Soạn bài Tình cảnh khó khăn, Ngữ văn lớp 7, Đánh thức sự sáng tạo
Soạn bài Tình cảnh khó khăn
I. Chuẩn bị đọc
1. Theo em, một người bạn tốt cần sở hữu những phẩm chất gì?
- HS chia sẻ quan điểm cá nhân.
* Gợi ý:
- Theo em, một người bạn tốt cần có những phẩm chất như trung thực, lòng nhân ái và sự bao dung, lòng vị tha.
2. Khi nào một người có thể được xem là 'người mạnh mẽ'?
- HS thể hiện quan điểm và cảm nhận cá nhân.
* Gợi ý:
- Theo em, một người có thể được coi là 'người mạnh mẽ' khi họ tự vươn lên đối mặt với khó khăn nhờ vào sức mạnh của bản thân (có thể là thể chất hoặc tri thức).
II. Trải nghiệm cùng văn bản
* Hành trình cùng hai người bạn và chú gấu
1. Điểm đặc biệt: Sự kiện nào trong truyện khiến em ngạc nhiên?
- HS đọc văn bản và chia sẻ cảm nhận cá nhân.
* Gợi ý:
- Điều bất ngờ trong truyện là khi người bạn đi trước tìm cành cây và ẩn mình trong đám lá, bỏ rơi người bạn kia dưới đất.
* Cuộc gặp giữa Chó sói và Chiên con
1. Nhận biết: Theo dõi lời của người kể và nhân vật trong truyện
- HS phân biệt lời kể chuyện và lời của nhân vật.
* Gợi ý:
- Lời của người kể: tái hiện sự kiện trong câu chuyện, mô tả hành động của nhân vật, miêu tả bối cảnh không gian và thời gian.
Ví dụ: 'Suối trong, chiên khát nước/ Đêm tối, sói đến thăm ta'.
- Lời của nhân vật là lời nói trực tiếp của họ (đối thoại, độc thoại), có thể được trình bày riêng biệt hoặc xen kẽ với lời kể chuyện.
Ví dụ: '- Sao mày dám phá hỏng nguồn nước/ Hại tôi phải trả giá thật đắt!'
2. Đánh giá: Lời của Chó sói trong truyện có thuyết phục không? Tại sao?
* Gợi ý:
- Lời của Chó sói trong truyện thiếu thuyết phục vì nó là những lời vu khống, bịa đặt, không có căn cứ của một người mạnh mẽ áp đặt lên người yếu.
3. Phân tích: Tại sao Chó sói vặn vẹo hạch sách Chiên con trong đoạn kết?
Trả lời:
- Trong đoạn kết, Chó sói vặn vẹo hạch sách Chiên con nhằm tạo ra lý do để buộc tội và săn thịt Chiên con.
Soạn bài Những tình cảnh khó khăn, Môn Ngữ văn lớp 7, Chân trời sáng tạo
III. Tư duy và đánh giá
3. Tóm lược câu chuyện 'Hai người bạn đồng hành và con gấu'.
Trả lời:
Hai người bạn đang đi qua khu rừng và bất ngờ gặp một con gấu. Người bạn đi trước tìm thấy một cành cây, ẩn mình trong đám lá và bỏ rơi người bạn kia dưới đất. Con gấu đến gần người bạn nằm trên đất, ngửi mãi và cuối cùng rời đi. Sau đó, người bạn trên cây xuống và kể cho bạn nghe về những gì gấu đã nói. Người bạn kia đáp lại rằng 'không nên tin vào những kẻ bỏ mặc bạn bè trong lúc khó khăn'.
4. Trong văn bản ngụ ngôn và các truyện khác, lời thoại của nhân vật thường làm nổi bật đặc điểm của họ. Tóm lược cuộc trò chuyện giữa Chó sói và Chiên con trong 'Chó sói và chiên con' và mô tả lời thoại đã làm nổi bật đặc điểm của từng nhân vật như thế nào?
Trả lời:
* Tóm lược cuộc trò chuyện giữa hai nhân vật:
- Sói đòi chiên phải trừng phạt vì làm đục nước của nó, nhưng chiên nói rằng nơi chiên và sói uống nước cách nhau hơn hai chục bước.
- Sói tiếp tục buộc tội chiên đã nói xấu về sói năm ngoái. Chiên đáp lại rằng khi đó chiên chưa ra đời và hiện tại vẫn đang bú mẹ.
- Sói liền kết tội anh của chiên nói xấu về sói. Chiên phản bác rằng chiên không có anh em.
- Sói buộc tội cả gia đình chiên, chó, người và nói rằng phải trả thù, sau đó mới ăn thịt chiên con.
* Lời thoại làm nổi bật đặc điểm của từng nhân vật như thế nào:
- Nhân vật sói: thể hiện tính cách ác độc, cậy mạnh, bắt nạt kẻ yếu và sử dụng lời buộc tội không căn cứ.
- Nhân vật chiên con: thể hiện sự vô tội, oan ức và thông minh, nhưng phải chịu đựng sự ức hiếp từ kẻ mạnh.
6. Trong hai tác phẩm 'Chó sói và chiên con' và 'Chó sói và cừu non', tôi ưa thích văn bản nào hơn? Tại sao? Hãy viết một đoạn văn ngắn khoảng 4-5 câu để chia sẻ cảm nhận cá nhân của tôi về tác phẩm ấy.
- Tôi hiện hứng thú hơn với 'Chó sói và chiên con'. Vì:
+ Hình thức độc đáo: truyện ngụ ngôn được kể qua thơ, tạo ấn tượng đặc biệt.
+ Nội dung ý nghĩa: Tác phẩm mang lại cho tôi những bài học sâu sắc về chân lý và sự công bằng trong cuộc sống. Nó nhắc nhở về sự cần thiết của việc đối mặt với những kẻ mạnh mẽ, bảo vệ những người yếu đuối.Đoạn văn mẫu tham khảo:
Sau khi tận hưởng câu chuyện ngụ ngôn 'Chó sói và chiên con' kể bằng thơ, tôi không khỏi ấn tượng với cách La-phông-ten truyền đạt thông điệp. Câu chuyện xoay quanh sự gặp gỡ giữa chú chiên con yếu đuối và con sói tàn độc, nổi bật với sự sáng tạo của hình thức kể chuyện và chứa đựng những bài học quý giá về công bằng và đấu tranh chống lại sự bất công từ những kẻ mạnh. Từ đây, tôi nhận ra tầm quan trọng của việc bảo vệ những người yếu thế khỏi sự nguy hiểm của những kẻ ác độc. Câu chuyện là một bảo bối văn hóa, mở ra khía cạnh mới trong việc suy ngẫm về xã hội chúng ta đang sống.
Với những bài học ý nghĩa được trích từ 'Hai người bạn đồng hành và con gấu', 'Chó sói và chiên con', tôi nhận ra tầm quan trọng của việc có nhận thức đúng và hành động tích cực trong cuộc sống. Ngoài ra, Mytour còn cung cấp vô số tài liệu tham khảo khác cho học sinh lớp 7 như:
- Soạn bài Biết người, biết ta, Ngữ văn lớp 7, Chân trời sáng tạo
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt bài 2, Ngữ văn lớp 7, Chân trời sáng tạo