Buzz
Chuẩn bị 1
Câu 1 (trang 14, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Tóm tắt nội dung văn bản (Truyện kể lại sự việc gì? Sự việc đó diễn ra trong bối cảnh nào? Cốt truyện có điểm gì đặc biệt?,…)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và tóm lược lại các nội dung chính.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
“Tôi đi học” kể lại câu chuyện về lần đầu tiên đến trường của nhân vật tôi. Trong ngày đầu tiên đi học ấy, khung cảnh quen thuộc trở nên khác lạ. Mọi cảm xúc bồi hồi, náo nức nảy nở trong lòng tôi. Tôi cảm thấy vô cùng lạ lẫm, trước sự hồi hộp và lo lắng cho khoảnh khắc khai trường, tôi còn có suy nghĩ rằng chỉ những ai thành thạo mới cầm nổi bút thước. Ấy thế mà mẹ đã giúp tôi vào lớp, dù tôi có òa khóc lên. Rồi tôi được ngồi vào bàn với bạn bè mới, tôi bắt đầu viết những dòng chữ đầu tiên.
Chuẩn bị 2
Câu 2 (trang 14, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Nhân vật chính là ai? Nhân vật ấy được nhà văn miêu tả ở những phương diện nào (ngoại hình, lời nói, hành động, tâm trạng và mối quan hệ với các nhân vật khác,…)?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, tìm ra nhân vật chính và các chi tiết về nhân vật chính
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Nhân vật chính trong văn bản chính là người kể chuyện xưng tôi.
- Nhân vật tôi được miêu tả qua các phương diện:
+ Tôi là một chú bé chuẩn bị bước vào lớp 1.
+ Cảm xúc: ngày đầu tiên đi học đã khiến trong tôi nảy nở nhiều cảm xúc khó tả (náo nức, lạ lẫm, sợ hãi,...)
+ Suy nghĩ: tôi được miêu tả qua dòng hồi tưởng với những suy nghĩ đúng với lứa tuổi (những suy nghĩ lạ lẫm, lo sợ trong ngày đầu tiên đi học).
+ Hành động, lời nói: Cẩn thận nâng niu mấy quyển sách, xin mẹ được cầm bút thước, viết dòng chữ đầu tiên,...
Chuẩn bị 3
Câu 3 (trang 14, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Ngôn ngữ kể chuyện (trần thuật) có điểm gì đặc sắc?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và nhận xét về nghệ thuật trần thuật của ngôn ngữ kể chuyện.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Ngôn ngữ kể chuyện: Đan xen tự sự, miêu tả, bố cục chặt chẽ, thống nhất. Mang chất thơ tinh tế, nhẹ nhàng.
Chuẩn bị 4
Câu 4 (trang 14, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Đọc trước văn bản Tôi đi học; và tìm hiểu thêm về tác giả Thanh Tĩnh.
Phương pháp giải:
Đọc trước văn bản và tìm hiểu thông tin về tác giả.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Thanh Tĩnh (1911 – 1988) có tên thật là Trần Văn Ninh, xuất thân từ xóm Gia Lạc, ven sông Hương, ngoại ô thành phố Huế.
- Từ năm 1933, ông làm việc tại các sở tư, sau đó trở thành giáo viên và bắt đầu sự nghiệp văn chương với việc viết thơ và truyện.
- Tác phẩm của ông luôn thể hiện sự tươi đẹp, dịu dàng và trong sáng.
- Các tác phẩm nổi bật: Hận chiến trường (tập thơ, 1937), Quê mẹ (tập truyện ngắn, 1941), Ngậm ngải tìm trầm (tập truyện ngắn, 1943)…
- Ông đã được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2007.
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 15, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Những hình ảnh nào gợi nhớ cho nhân vật “tôi”?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần đầu của văn bản và tìm các hình ảnh gợi nhớ cho nhân vật “tôi”.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Những điều gợi nhớ cho nhân vật tôi: lá rụng cuối thu, mây bạc phủ, các em nhỏ rụt rè núp dưới nón của mẹ.
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 15, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Tranh minh họa liên quan đến nội dung của văn bản như thế nào?
Phương pháp giải:
Xem kỹ tranh minh họa và so sánh với nội dung của văn bản.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tranh minh họa thể hiện hình ảnh một người mẹ dẫn con đến trường trong không khí mùa thu, hình ảnh này phản ánh chủ đề và nội dung của văn bản khi nói về ngày đầu tiên đi học. Hình ảnh này cũng là hình ảnh xuất hiện đầu tiên trong văn bản.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 16, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Phần (2) kể về chuyện gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (2) và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Phần (2) kể về cảm xúc của nhân vật tôi khi đến sân trường, nghe tiếng trống hội tụ, rời tay mẹ và chứng kiến các bạn học sinh khác khóc, cũng như khi ông đốc nhận xét an ủi.
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 16, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi được gọi tên là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (2) và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi được gọi tên: giật mình, lúng túng, như trái tim ngừng đập vì sợ hãi.
Đọc hiểu 5
Câu 5 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Tại sao các bạn nhỏ lại khóc?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (2), dựa vào tâm trạng của nhân vật tôi và hoàn cảnh của sự việc để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các bạn nhỏ khóc vì đây là lần đầu tiên họ phải rời xa cha mẹ và bước vào một môi trường mới. Cảm giác đó khiến các bạn nhỏ chưa thể thích ứng và lo sợ.
