Yêu cầu
Câu hỏi (Trang 27, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Để trình bày ngắn gọn nội dung chính của một văn bản, phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu,... người ta thường sử dụng thao tác tóm tắt văn bản. Trong bài học này, bạn sẽ học cách tóm tắt một văn bản theo các yêu cầu khác nhau về độ dài, đảm bảo trung thành với nội dung chính của văn bản gốc.
Phương pháp giải - Xem chi tiết
Hiện thực hóa đúng nội dung của văn bản gốc
Trình bày các ý chính, các điểm quan trọng của văn bản gốc
Sử dụng các từ ngữ quan trọng của văn bản gốc
Đáp ứng các yêu cầu khác nhau về độ dài của văn bản tóm tắt
Lời giải chi tiết
Gợi ý:
1. Trước khi tóm tắt
- Đọc kỹ văn bản gốc
- Xác định nội dung chính cần tóm tắt
+ Xác định nội dung khái quát, cốt lõi của toàn văn bản
+ Tìm ý chính của từng phần hoặc đoạn và xác định quan hệ giữa các phần hoặc các đoạn
+ Tìm các từ ngữ quan trọng
+ Xác định ý chính của văn bản
+ Xác định chính xác nội dung khái quát, cốt lõi
+ Xác định các phần trong văn bản
- Tìm ý chính của từng phần
- Xác định yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
+ Xác định ý lớn và ý nhỏ của văn bản gốc
+ Tùy theo yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt mà chọn ý lớn hay ý nhỏ từ văn bản gốc
2. Viết văn bản tóm tắt
- Sắp xếp các ý chính của văn bản gốc theo một trình tự hợp lý
- Sử dụng lời văn của bạn kết hợp với những từ ngữ quan trọng trong văn bản gốc để viết văn bản tóm tắt
- Chú ý bảo đảm yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
3. Sửa đổi
Điều chỉnh, tự sửa đổi văn bản tóm tắt của bạn
Bài tham khảo 1: Tóm tắt văn bản Bánh chưng, bánh giầy trong Ngữ văn 6, tập hai.
Vua Hùng muốn truyền ngôi cho các con khi đã già nên đặt ra điều kiện: không kể con trưởng, con thứ, chỉ cần làm theo ý Tiên Vương sẽ được nối ngôi. Các lang cố gắng tìm kiếm món quà tốt nhất từ rừng hoặc dưới biển để tặng vua cha. Riêng Lang Liêu, con thứ mười tám, đã thấy trong mơ thần hiện ra và hướng dẫn làm hai loại bánh để dâng vua. Vua rất hài lòng với bánh lễ của Lang Liêu và đặt ngôi vua cho anh. Từ đó, bánh chưng và bánh giầy trở thành những món quà không thể thiếu trong ngày Tết.
Bài tham khảo 2: Tóm tắt văn bản Thánh Gióng trong Ngữ văn 6, tập hai.
Trong thời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có một cặp vợ chồng già phúc đức, làm việc chăm chỉ nhưng không có con. Một ngày, bà vợ đi ra đồng và bị chân to vết thương, sau đó về nhà thụ thai. Mười hai tháng sau, họ có được một đứa con trai mạnh mẽ. Lên ba tuổi mà đứa bé không biết đi, không biết nói cười. Khi quân địch xâm lược, nhà vua mời gọi những người tài năng, và đứa bé đã yêu cầu vua làm gươm, áo giáp và ngựa bằng sắt để chống lại quân địch. Đứa bé ăn nhiều, lớn nhanh như thổi. Cả làng phải góp gạo nuôi bé. Khi quân địch tấn công, đứa bé tỉnh dậy và biến thành một người hùng, mặc áo giáp và cưỡi ngựa bằng sắt, cầm roi bằng sắt ra chiến đấu và đánh tan quân địch. Roi sắt của người hùng gãy khi đánh đuổi quân địch và bẻ gãy những cụm tre của chúng. Sau đó, người hùng một mình cưỡi một con ngựa, lên đỉnh núi và cởi bỏ áo giáp sắt, cùng con ngựa bay lên trời. Nhân dân ghi nhớ công lao và xây dựng đền thờ, và hiện nay vẫn tồn tại hội làng Gióng và các di tích liên quan tại ao hồ.