôi sao.
Câu 4 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
- Ngôn ngữ kể chuyện giản dị, chân thật, gần với khẩu ngữ
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí sâu sắc
- Lựa chọn ngôi kể phù hợp
- Cách kể xen kẽ đoạn hồi ức với đoạn tả cảnh chiến đấu tạo ra những dư âm cho câu chuyện
Câu 5 (trang 121 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
Tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ là những con người dũng cảm, sẵn sàng đương đầu với khó khăn thử thách, thậm chí là hi sinh tính mạng để phục vụ Tổ quốc. Họ còn là những cong người giàu tình yêu thương trước cuộc đời, luôn lạc quan, biết cách làm giàu có tinh thần của mình trước bom đạn của chiến tranh. Đặc biệt họ là những người chiến sĩ biết đoàn kết, tương trợ và yêu thương lẫn nhau.
Luyện tập
Câu 1 (trang 122 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
Một số bài thơ, đoạn thơ hay viết về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ :
Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Đồng chí (Chính Hữu), Khoảng trời – hố bom (Lâm Thị Mỹ Dạ), Gửi em cô thanh niên xung phong (Phạm Tiến Duật), Cô gái mở đường (Xuân Giao), ...
Câu 2 (trang 122 Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
Nhân vật Phương Định trong câu chuyện là một cô gái trẻ Hà Nội, tươi trẻ, hồn nhiên và đầy ước mơ. Tuy nhiên, điều đó không làm cho cô trở nên yếu đuối. Cô có lòng gan dạ khi đối mặt với cái chết, một khái niệm mà cô phải đối mặt hàng ngày trong công việc nguy hiểm của mình. Mặc dù công việc của cô nguy hiểm, nhưng cô không tự cho mình là người xuất sắc nhất, thông minh nhất, can đảm nhất và cao quý nhất. Tình cảm mà cô dành cho đồng đội của mình rất đẹp, rất cảm động. Cô luôn chăm sóc cho Nho, quan tâm đến mọi người một cách tỉ mỉ và hiểu biết nhau qua ánh mắt mà không cần lời nói.