Đọc hiểu 6
Câu 6 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” thể hiện trong phần (3) như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (3) và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” thể hiện trong phần (3): cảm nhận được mùi hương lạ, thấy lạ với bức hình treo trên tường, lạm nhận bàn ghế, chỗ ngồi là của mình; không hề thấy xa lạ với người bạn mới ngồi bên; nhìn theo cánh chim... một kỉ niệm cũ sống lại.
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 18, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Theo em, cốt truyện Tôi đi học thuộc dạng nào dưới đây?
A. Kể lại sự việc khác thường, kì lạ
B. Kể lại sự việc giản dị, đời thường mà giàu chất thơ
C. Kể lại sự việc có nội dung trào phúng, châm biếm, hài hước
D. Kể lại sự việc có nội dung giàu tính triết lý
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
B. Kể lại sự việc giản dị, đời thường mà giàu chất thơ
CH cuối bài 2
Câu 2 (trang 18, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Cảnh vật trong truyện được nhìn qua con mắt của ai và được nhớ lại theo trình tự nào? Nêu một số chi tiết nổi bật của cảnh vật trong phần (1).
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cảnh vật trong truyện được nhìn qua con mắt của nhân vật “tôi” và được nhớ lại theo trình tự thời gian (hiện tại-> quá khứ), không gian (trên đường đến trường → sân trường Mĩ Lí → trong lớp học).
Một số chi tiết nổi bật của cảnh vật trong phần (1):
+ Buổi sáng đầy sương mù và gió lạnh.
+ Con đường quen thuộc trở nên xa lạ.
+ Cảnh vật thay đổi vì trạng thái tinh thần của “tôi” thay đổi.
CH cuối bài 3
Câu 3 (trang 18, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Phân tích sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên tới lớp. Chỉ ra tác dụng của một số câu văn miêu tả và hình ảnh so sánh trong việc khắc hoạ tâm trạng nhân vật.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên tới lớp:
- Trên đường cùng mẹ đến trường: thấy “lạ”, trong lòng “đang có sự thay đổi lớn”, cảm thấy trang trọng và đứng đắn; Nâng niu mấy quyển vở, muốn thử sức cầm bút.
- Mới đến trường: ngạc nhiên, cảm thấy nhỏ bé, lo sợ.
- Nghe gọi tên và rời tay mẹ: giật mình, lúng túng, sợ hãi như quả tim ngừng đập.
- Ngồi trong lớp: mùi hương lạ, thấy lạ với bức hình treo trên tường, lạm nhận bàn ghế, chỗ ngồi là của mình; không hề thấy xa lạ với người bạn mới ngồi bên; Nhìn theo cánh chim... một kỉ niệm cũ sống lại.
Tác dụng của một số câu văn miêu tả và hình ảnh so sánh trong việc khắc hoạ tâm trạng nhân vật:
- “... những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng” → tình cảm đẹp đẽ, trong sáng của cậu bé lần đầu đi học.
- “Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi” → tâm hồn mơ mộng của trẻ thơ không bận tâm quá nhiều điều gì.
- “Họ như con chim non đứng bên bờ tổ nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ” → sự non nớt, khát vọng của những cậu học sinh.
- “Hết co lên một chân, các cậu lại duỗi mạnh như đá một quả banh tưởng tượng”→ lòng người hồi hộp với tiếng trống.
- “trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp”→ cái nhìn đẹp đẽ của trẻ thơ về ngôi trường.
Đỉnh điểm của bài 4
Câu 4 (trang 18, Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8, tập 1)
Truyện ngắn Tôi đi học là một câu chuyện ngắn đậm chất thơ. Theo tôi, điều gì tạo nên đặc điểm đó (về nội dung, hình thức, ngôn ngữ)?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và nhận xét về nghệ thuật của văn bản.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Chất trữ tình của truyện được tạo nên bởi: chủ đề trong sáng, lời kể tự nhiên giàu chất biểu cảm theo dòng hồi tưởng của tác giả, kết hợp hài hòa giữa miêu tả và thể hiện tâm trạng cảm xúc.
Đỉnh điểm của bài 5
Câu 5 (trang 18, Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8, tập 1)
Văn bản Tôi đi học đã nói lên những suy nghĩ và tình cảm gì của rất nhiều người đọc? Điều đó còn có ý nghĩa với cuộc sống hiện tại như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và rút ra ý nghĩa.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện thật tự nhiên, chân thực và hồn nhiên, khơi gợi kí ức của mỗi người trong ngày đầu tiên đến trường. Đó là cảm xúc bồi hồi, xúc động trước thiên nhiên, con người trong một ngày đặc biệt.
→ Những cảm xúc chân thật, hồn nhiên ngày đầu tiên đến trường sẽ còn sống mãi trong lòng mỗi người. Đó là những cảm xúc trong trẻo, đẹp đẽ nhất.
Đỉnh điểm của bài 6
Câu 6 (trang 18, Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8, tập 1)
Bằng sự trải nghiệm của bản thân, hãy tưởng tượng mình là “người bạn nhỏ” ngày xưa ngồi bên cạnh nhân vật “tôi” trong truyện, ngày ấy, em sẽ nói với “tôi” điều gì?
Phương pháp giải:
Tưởng tượng mình là một người bạn của nhân vật “tôi” và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tưởng tượng mình là “người bạn nhỏ” ngồi cạnh nhân vật “tôi” trong truyện, ngày ấy, em sẽ nói với “tôi” rằng: Chào bạn! Rất vui khi ta được ngồi cạnh nhau trong lớp học này. Bạn và tôi hãy cùng nhau nỗ lực nhé!
